Δήμος Παλλήνης: Τα σχολεία είναι η απόλυτη προτεραιότητα

Η εικόνα των υπό διάλυση δημόσιων σχολείων αποδίδεται με μεγάλη ευκολία στην δεκάχρονη πλέον οικονομική κρίση, χωρίς ωστόσο η πραγματική εξήγησή να είναι τόσο απλουστευτική. Σχολικά κτίρια υπό διάλυση, παγωμένες αίθουσες χωρίς θέρμανση, σπασμένα τζάμια, απουσία εποπτικού υλικού και διδασκαλία σε κοντέινερ τα οποία “βράζουν” τους καλοκαιρινούς μήνες, δημιουργούν μια απαράδεκτη εικόνα της δημόσιας “δωρεάν” παιδείας. Ο κρατικός μηχανισμός δηλώνει αδύναμος να αντιδράσει, φέρνοντας τους γονείς και τους μαθητές στα όρια της απόγνωσης και η κατάρρευση των κτηρίων όπως και η απουσία του εποπτικού υλικού συμβάλλουν σημαντικά στην απαξίωση της δημόσιας εκπαίδευσης. Αν συνυπολογίσει κανείς και την αδιαφορία της κεντρικής κυβέρνησης, το μέλλον της πιο κρίσιμης “επένδυσης” που οφείλει να κάνει η χώρα, μοιάζει εφιαλτικό. Το 2019 οι δαπάνες για την παιδεία μειώθηκαν σε 3,8% του ΑΕΠ από 4% την προηγούμενη χρονιά και παρά την μικρή αύξηση του ΑΕΠ, παρατηρείται μείωση και σε απόλυτα νούμερα. Το συνολικό ποσό που θα διαθέσει το κράτος μειώνεται σε 7,316 δισ. ευρώ από 7,36 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος.


Πρόκειται ωστόσο για μια ιδιόρρυθμη εικόνα, η οποία γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη αν αναλογιστεί κανείς ότι οι διαφορές -τουλάχιστον σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής- παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις σε κάθε περιοχή, ενώ υπάρχουν δήμοι όπου η λειτουργία των σχολείων γίνεται με εξαιρετικά εύρυθμο τρόπο. Θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς ότι πρόκειται για προνομιούχους Δήμους, με σημαντικά έσοδα που έχουν τελικά τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις Αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι.

Ένας Δήμος που “εκθέτει” όσους αδρανούν

Ο “καλλικρατικός” δήμος Παλλήνης (Ανθούσα-Γέρακας-Παλλήνη) είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα λόγω δύο ιδιαίτερων χαρακτηριστικών. Πρώτον στα όρια του Δήμου δεν υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν σημαντικά τα Δημοτικά Τέλη. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι ο συγκεκριμένος Δήμος βρίσκεται περίπου στον μέσο όρο από πλευράς εσόδων. Μάλιστα μια μικρή έρευνα στα οικονομικά των Δήμων που συγχωνεύθηκαν με τον Καλλικράτη δείχνει κάτι ακόμη πιο εντυπωσιακό. Οι δύο από τους τρεις Δήμους ήταν ελλειμματικοί με μεγάλα χρέη. Τώρα η Δημοτική αρχή αναφέρει ότι τα χρέη έχουν αποπληρωθεί και ο Δήμος είναι πλεονασματικός.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό όμως κάνει την περίπτωση ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Ο πληθυσμός του Δήμου αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία με εντυπωσιακό ρυθμό. Ουσιαστικά διπλασιάστηκε με την απογραφή του 2011 να καταμετρά 54 χιλιάδες κατοίκους και πλέον εκτιμάται ότι έχει ξεπεράσει τις εβδομήντα (70) χιλιάδες. Ακόμη πιο σημαντική είναι η σύνθεση του πληθυσμού καθώς κυρίως νέες οικογένειες με παιδιά επιλέγουν την μετακίνησή τους σε έναν “καινούριο” ουσιαστικά δήμο που προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά υψηλή ζήτηση για σχολικές μονάδες. Θεωρητικά σε ένα περιβάλλον κρίσης, αυτό θα οδηγούσε σε σημαντικές ελλείψεις και στην εικόνα απαξίωσης που περιγράφεται στην αρχή του κειμένου.

