To φαινόμενο Joker και η αποκάλυψη Χοακίν Φίνιξ με το Όσκαρ στην τσέπη

Πώς ο Χοακίν Φίνιξ, με τη μυθιστορηματική ζωή, έγινε το πρόσωπο των ημερών σπάζοντας ρεκόρ δημοσιευμάτων και εισιτηρίων, επιβεβαιώνοντας ότι το Χόλιγουντ δεν φτιάχνεται μόνο από φανταχτερούς αστέρες αλλά από αουτσάιντερ - κάπως σαν τον Joker!

Μπορεί ο Joker του Χοακίν Φίνιξ να μην του έχει χαρίσει μετά βεβαιότητας το Oσκαρ, αλλά η ερμηνεία του έχει καταχωρηθεί ως μία από τις καλύτερες, αν όχι η καλύτερη, στην ιστορία του σινεμά, και όλων των εποχών. Χωρίς υπερβολή. Δικαιολογημένο το δεκαπεντάλεπτο χειροκρότημα μετά το τέλος της προβολής στην επίσημη πρώτη της ταινίας στη Βενετία, ακόμα πιο δικαιολογημένο το ρεκόρ εισπράξεων -300.000 εισιτήρια στις ελληνικές αίθουσες σε μία μόλις εβδομάδα προβολής-, τη στιγμή που οι περισσότεροι κινηματογράφοι δυσκολεύονται να γεμίσουν μία μόνο αίθουσα. Το «Joker» είναι πια ένα φαινόμενο όχι μόνο για τη σκηνοθεσία του Τοντ Φίλιπς, αλλά κυρίως για τον παράδοξο πρωταγωνιστή του, που έφερε τον ρόλο στα μέτρα του και τον μετέτρεψε σε ένα ανοιχτό μάθημα υποκριτικής - όπως έγραψαν χαρακτηριστικά στο Twitter τους κορυφαίοι Ελληνες ηθοποιοί. Ο Τζόκερ του Φίνιξ στην ταινία τρομάζει, ξεσηκώνει, γίνεται εκπεσών άγγελος, τιμωρός και εκδικητής, κυρίως όμως, όπως ο ίδιος ο οσκαρικός ηθοποιός, μαγνητίζει απόλυτα και τελειωτικά.

Αυτή είναι η λέξη για να περιγράψεις αυτό το παράξενο πλάσμα με τα μάτια του λύκου και την ορμητική δύναμη του αιλουροειδούς που γεννήθηκε μια κρύα νύχτα στα τέλη του Οκτώβρη του 1974 στο Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο ως Χοακίν Ράφαελ Μπότομ από χίπηδες γονείς που ζούσαν γυρνώντας τις ακτές με ένα πουλμανάκι. Μεγαλώνοντας μαζί με τα αδέλφια του, τα οποία απέκτησαν τα παράξενα ονόματά τους από τα στοιχεία της φύσης, την οποία λάτρευαν ως απόλυτη θρησκεία οι γονείς του -δηλαδή Ρίβερ (ποταμός), οι αδελφές του Σάμερ (καλοκαίρι), Ρέιν (βροχή) και Λίμπερτι (ελευθερία)-, με τον ίδιο αρχικά να αποκτά την ονομασία Λιφ (Φτερό).

Η οικογενειακή του περιπέτεια έμοιαζε, κατά κάποιον τρόπο, βγαλμένη από την ταινία «Captain Fantastic», όπου η οικογένεια αποφάσισε να μορφώσει με εναλλακτικό τρόπο τα παιδιά της, μακριά από σχολεία και την επίσημη εκπαίδευση, με έναν ελευθεριακό τρόπο ζωής και δίπλα στη φύση. Γι’ αυτό και ο ίδιος συνηθίζει να λέει πως δεν ένιωσε ποτέ παιδί, ούτε έπαιξε με παιχνίδια. Πως είναι γεννημένος, κατά κάποιον τρόπο, μεγάλος και φτιαγμένος για να φωτίζει με το αλλόκοτο άστρο του τις ταπεινές ζωές των ανθρώπων. Ισως αυτός να είναι και ο δικός του τρόπος να φτάσει στη δόξα, την οποία κατέκτησε με τον πιο σκοτεινό ρόλο της καριέρας του: να μη λούζει τους δρόμους με αστερόσκονη, ούτε με αστραφτερά χαμόγελα, αλλά με τη δυνατότητα να κατακτά τα πλήθη όντας απλώς ο εαυτός του.

