Ο μικρός ραβίνος, οι Κύκλωπες και οι εργάτες του Κεράτιου Κόλπου

H Θεσσαλονίκη ξαναζεί στους ρυθμούς του φεστιβάλ κινηματογράφου μιας και χτες όπως και κάθε χρόνο από το 1999, έγινε η τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2011 με τους επίσημους και επιφανείς Θεσσαλονικείς να δίνουν το παρών.  

Παρ’ όλους τους ζοφερούς καιρούς, οι Θεσσαλονικείς  συνεχίζουν να στηρίζουν αμέριστα τον  θεσμό και να δίνουν ένα πολύ καλό πρόγραμμα για τους λάτρεις του σινεμά, και αν και την μερίδα του λέοντος την παίρνει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Ντοκιμαντέρ αξίζει της προσοχής μας.  

Φέτος το ντοκιμαντέρ  θα είναι πολύ πιο σεμνό αλλά οι ενότητες και τα αφιερώματα έχουν το ίδιο ενδιαφέρον όπως και κάθε χρονιά. Οι ενότητες όπως και κάθε χρόνο αφορούν πολλές πτυχές της κινούμενης εικόνας. Εκτός από τα αφιερώματα σε τρεις σκηνοθέτες (Σεργκέι Λοζνίτσα, Κυριακή Μάλαμα, Χελένα Τρεστίκοβα) που θα δούμε, αξιόλογα είναι και δύο άλλα αφιερώματα, με πρώτο το «Spotlight Μέση Ανατολή», με οκτώ ταινίες που πραγματεύονται τα ζητήματα αυτής της γεωγραφικής περιοχής και προέρχονται από αυτή.  

Αυτό όμως που αξίζει και την μεγαλύτερη προσοχή, αφορά  την διαφοροποίηση και τις «ιδιαίτερες» κοινωνικές ομάδες της κοινωνίας. Με τίτλο «Έτσι είμαι – ανατρέποντας προκαταλήψεις» θα δούμε μια σειρά από ντοκιμαντέρ και ταινίες μικρού μήκους που αφορούν άτομα με αναπτυξιακές και νοητικές δυσλειτουργίες, συνανθρώπους μας, που μάχονται για την υπεράσπιση των ξεχωριστών τους δεξιοτήτων αλλά και για τον σεβασμό μας, σε έναν τομέα τον οποίο επιμελείται η Έλενα Χρηστοπούλου.  

Το φεστιβάλ ξεκίνησε με το «Οι προσευχές του Λιόρ»  μια συγκλονιστική παρουσίαση του  «μικρού ραβίνου» - όπως είναι γνωστός ο Λίορ Λίμπλινγκ - ενός αγοριού που πάσχει από Σύνδρομο Ντάουν και έχει περάσει όλη του τη ζωή. προσευχόμενος με ζήλο. Ο μικρός εβραίος, του οποίου το όνομα σημαίνει «φως μου», έχασε την μητέρα του σε ηλικία έξι χρόνων, ωστόσο τα λόγια και το πνεύμα της διαποτίζουν την ζωή του και την ταινία. Μια πολύ γλυκιά ταινία που αποτέλεσε την καλύτερη έναρξη για το Φεστιβάλ.  

Αξιόλογη και η  προσπάθεια της Ελληνίδας Μαρίας Οικονόμου που είδαμε με τίτλο «Εμείς οι Κύκλωπες» όπου μια ομάδα παιδιών στην Αλεξανδρούπολη εμπνέεται από τον μύθο της αρχαίας Ελλάδας για τους Κύκλωπες. 

Την Παρασκευή, την πρώτη επίσημη μέρα του Φεστιβάλ παρακολουθήσαμε σε πρώτη παγκόσμια προβολή την απρόσμενα χιουμοριστική ματιά στον αυτισμό, με το ντοκιμαντέρ Neurotypical (2010) του Άνταμ Λάρσεν, το οποίο εξερευνά τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των όρων «φυσιολογικοί» και «αυτιστικοί», από τη σκοπιά των δεύτερων, στους οποίους δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Από τις άλλες προβολές, ξεχώρισε το ντοκιμαντέρ “Αγάπη κτλ”, της αμερικανίδας Τζιλ Αντρέσεβιτς, μια χιουμοριστική διερεύνηση του έρωτα, που η σκηνοθέτιδα παρουσιάζει μέσα από πέντε αληθινές ιστορίες στη διάρκεια ενός έτους στη Νέα Υόρκη. Νέοι, γέροι, ομοφυλόφιλοι, ετεροφυλόφιλοι – όλοι έχουν ζήσει τον έρωτα, τη χαρά αλλά και την αγανάκτηση που συχνά τον συνοδεύουν. Οι διάφορες πτυχές του και τα πέντε αυτά παραδείγματα δείχνουν την διαφορετικότητα της πόλης, αλλά και την ομοιότητα αυτού του συναισθήματος.

Εκτός από τα αφιερώματα και τις ενότητες, φέτος όπως και  τις προηγούμενες χρονιές υπάρχουν αρκετές παράλληλες εκδηλώσεις, σεμινάρια, παιδικά ντοκιμαντέρ κ.α. από τις οποίες ξεχωρίζουμε την έκθεση που εγκαινιάστηκε σήμερα στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης του Γερμανού Ντίτερ Ζάουτερ. Ασπρόμαυρα, ως επι το πλείστον, τοπία ανθρώπων, δηλαδή πορτρέτα εργατών στον Κεράτιο Κόλπο της Κωνσταντινούπολης που έχουν έρθει από διαφορετικά μέρη της Τουρκίας, μετακινούνται από το ένα κατασκευαστικό έργο στο άλλο, σαν σύγχρονοι σκλάβοι που ζουν μακριά από την οικογένεια τους.  

Περιμένουμε τις επόμενες μέρες για να δούμε κι άλλες  ταινίες/ντοκιμαντέρ από τις δεκάδες  που τα κατάφεραν να μπουν σε αυτό το φεστιβάλ.