Σοφία Νικολάου

Αξιότιμε κύριε Εισαγγελέα,

Έχουμε μάθει σε κάθε φυσική καταστροφή, αφού μετρήσουμε πληγές, ζημιές, ζωές, μετά από πολύ καιρό να καταλήγουμε, εάν καταλήξουμε, σε ευθύνες. Στην περίπτωση του ολέθρου στην ανατολική Αττική, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Οι ευθύνες είναι δεδομένες και πρέπει να αποδοθούν άμεσα. Οφείλετε να ασκήσετε τις σχετικές ποινικές διώξεις σε κάθε εμπλεκόμενο, σε κάθε θέση που αυτός επηρέασε είτε τη μη αποτροπή, είτε την έναρξη, είτε την κατάληξη της τραγωδίας. Και να ξεκινήσετε από πολύ παλιά και να φτάσετε όσο ψηλά πηγαίνει. Οι δεκάδες αθώες ψυχές που χάθηκαν στις φλόγες της ανευθυνότητας αγωνιούν από ψηλά για απαντήσεις.

Αξιότιμε κύριε Εισαγγελέα,

Η άμεση παρέμβασή Σας πρέπει να έχει δύο επίπεδα: Το πρώτο είναι η διερεύνηση των αδικημάτων του άρθρου 264 κι επόμενα του Ποινικού Κώδικα, περί εμπρησμού κι εμπρησμού δασών. Αν υπάρξει αποχρώσα ένδειξη τελέσεως εκ προθέσεως αδικήματος εμπρησμού, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια τόσων ζωών, η απάντηση της Πολιτείας πρέπει να είναι άμεση κι αμείλικτη.

Το δεύτερο επίπεδο είναι η διερεύνηση της πιθανότητας τελέσεως του αδικήματος της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας κατά συρροή (Άρθρο 302 του Ποινικού Κώδικα). Εάν, δηλαδή, η αμελής συμπεριφορά των ιθυνόντων οδήγησε στην εκατόμβη των θυμάτων. Εάν υπάρχουν λάθη και παραλείψεις υπευθύνων, που καθόρισαν το τραγικό αποτέλεσμα με τους δεκάδες νεκρούς. Αυτό έχει δύο αναγνώσεις: Η πρώτη αφορά στο τι έπρεπε να γίνει και φυσικά από ποιον, ώστε να αποφευχθεί η τραγωδία, πριν την τραγωδία. Η δεύτερη αφορά στο τι έπρεπε να γίνει κατά τη διάρκεια της τραγωδίας.

Αξιότιμε κύριε Εισαγγελέα,

Το μόνο που ζητούμε είναι να ερευνήσετε εάν τηρήθηκε ο Νόμος. Κι ο Νόμος είναι σαφής, τον γνωρίζετε πολύ καλύτερα από εμάς. Οι υποχρεώσεις της Πολιτείας περιγράφονται πλήρως στις διατάξεις του Νόμου 3013/2002, περί αναβάθμισης της Πολιτικής Προστασίας και συγκεκριμένα στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 17.
Η πλήρης εξειδίκευση των υποχρεώσεων αυτών επήλθε διά της υπ’ αριθμόν: 1299/2003 Υπουργικής Αποφάσεως (Κωδική ονομασία σχεδίου: «Ξενοκράτης»). Σε αυτήν καθορίζονται οι υποχρεώσεις και οι αρμοδιότητες όλων των Υπουργείων, τόσο κατά τη διάρκεια του έτους, όσο και κατά τη διάρκεια μίας φυσικής καταστροφής. Ακόμα και Υπουργεία που δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι εμπλέκονται, έχουν μερίδιο ευθύνης και συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Πέρα από τα Υπουργεία, οι Περιφέρειες και οι Δήμοι έχουν καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση ενός καταστροφικού φαινομένου. Προβλέπεται, δε, ειδικό κέντρο διαχείρισης των κρίσεων με υπεραρμοδιότητες και ειδική μνεία για τη ροή των πληροφοριών.