Και τι εαυτός! Σαρωτικός σαν αλεξικέραυνο, κατάφερε να κλέψει την παράσταση ακόμα και από τον μακαρίτη τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν στο «Master» του Πολ Τόμας Αντερσον, αποκαλύπτοντας όλες τις εναλλαγές των συναισθημάτων χωρίς καμία σύσπαση του προσώπου σε μία μόνο σκηνή ή να πείσει -μονάχα αυτός!- ότι μπορεί να έχει ρομαντική σχέση απλώς με τη φωνή ενός κομπιούτερ στο «Δικός της» (Her).

Vegan, πρώην αλκοολικός και με παρελθόν στις ουσίες, ιδιοκτήτης πολλών ζωών, μεταξύ των οποίων ενός πιτ μπουλ με φωτοφοβία (!), αναπτύσσοντας παράξενες συνήθειες, όπως το να βουτάει σε μια μπανιέρα γεμάτη παγάκια για θεραπεία και να μασάει τα νύχια του σε σημείο που να τρέχει αίμα, δεν ενσωματώθηκε ποτέ στη μεγάλη συνάθροιση των Χολιγουντιανών αστέρων. Στην πραγματικότητα δεν έγινε μέλος καμίας κάστας και καμίας παρέας όντας αλλόκοτος και ανεξίθρησκος από μικρός. Τα πρωινά κυκλοφορεί στη Χόλιγουντ Μπούλεβαρ φορώντας τα ρούχα του καράτε και κίτρινα αθλητικά παπούτσια, τα οποία δεν αποχωρίζεται σχεδόν ποτέ, ενώ τα απογεύματα προτιμά να περπατάει στη φύση ή να διαβάζει τεράστιους τόμους ποίησης. Οταν γελάει μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με τον τζόκερ και όταν καπνίζει, το κάνει και πάλι χωρίς όρια, ανάβοντας το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Προσπαθεί όμως, όπως λέει, να απεξαρτηθεί από την κακή αυτή συνήθεια με γιόγκα και βελονισμό.

