«Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;» από τον ψυχίατρο Ματθαίο Γιωσαφάτ

«Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;» είναι ο τίτλος του βιβλίου του ψυχίατρου Ματθαίου Γιωσαφάτ που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός. Αποτελεί τη συσσωρευμένη πείρα από την ψυχιατρική, παιδοψυχιατρική, ψυχαναλυτική και ψυχοθεραπευτική του εργασία σε 6.000 ζευγάρια που παρακολούθησε τα τελευταία τριάντα χρόνια, δουλεύοντας στο Λονδίνο και στην Ελλάδα ως διευθυντής της Παιδικής και Οικογενειακής Ψυχιατρικής Κλινικής Finchley, και ως υποδιευθυντής του Κέντρου Tavistock, μία από τις σημαντικότερες κλινικές στον κόσμο.

Στις 350 σελίδες ο συγγραφέας αναλύει εκλαϊκευτικά την ανθρώπινη σεξουαλικότητα και ειδικά την γυναικεία, ανατέμνει το φαινόμενο του έρωτα και τα στάδια της παιδικής σεξουαλικότητας, εξετάζει το τι είναι αγάπη σε σχέση με τους διαφόρους τύπους του έρωτα και τα είδη των συναισθηματικών σχέσεων. Διερευνά το πώς και το γιατί στην επιλογή του συντρόφου με τους συνειδητούς και ασυνείδητους παράγοντες της επιλογής, ταξινομεί την τυπολογία των διαφόρων χαρακτήρων και προσωπικοτήτων προσδιορίζοντας την μεταξύ τους αρμονία ή δυσαρμονία, κατατάσσει τα διάφορα είδη του γάμου μιλώντας για συμβατές και μη συμβατές σχέσεις. Στο τελευταίο κεφάλαιο με τίτλο «Θεραπευτικές παρεμβάσεις στα προβλήματα του ζευγαριού» μιλάει για την επίδραση της συζυγικής δυσαρμονίας ως ένα από τα βασικότερα αίτια των ψυχολογικών προβλημάτων που έχουν τα παιδιά και οι ενήλικες.

Στο βιβλίο, που είναι συνόψιση ομιλιών του στο Μέγαρο Μουσικής και στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, αποτυπώνεται η ζωντάνια της διάλεξης καθώς ενσωματώθηκαν οι απαντήσεις από τις ερωτήσεις του κοινού. Πρόκειται για επισημάνσεις που έχουν μια συγκριτική ιδιαιτερότητα καθώς, ο γιατρός –λόγω της ευρωπαϊκής του εμπειρίας- απαντά έχοντας την γνώση όχι μόνο της ελληνορθόδοξης κοινωνίας αλλά και του γάμου από πολλές ξένες κουλτούρες. Δηλαδή γάμος σε χώρες δυτικοευρωπαϊκές, αμερικανικές και ασιατικές, όπου συνυπάρχουν διαφορετικές θρησκείες, ήθη, έθιμα και αντιλήψεις. Όπως βέβαια επισημαίνει ο ίδιος, η μεγαλύτερη εμπειρία προέρχεται από τον δικό του γάμο, με την γυναίκα του Αθηνά, (στην οποία αφιερώνει το βιβλίο). Γάμο που διαρκεί πάνω από μισό αιώνα και… «περιείχε στιγμές αγάπης, τρυφερότητας, πάθους, ευγνωμοσύνης, αλλά και θυμού, απογοήτευσης, μίσους και κακίας, που είναι το συνηθισμένο αμάγαλμα των περισσοτέρων γάμων».

Ο ψυχίατρος με τα δεκάδες διπλώματα και τις εκατοντάδες συμμετοχές σε συνέδρια καταλήγει με ένα σλόγκαν που είναι γνωστό σε όλους στους μη… ειδικούς: «Συχνά δεν μπορούσα να ζήσω μαζί της αλλά ταυτόχρονα δεν μπορούσα να ζήσω και χωρίς αυτήν».

Ο συγγραφέας ξεκινάει το βιβλίο με ένα εντυπωσιακό στοιχείο: Το 50% των ανθρώπων χωρίζουν σε όλο τον κόσμο! Στην Ελλάδα, πριν από πέντε χρόνια, το ποσοστό των χωρισμένων ζευγαριών ήταν 23% και σήμερα οδεύει στο 37% με προοπτική το 2020 να αγγίξουμε το παγκόσμιο… ρεκόρ του 50%.

Το παράξενο είναι –και αυτό, επίσης, δεν χρειάζεται ειδικός για να μας το πει- ότι στη χώρα μας πολλά τα ζευγάρια που χωρίζουν και… ξαναπαντρεύονται. Και διερωτάται ο ψυχίατρος μας: «Αφού απέτυχε η όλη ιστορία, τον χώρισες, έφτυσες αίμα, τον ξαναπαντρεύεσαι μετά από τρεις μήνες, έξι μήνες, ένα χρόνο… Γιατί; Γιατί, όταν έφυγε μέσα από το γάμο, μειώθηκε η αναζωπύρωση των παιδικών, ασυνείδητων προβλημάτων. Οπότε λέει, γιατί την/τον άφησα;».

Στο ερώτημα ακροατή «ότι προφανώς κάποιος, από όσα έχει ακούσει, καταλήγει στο να μην παντρευτεί» ο ψυχίατρος απαντάει: «Όταν ο Αλκιβιάδης ρώτησε τον Σωκράτη ‘’να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί’’ ο Σωκράτης του είπε: ‘’Αν παντρευτείς θα το μετανιώσεις και αν δεν παντρευτείς πάλι θα το μετανιώσεις’’».

Τελικά, ένα βιβλίο χωρίς ξεκάθαρες απαντήσεις. Διότι… «άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου». Παντρεμένου και μη… Ψυχιάτρου και μη…