Θεωρητικά πάντα, διότι στον συγκεκριμένο δήμο η λειτουργία των σχολείων είναι εξαιρετικά εύρυθμη, στα όρια του πρότυπου, όχι μόνο συγκρινόμενη με την προαναφερθείσα εικόνα διάλυσης που παρατηρείται σε άλλους Δήμους αλλά ακόμη και συγκρινόμενη με ιδιωτικά σχολεία που “ευδοκιμούν” στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής. Πώς ακριβώς γίνεται αυτό;

Ο Δήμαρχος της περιοχής, ο κύριος Θανάσης Ζούτσος εξηγεί στο Πρώτο θέμα ότι:”ο Δήμος Παλλήνης, διαθέτει διπλάσιο ποσό,για τη συντήρηση και λειτουργία των σχολείων, από αυτό που επιχορηγεί το κράτος ώστε όχι μόνο να είναι άψογα συντηρημένα τα πενήντα (50) σχολικά κτήρια του δήμου μας, αλλά και να αναβαθμίζονται συνεχώς τόσο σε επίπεδο εγκαταστάσεων όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή”.

Για ένα δήμο που έχει λυμένα τα ζητήματα βασικών υποδομών, θα ήταν απλά θέμα προτεραιοτήτων. Όμως, στον συγκεκριμένο δήμο εκτελούνται την ίδια περίοδο τεράστια έργα υποδομής. Για παράδειγμα υλοποιείται ταυτόχρονα το σημαντικό έργο της αποχέτευσης ακαθάρτων σε όλη την έκταση της πόλης, που μέχρι πρόσφατα διέθετε αποχέτευση μόνο σε ένα τμήμα του Γέρακα, ενώ ολοκληρώνεται ένα εκτεταμένο δίκτυο συλλογής όμβριων υδάτων, εκεί όπου οι πλημμύρες παλαιότερα αποτελούσαν ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο. Παράλληλα και λόγω της ραγδαίας επέκτασης του σχεδίου πόλης εκτελούνται εδώ και χρόνια εκτεταμένα έργα οδοποιίας για να καλυφθούν οι ανάγκες που προκύπτουν από την έλευση νέων δημοτών. Την ίδια ώρα, η δημοτική αρχή πέτυχε την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου σε μεγάλο μέρος της πόλης, όταν πολύ πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του λεκανοπεδίου, στερούνται μέχρι και σήμερα ανάλογων υποδομών.


Εύλογα λοιπόν μπορεί να θεωρήσει κάποιος ότι είναι θέμα διαχείρισης. Ωστόσο οι μειωμένοι πόροι που δαπανά το κράτος δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Θεωρητικά η γραφειοκρατία και η υπολειτουργία των κρατικών δομών που είναι αρμόδιες για την κατασκευή των σχολείων θα μπορούσε να αποτελεί από μόνη της πρόβλημα ακόμη και αν ένας Δήμος αποφάσιζε να δαπανήσει επιπλέον πόρους. Είναι προφανές όμως, ότι οι πόροι ενός δήμου, δεν επαρκούν για να συμβεί κάτι τέτοιο σε πλήρη έκταση. Οφείλει λοιπόν κάθε Δήμος να βρει έναν τρόπο συνεργασίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους.

“Ασκούμε ασφυκτική πίεση προς την Κεντρική Διοίκηση αλλά παράλληλα παρέχουμε και κάθε δυνατή βοήθεια ώστε να εξασφαλίσουμε την κατασκευή νέων σχολικών κτηρίων στον συντομότερο δυνατό χρόνο για να καλύψουμε τις ανάγκες μιας ραγδαία αναπτυσσόμενης πόλης. Μόνο στην παρούσα δημοτική περίοδο αποκτήσαμε έξι (6) νέα σύγχρονα βιοκλιματικά Σχολεία που αφορούν στο 3ο Γυμνάσιο και στο 9ο Νηπιαγωγείο Παλλήνης καθώς και στα 3ο και 7ο Δημοτικά Σχολεία και 3ο και 6ο Νηπιαγωγεία Γέρακα”, επισημαίνει ο κος Ζούτσος. Τα νέα σχολεία είναι προφανώς ευκολότερο και φθηνότερο να συντηρηθούν αλλά στα όρια του δήμουδεν παύουν να υπάρχουν και πολλές παλαιές σχολικές μονάδες.