Ο θάνατος που δεν ξεπέρασε ποτέ

Ολα αυτά δεν θα έμοιαζαν και τόσο τραγικά αν δεν συνόδευαν πραγματικά δραματικές, σαν τις ταινίες όπου πρωταγωνιστεί, ιστορίες. Η αναφορά δεν είναι για τους γονείς του - δηλαδή έναν καταθλιπτικό πατέρα με κρίσεις σχιζοφρένειας και μια μητέρα που έτρεφε παράδοξες ιδέες για τον Θεό και τη μεταφυσική, ούτε στον τρόπο που μεγάλωσε. Παρότι οι γονείς του τελικά δεν υπέκυψαν στις επιταγές των «Παιδιών του Θεού», δηλαδή της παράξενης αίρεσης την οποία ασπάζονταν, ώστε να προχωρήσουν σε αιμομιξία, έδωσαν χαρακτηριστικά κανονικότητας στην τρέλα κάνοντας τα παιδιά τους να διαφέρουν από μικρά. Η ικανότητα του Χοακίν να τη βγάζει, παρ’ όλα αυτά, καθαρή από ακραίες καταστάσεις καταφέρνοντας να επιβιώνει, του έδωσε σύντομα το προσωνύμιο ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας «Ο πραγματικός Φοίνικας», δηλαδή το μυθικό πουλί που ξαναγεννιέται από τις στάχτες του. Ακόμα και όταν είδε τον αδελφό του, το πιο διάσημο και όμορφο μέλος της οικογένειας, να πέφτει νεκρός μπροστά στα μάτια του, με τον θάνατό του να γίνεται εξώφυλλο παντού για χρόνια, ήταν εκείνος που είχε την ιδέα να το σκάσουν οικογενειακώς στην Κόστα Ρίκα. Μέχρι σήμερα ο ίδιος δεν αντέχει να απαντάει στην κλασική ερώτηση γιατί δεν έχει ξεπεράσει ακόμα τον θάνατο του πανέμορφου, ταλαντούχου και αστραφτερού Ρίβερ Φίνιξ έξω από το μπαρ του Τζόνι Ντεπ «Viper Room» το 1993. Προτιμά απλώς να του αφιερώνει, σε άσχετες περιστάσεις, τραγούδια ή να αναφέρεται σε αστεία περιστατικά: δεν ήταν και λίγα αυτά που έζησαν από κοινού τα δύο αδέλφια, αφού όχι μόνο βίωναν τα πάντα παρέα, αλλά είχαν προλάβει και να συμπρωταγωνιστήσουν τη δεκαετία του ’80 ως σπάνια ταλέντα τη στιγμή που άλλοι συνομήλικοί τους ακόμα έπαιζαν με ψεύτικα παιχνίδια: χαρακτηριστικό είναι το «Stand by me» (Στάσου πλάι μου) ή η πρώτη ταινία στην οποία πρωταγωνίστησε ο Χοακίν, σε ηλικία 12 ετών, αλλά και το «SOS στο Διάστημα».

Το ραντεβού με την τρέλα

Γι’ αυτό και δύσκολα μπορεί ο ίδιος ο Χοακίν να διαχωρίσει την προσωπική του ζωή από τη δημόσια ή τους ρόλους, τους οποίους ζει ως δεύτερη φύση από τη δική του προσωπικότητα. Αυτό συμβαίνει κατά κόρον στις συνεντεύξεις του, όπως σε εκείνη την ακραία στιγμή που χρειάστηκε να βρεθεί στο πλατό της γνωστής εκπομπής «Late Show with David Letterman», λέγοντας ασυναρτησίες, κάνοντας ακραία αστεία και φορώντας μαύρα γυαλιά, έχοντας καλυμμένο το πρόσωπό του με μακριά μαλλιά και μούσια. Δείχνοντας αδιαφορία πετούσε αντικείμενα και τσίχλες στο κοινό και όταν ο οικοδεσπότης τού έκανε παρατήρηση, έβγαλε την τσίχλα από το στόμα και την κόλλησε κάτω από το θρυλικό γραφείο του Ντέιβιντ Λέτερμαν που δεσπόζει επί σειρά ετών στο πλατό. Μια συμπεριφορά που φέρνει, εν πολλοίς, στον νου την τελευταία σκηνή της συνεύρευσης του Τζόκερ με τον τηλεπαρουσιαστή που υποδύεται ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, με τον οποίο είχαν δυσκολίες συνεργασίας και στα γυρίσματα. Κατά τα άλλα, δικαιολογώντας εκείνη την εμφάνιση, που θα αμαυρώσει για καιρό τη φήμη του, εξακολουθεί να παραπέμπει στον ρόλο του ράπερ που ενσάρκωνε επί σκηνής και στην καθημερινότητά του. Ηταν η εποχή που είχε πείσει τους πάντες ότι αποφάσισε να εγκαταλείψει την υποκριτική για να αφιερωθεί στη μουσική, ζώντας ξέφρενες νύχτες και υποδυόμενος τον τραγουδιστή της ραπ και της χιπ χοπ. Κατ’ ουσίαν είχε μπερδέψει τον πραγματικό Φίνιξ με τον τραγουδιστή που ερμήνευε στο mockumentary «I’m still here», στην προσπάθειά του, όπως εξήγησε εκ των υστέρων, να αποδομήσει πλήρως την έννοια της διασημότητας, μετατρέποντάς την σε ένα ζωντανό ριάλιτι. Ολη αυτή η περιπέτεια, ωστόσο, είχε επιπτώσεις στον ίδιο και τον γαμπρό του -είχε παντρευτεί την αδελφή του-, σκηνοθέτη της ταινίας Κέισι Αφλεκ, οι οποίοι βρέθηκαν να πρωταγωνιστούν σε μια σειρά καταγγελιών από γυναίκες για σεξουαλική παρενόχληση και παράξενη συμπεριφορά. Μαζί και σε διάφορες φήμες για συμμετοχή σε ομαδικά όργια με πόρνες και τραβεστί, οι οποίοι περιφέρονταν και στα γυρίσματα της ταινίας. Τη στενή πάντως -τότε- σχέση του Φίνιξ με τον γαμπρό του την αποδεικνύει το ίδιο τατουάζ που κοσμεί το μπράτσο τους: ένας κύκλος με χαραγμένο πάνω του ένα απέριττο, πλην αναγνωριστικό σημάδι.