Αν θελήσουμε να αναγάγουμε τα πραγματικά περιστατικά, που τελικά έλαβαν χώρα, στις νομοθετικές προβλέψεις, τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιωτικά και τα ερωτήματα αμείλικτα: Είχαν καταρτίσει τα αρμόδια Υπουργεία τα Ειδικά Σχέδια που προβλέπει η Υπουργική Απόφαση για την αποτροπή καταστροφών; Υπάρχει πουθενά κάποια έκθεση αξιολόγησης των κινδύνων από φυσικές καταστροφές που θα μπορούσαν να πλήξουν την χώρα μας; Σχεδιάστηκε ποτέ από την τοπικά αρμόδια Περιφέρεια σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνου; Μερίμνησαν για την εκπαίδευση του προσωπικού τους στην αντιμετώπιση καταστροφικών φαινομένων; Φυσικά η απάντηση είναι ΟΧΙ σε όλα. Όπως ΟΧΙ είναι η απάντηση και στο εάν υπήρχε σχέδιο εκκένωσης των πληγέντων περιοχών ή αν είχαν δημιουργηθεί αντιπυρικές ζώνες.

Γιατί άραγε δεν λειτούργησε το νομοθετικά προβλεπόμενο Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας; Γιατί οι έντρομοι πολίτες έπρεπε τελικά να αυτοσχεδιάζουν, με τραγικό αποτέλεσμα το θάνατο τόσων συνανθρώπων μας; Γιατί δεν το συγκάλεσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, όταν έβλεπε τη φωτιά να γίνεται φονική, παρά έπαιζε επικοινωνιακά παιχνίδια, προσπαθώντας να εκμαιεύσει σχέδιο υπονόμευσης, την ώρα που συνάνθρωποί μας καίγονταν ζωντανοί;

Με δεδομένο λοιπόν, ότι τα νομοθετικώς προβλεπόμενα Ειδικά Σχέδια δεν έχουν συνταχθεί, ουδεμία προληπτική ενέργεια δεν είχε λάβει χώρα και ουδεμία εκπαιδευτική καμπάνια, οφείλουμε να εξετάσουμε την επιχειρησιακή ετοιμότητα και τελικά αποτελεσματικότητα της Πολιτείας. Πόσος χρόνος άραγε χρειάστηκε για να τεθούν σε επιφυλακή – εάν τέθηκαν – τα σώματα ασφαλείας; Ποιος είναι επιφορτισμένος να δώσει αυτήν την εντολή; Συνακόλουθα, πόσο χρόνο χρειάστηκε το λιμενικό να επέμβει για να περισυλλέξει από τη θάλασσα τους ανθρώπους που προσπαθούσαν να σωθούν από την πύρινη λαίλαπα; Και τελικά, δόθηκε ποτέ κι αν ναι πότε η εντολή εκκένωσης;

Στα επιχειρησιακά ζητήματα, απαντήσεις πρέπει να δοθούν και στο γιατί από τα 17 Canadair που έχουμε στη διάθεσή μας, μόνο τα 10 ήταν λειτουργικά και μάλιστα 3 εξ αυτών, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων, καθηλώθηκαν στο έδαφος λόγω βλάβης; Γιατί δεν έχουν ακόμα τεθεί σε εφαρμογή τα συστήματα που είχε προμηθευθεί το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προ πενταετίας για τον συντονισμό επιχειρήσεων εκκένωσης; Γιατί δεν ενεργοποιήθηκαν οι μοτοσικλετιστές της Πυροσβεστικής (Ομάδα «Ήφαιστος»), που έχει συσταθεί για αυτόν ακριβώς το λόγο;

Αξιότιμε κύριε Εισαγγελέα,

Οφείλετε να καλέσετε όχι ενώπιόν Σας, αλλά ενώπιον των δεκάδων θυμάτων που περιμένουν δικαίωση, κάθε εμπλεκόμενο: Δημάρχους, Περιφερειάρχη, Αρχηγούς Σωμάτων Ασφαλείας, κάθε επιχειρησιακό παράγοντα, τους συναρμόδιους Υπουργούς, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και να ελέγξετε το μερίδιο της ευθύνης τους σε όσα εκ των ανωτέρω έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν.
Ακούτε, κύριε Εισαγγελέα;
Είναι οι φωνές των θυμάτων που ζητούν δικαίωση.

Γράφει η Δικηγόρος Σοφία Νικολάου www.sofianikolaou.com