Με μια σύντομη βόλτα στα σχολεία της περιοχής όμως, εύκολα παρατηρεί κανείς ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαρκής ανακαίνιση. Σε όλα ανεξαιρέτως τα σχολεία, όπως μας ενημέρωσαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου, μόνο την τελευταία τετραετία έγιναν σημαντικά έργα υποδομής. Από απλούς ελαιοχρωματισμούς, μέχρι κατασκευές γηπέδων μπάσκετ, ενεργειακές αναβαθμίσεις, τοποθετήσεις συναγερμών και κατασκευές αιθουσών ειδικά διαμορφωμένων για διδασκαλία υπολογιστών, είναι μερικά μονό από τα έργα “ρουτίνας” για τον συγκεκριμένο Δήμο.

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και η άποψη του Δημάρχου περί επένδυσης στην ενεργειακή αναβάθμιση, μια πρακτική που μεσοπρόθεσμα μειώνει το κόστος διαχείρισης των μονάδων. “Παρεμβαίνουμε σταδιακά σε όλα τα σχολικά κτήρια με σκοπό την ενεργειακή τους αναβάθμιση (φωτισμός – μόνωση – φωτοβολταϊκά), επιτυγχάνοντας καλύτερες συνθήκες λειτουργίας, εξοικονόμηση πόρων που μπορούν να επενδυθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και θέτοντας σύγχρονα περιβαλλοντικά πρότυπα για την ευαισθητοποίηση των κατοίκων”. Η ενεργειακή αναβάθμιση εκτός του ότι διευκολύνει τη συντήρηση και μειώνει το κόστος, είναι ένα έμπρακτο παράδειγμα περιβαλλοντικής ευαισθησίας για τους ίδιους τους μαθητές και τους γονείς τους.

Μια συνολικά διαφορετική προσέγγιση για την εκπαίδευση

Θα ήταν ενδεχομένως οξύμωρο ένας τέτοιος Δήμος να δίνει έμφαση μόνο στην υλικοτεχνική υποδομή. Έχοντας σχεδιάσει ένα συνολικό πρόγραμμα παρέμβασης για την Παιδεία, προσφέρει υπηρεσίες που μοιάζουν εξωπραγματικές σε σχέση με τη συνολική εικόνα του εκπαιδευτικού συστήματος. Μια σειρά από σεμινάρια για τη ρομποτική, το περιβάλλον, τη σεξουαλική αγωγή, τη σχολική βία, την ασφαλή οδήγηση ή την ορθή διατροφή, πλαισιώνουν το επίσημο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και η ανταπόκριση των μαθητών αλλά και των γονέων είναι προφανώς μεγάλη

“Η Παιδεία δεν πρέπει να εξαντλείται στην αφομοίωση του γνωστικού αντικειμένου του εκπαιδευτικού προγράμματος”, υποστηρίζει ο κος Ζούτσος. “Ενθαρρύνουμε την συμμετοχή των σχολείων μας σε διεθνή προγράμματα (π.χ. ERASMUS), σε πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης του Δήμου μας, πιλοτικά περιβαλλοντικά προγράμματα για την ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή, σχολικούς λαχανόκηπους, κλπ”.

Το παράδειγμα του Δήμου Παλλήνης, όπως και άλλων Δήμων της χώρας, τα σχολεία των οποίων παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα, θα πρέπει να προβληματίσει τους πάντες. Την κεντρική διοίκηση και κυρίως τον Υπ. Παιδείας που οφείλει να εποπτεύει στενότερα ακόμη και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Τους Δημάρχους των περιοχών που εξαντλούν τις δράσεις τους στη διαμαρτυρία περί “έλλειψης πόρων”. Κυρίως όμως τους δημότες που οφείλουν να πάψουν να εμπιστεύονται τις τύχες τους και τις ζωές τους σε ανθρώπους με αποκλειστικό γνώμονα τα κομματικά κριτήρια. Οι αυτοδιοικητικές κάλπες είναι κοντά και θα έχουμε όλοι μας την ευκαιρία να επιλέξουμε αυτούς που μπορούν να βελτιώσουν άμεσα τις συνθήκες διαβίωσης μας.