Ο έρωτας με τη Ρούνι Μάρα

Ωστόσο όλα αυτά μοιάζουν παρελθόν από τη στιγμή που γνώρισε τον έρωτα της ζωής του, όπως λέει, το ροκ κορίτσι με το τατουάζ ή κατά κόσμον Ρούνι Μάρα. Οι δυο τους συναντήθηκαν, για πρώτη φορά, στα γυρίσματα της ταινίας «Her», όπου συμπρωταγωνιστούσαν, αλλά εκείνη δεν έμεινε με την καλύτερη εντύπωση από τον αλλόκοτο Φίνιξ. Επρεπε να μεταμορφωθεί σε Μαρία Μαγδαληνή στην ομώνυμη ταινία για να μπορέσει να έρθει η επιφοίτηση ή, μάλλον, να χτυπηθεί από τα βέλη του έρωτα και να δει στον γαλανομάτη προσωπικό της θεό τον μελλοντικό της άνδρα. Τουλάχιστον έτσι φαίνεται, καθώς ο Φίνιξ έχει δηλώσει ότι προτίθεται να παντρευτεί τη Μάρα, με την οποία ήδη συζούν στη φάρμα τους στο Λος Αντζελες έχοντας κοινές απόψεις για τα ζώα ή το περιβάλλον, για τα οποία δείχνουν αμφότεροι μεγάλη ευαισθησία. Πρόσφατα μάλιστα, θέλοντας να ευχαριστήσει δημόσια την αγαπημένη του στο Φεστιβάλ του Τορόντο, ο Φίνιξ δήλωσε: «Κάπου εδώ βρίσκεται ένας δράκος. Θέλω να του κόψω τα φτερά, να τον τυλίξω σε μια κουβέρτα και να κοιμάμαι μαζί του για πάντα. Σε αγαπώ. Σε ευχαριστώ για όλα!» Καθώς, λοιπόν, θα αφιερώνει το Οσκαρ στην αγαπημένη του και μελλοντική του γυναίκα, εκφωνώντας ίσως τον πιο πρωτότυπο λόγο στην ιστορία του θεσμού, όλοι θα σκέφτονται πως ακόμα και ένας παράξενος Τζόκερ έχει δικαίωμα στην κανονικότητα. Η ερμηνεία του, πάντως, φτάνει σε εξωκοσμικά πεδία, για να μην πούμε απόλυτα έξω από τη στρατόσφαιρα, εκεί όπου βρίσκονται δράκοι, πρίγκιπες, φοίνικες και κάθε φύσεως αλλόκοτα όντα.