Νίκος Φελέκης

Μία βδομάδα πριν από τις εκλογές και ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ήταν καλό, εάν δεν το έχει κάνει ακόμη, να πάει στον Αγιο Διονύσιο, την εκκλησία που είναι κοντά στο σπίτι του, να ανάψει μια λαμπάδα στο μπόι του Αλέξη Τσίπρα. Αν στις επόμενες 180 ώρες δεν συμβεί κάτι εξαιρετικά απρόοπτο και δραματικό που να αλλάξει άρδην τα πολιτικο-εκλογικά δεδομένα, οι κάλπες θα αναδείξουν νικητή, και πιθανότατα με αυτοδυναμία, τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Την αναμενόμενη νίκη του ο πρόεδρος της Ν.Δ. σε πολύ μεγάλο βαθμό θα την οφείλει στον πρωθυπουργό, ο οποίος έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να καταστεί ο αντίπαλός του κυρίαρχος του παιχνιδιού. Τα λάθη στα οποία υπέπεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλώς πολλά, αλλά και παιδαριώδη για έναν πολιτικό που τα προηγούμενα οκτώ χρόνια οδηγούσε με θαυμαστή μαεστρία το κόμμα του από νίκη σε νίκη. Ουσιαστικά πρόκειται για δώρα του Αλέξη προς τον Κυριάκο, προκειμένου ο δεύτερος να κερδίσει άνετα τις εκλογές και να κυβερνήσει χωρίς μεγάλα εμπόδια. Φαντάζει περίεργο, αλλά έτσι είναι. Αν κάποιος αντικειμενικός παρατηρητής εξετάσει προσεκτικά τα «λάθη- δώρα» του πρωθυπουργού στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μάλλον θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αιφνιδίως ο Τσίπρας κατελήφθη από αισθήματα γενναιοδωρίας για τον Μητσοτάκη. Ας τα δούμε ένα προς ένα:

1 Η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν η ρωγμή για να εκδηλωθεί η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια του κόσμου για την οικονομική στενότητα που, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα από την ηγεσία της Κουμουνδούρου, συνεχίστηκε και επί ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα με πρόσθετη και δυσβάσταχτη φορολογία ιδίως της μεσαίας τάξης. Η λύση που δόθηκε στο Μακεδονικό μπορεί να ήταν απαραίτητη και, παρά τις επιμέρους διαφωνίες, συμβατή με τη λεγόμενη εθνική θέση των τριών σημείων, όμως οι κυβερνητικοί χειρισμοί έδωσαν στην ηγεσία της Ν.Δ. τη δυνατότητα να αποστασιοποιηθεί από τη λύση και να συνταχθεί με τους «μακεδονομάχους». Εκ παραλλήλου, η μετακίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη σε ανελαστικότερες, σε σχέση με το παρελθόν, θέσεις τού έδωσε ηγετικό ανάστημα καθώς δεν άφησε να αναπτυχθούν κεντρόφυγες τάσεις στο κόμμα του, ενώ έγινε αποδεκτός ευρύτερα στον συντηρητικό κόσμο, τμήμα του οποίου εμφορείται από ακραίες απόψεις στα λεγόμενα εθνικά θέματα.

Η λύση στο Μακεδονικό μετέτρεψε τον Αλέξη Τσίπρα σε Κωνσταντίνο Μητσοτάκη του 1993 και στο «κοσμοπολίτικο» DNA του υιού Μητσοτάκη, του Κυριάκου, πρόσθεσε «πατριωτικά χρωμοσώματα» από τους Σαμαρά και Καραμανλή. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών ο πέραν της Ν.Δ. δεξιός και ακροδεξιός χώρος συρρικνώθηκε. Οι ΑΝ.ΕΛ. διαλύθηκαν, η Χρυσή Αυγή, όπως έδειξαν οι ευρωεκλογές και καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, πνέει τα λοίσθια, ενώ με μόνη εξαίρεση τον Κυριάκο Βελόπουλο και τα λοιπά κόμματα της τεθλιμμένης εθνικιστικής Δεξιάς (Γιώργος Καρατζαφέρης, Φαήλος Κρανιδιώτης κ.ά.) ετελεύτησαν τον βίο τους. Το καλύτερο δώρο όμως του Τσίπρα στον Μητσοτάκη είναι ότι λύνοντας αυτός το πρόβλημα με τα Σκόπια διέλυσε ουσιαστικά την κυβέρνησή του.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός με τον Πάνο Καμμένο από παράταιρος και ανορθόδοξος μετατράπηκε σε κυβέρνηση-κουρελού. Τα όσα συνέβησαν με τους Θανάση Παπαχριστόπουλο, Τέρενς Κουίκ, Ελενα Κουντουρά, αλλά και τους Θανάση Θεοχαρόπουλο και Σπύρο Δανέλλη ζημίωσαν υπερβολικά την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ, αφού η εντύπωση που κυριάρχησε ήταν ότι όλες οι αξίες και οι αρχές της Αριστεράς πετάγονται στον κάλαθο των αχρήστων προκειμένου ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του να παραμείνουν όσο το δυνατόν περισσότερο στην κυβέρνηση. Και βεβαίως η μεγαλύτερη αξία του δώρου των Πρεσπών στον Μητσοτάκη είναι ότι του αφήνει καθαρό το κυβερνητικό τοπίο. Το αγκάθι των Σκοπίων το έβγαλε ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ν.Δ., όπως δηλώνουν τώρα τα στελέχη της, το μόνο που θα κάνει ως κυβέρνηση θα είναι να παρακολουθεί αν η Βόρεια Μακεδονία εφαρμόζει σωστά τη Συμφωνία των Πρεσπών! Και εισέπραξε το πολιτικό και εκλογικό κόστος ο Αλέξης, και καθάρισε τον δρόμο του Κυριάκου για να κερδίσει τις εκλογές και να κυβερνήσει χωρίς... εθνικές τσουκνίδες. 

