Η ιστορία της Δεσμίνας και του Σείριου

Με βιβλία «βιωματικά με στοιχεία μυθοπλασίας», ιδιαίτερα δε, αν στις τελευταίες σελίδες τους βρίσκει φιλοξενία και ένα εκτενές κατατοπιστικό προσώπων και καταστάσεων σημείωμα έχω ένα μεγάλο δίλημμα: Να αρχίσω το διάβασμα από την αρχή σαν όλοι οι κανονικοί αναγνώστες και να συνεχίσω μέχρι τέλους ή να πάω γρήγορα στις πίσω σελίδες και να «ρουφήξω» το περιεχόμενο του σημειώματος; Το δεύτερο έχει πάντα την ικανοποίηση ενός «καλού γεύματος» αλλά συνοδεύεται σχεδόν πάντα από το μειονέκτημα του γρήγορου γεύματος – γρήγορου και μαζί και πρόχειρου και αγχωτικού…

Το ίδιο δίλημμα ήρθε και εγκαταστάθηκε πλάι μου ήδη από την ώρα της αγοράς του βιβλίου της Ισμήνης Καρυωτάκη Στους δρόμους.Ως εις ουδεμίαν πολιτείαν ανήκοντες – από τις εκδόσεις Το Ροδακιό, από την πρόσφατη σοδειά του 2017. 

Στην αρχή με κόπο απέφυγα να δοκιμάσω να βάλω το κλειδί στη σελίδα 285 – η πρώτη σελίδα του εκδοτικού σημειώματος με τις ποικίλες αποκαλυπτικές λεπτομέρειες… Και αυτό γιατί κάτω από το υπόστρωμα της μυθοπλασίας υπήρχε η πηγή της ιστορικής αλήθειας ή αν προτιμάτε, η πραγματική Ιστορία. 

Στην αρχή με κατέκτησε η σκηνή όπου η ηρωίδα Δεσμίνα αναμένει τον Σείριο στο τρίτο κατάστρωμα ενός καραβιού – το «Εγνατία»- που σε λίγο αναμένεται να αποπλεύσει από το λιμάνι της Πάτρας τον Αύγουστο του '73 για το Μπρίντεζι της Ιταλίας. Αλλά, η Δεσμίνα δεν ταξιδεύει – επισήμως τουλάχιστον- με κανένα Σείριο. Ταξιδεύει μαζί με τον Μιχαήλ Μιχαήλ, «υπηκοότης Κυπριακή, φωτογραφία με μουστάκι νεοσύλλεκτου φαντάρου – μόλις είχε αρχίσει να φυτρώνει και τα μαλλιά από καστανά κατάμαυρα με κόκκινες ανταύγειες και κολλημένα με μπριγιαντίνη». 

Στη σελίδα 21 κόλλησα ξανά. Με γοήτευσα το σχήμα της συγγραφέως – από το νήμα να ξεκινάει από το Παγκράτι του ΄68 και να χάνεται πίσω, στο βυθό της μνήμης στην Μαδρίτη του ΄36. 

Στη συνέχεια, οι αναμνήσεις της Αθήνας μπερδεύονται με τις διαδρομές της Δεσμίνας και του Σείριου στην Ιταλία με τελικό προορισμό, το Παρίσι. 

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου υπάρχει ένα μικρό κείμενο: «”Τί κοινό μπορεί να έχουν, άραγε, μεταξύ τους, μια κοσμογυρισμένη Λατινοαμερικάνα, αυτοεξόριστη πολίτης της οικουμενικής πραγματικότητας, ένας Γάλλος ουτοπιστής με σπινθηροβόλο βλέμμα, ένθερμος οπαδός του σιτουασιονισμού, και μια ατίθαση Ελληνίδα, αμετανόητη αντάρτισσα της σαγήνης;", αναρωτήθηκαν η Δεσμίνα και ο Σείριος, προς το τέλος του χειμώνα του '73-'74 και -καθώς απέκλεισαν οποιοδήποτε άλλη εκδοχή- συμφώνησαν στο γεγονός πώς χρημάτισαν -και οι τρεις- ένοικοι και γείτονές τους στο αριστερό δωμάτιο του διαμερίσματος της Roi de Sicile».

Με τα πολλά, όμως, δεν απέφυγα τη σελίδα 285. Άρπαξα το κλειδί και βρέθηκα να διαβάζω για πρόσωπα και γεγονότα που συνέβησαν το δεύτερο χρόνο της Χούντας. Το 1968. Η σύλληψη και η δίκη των 11 μελών της οργάνωσης Ρήγας Φεραίος. Από αυτά τα γεγονότα κρατά το βιβλίο την έμπνευση του. 

Από μια έκθεση που κάνει η συγγραφέας το 2012 στο χώρο του βιβλιοπωλείου «Λεμόνι» στο Θησείο βρήκα ένα βιογραφικό σημείωμα που μ΄άρεσε και το φιλοξενώ εδώ: «Ονομάζομαι Ισμήνη Καρυωτάκη, γεννήθηκα στα Γιάννενα, σπούδασα αρχιτεκτονική στο Μετσόβιο και σκηνογραφία στη Beaux Arts και εργάστηκα ως αρχιτέκτονας στο Παρίσι και στην Αθήνα και ως σκηνογράφος στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Από το 1997 ασχολούμαι ενεργά με τη ζωγραφική, τη γραφή και τη μεταξύ τους σχέση. Με άλλα λόγια ζωγραφίζω, γράφω, εκθέτω και εκδίδω.

Όταν άρχισα να ζωγραφίζω είχα περιορισμένη αντίληψη για το τι είναι ή τι θα μπορούσε να είναι τέχνη. Σιγά σιγά κατάλαβα ότι αυτό που ονομάζουμε τέχνη είναι η πρόκληση να προσεγγίζουμε τους άλλους μέσα από τον τρόπο που εμείς βλέπουμε τα πράγματα ή πιο απλά να τους κάνουμε να μας καταλάβουν. Μερικές φορές τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Ξέρεις τι κάνεις ή τι σκέφτεσαι και βάζεις τη μια λέξη δίπλα στην άλλη ή το ένα χρώμα πλάι στο άλλο.

Δεν είναι όμως πάντα έτσι. Υπάρχουν πραγματικότητες που δεν αποδίδονται εύκολα και που εσύ, ωστόσο, καίγεσαι από επιθυμία να τις απεικονίσεις».