2 Το δεύτερο δώρο του Τσίπρα στον Μητσοτάκη είναι αναμφίβολα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αν η Ν.Δ. πετύχει την αυτοδυναμία, θα μπορέσει να εκλέξει στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα όποιον θέλει. Με τη συνταγματική αλλαγή που προτείνεται η χώρα δεν θα οδηγείται σε εκλογές λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο Μητσοτάκης δεν θα οδηγηθεί σε εκλογές όπως ο Αντώνης Σαμαράς. Θα μπορεί να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας με 151 ψήφους.

Οποιος πάρει την κυβέρνηση παίρνει και την Προεδρία. Το παιχνίδι γίνεται «Πάρ’ τα όλα». Αν ο Μητσοτάκης δεν θέλει τον Προκόπη Παυλόπουλο, μπορεί να χρίσει τον Κώστα Καραμανλή, τον Σαμαρά, τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, τον Παναγιώτη Πικραμμένο, όποιον τέλος πάντων θέλει, πρώτο πολίτη της χώρας. Αν πάρει αυτοδυναμία στις εκλογές, θα έχει μια καθαρή τετραετία για να κυβερνήσει. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η παραχώρηση αυτή του Τσίπρα στον Μητσοτάκη ενδέχεται να έχει το ονοματεπώνυμο: Κώστας Καραμανλής. Η σχέση Τσίπρα - Καραμανλή είναι άριστη και η πρόσφατη επίθεση του πρωθυπουργού στον μέχρι προσφάτως «αμίλητο ένοικο της Ραφήνας» είναι, λένε, προσχηματική προκειμένου να συγκρατήσει τους παπανδρεϊκούς οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως, απαραίτητη προϋπόθεση, για να γίνει Πρόεδρος ο Καραμανλής, είναι να το θέλει και ο ίδιος. Μέχρι πρότινος ενδεχομένως να μην το ήθελε, αφού δεν ήταν σίγουρο ότι μπορούσε να συγκεντρωθεί η απαραίτητη πλειοψηφία ων 180 βουλευτών. Τώρα που θα χρειάζονται μόνο 151 δεν έχει κανέναν λόγο να μην το θέλει, μας λέει παλιός κοινοβουλευτικός που γνωρίζει καλά τον Καραμανλή. Και μας θυμίζει ότι και ο θείος του, ο μεγάλος Καραμανλής, ο Εθνάρχης, στη δεύτερη προεδρική του θητεία, το 1990, εξελέγη με απλή πλειοψηφία και μάλιστα τον είχε εκλέξει ο πατέρας του Κυριάκου, ο Κώστας Μητσοτάκης. Η ιστορία κύκλους κάνει, θα μπορούσε να πει κανείς.

Ορισμένοι πάντως υποστηρίζουν ότι το δώρο του Προέδρου ο Τσίπρας το έκανε στον Μητσοτάκη ελπίζοντας πως ο Καραμανλής, εκτός των άλλων, θα ήταν και αντίθετος στην άσκηση διώξεων κατά προσώπων του ΣΥΡΙΖΑ, όπως επιθυμούν αρκετοί στη Ν.Δ. Ολα αυτά βέβαια μπορεί να αποδειχτούν αναλύσεις του τσίπουρου εάν τελικά ο Μητσοτάκης, αντί για τον Καραμανλή, επιλέξει για διάδοχο του Παυλόπουλου τον Πικραμμένο. Ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκτός από έμπιστος της οικογένειας Μητσοτάκη, είναι επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της Ν.Δ. και πιθανότατα θα τεθεί επικεφαλής της επιτροπής για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Οχι τόσο γιατί είναι έμπειρος νομικός, αλλά και επειδή ως επικεφαλής της επιτροπής θα αποκτήσει και το επιπλέον κύρος που χρειάζεται προκειμένου να αναρριχηθεί στο ύπατο αξίωμα της Πολιτείας. Και φυσικά επειδή θα είναι και ένα είδος θεσμικής εκδίκησης. Ενας από τους ανθρώπους που ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε για το σκάνδαλο Novartis, αντί να πάει στο Ειδικό Δικαστήριο, θα δέχεται τον Τσίπρα ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης καθήμενος στην προεδρική πολυθρόνα.  

3 Το τρίτο μεγάλο λάθος του Τσίπρα, που ταυτόχρονα είναι και ένα από τα καλύτερα πολιτικά δώρα στον Μητσοτάκη για την αυτοδυναμία, είναι ο νόμος για την απλή αναλογική. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προκειμένου να κερδίσει την αυτοδυναμία, επισείει τον κίνδυνο της ακυβερνησίας σε περίπτωση που δεν μπορέσει να σχηματιστεί κυβέρνηση και οδηγηθούμε σε νέες εκλογές, οι οποίες θα γίνουν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Κάτι που όχι μόνο θα δυσκολέψει έτι περαιτέρω τον σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης, αλλά το πιθανότερο είναι να οδηγήσει σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Και κατά συνέπεια σε κοινωνικοπολιτική ανάφλεξη εάν τα δύο μεγάλα κόμματα δεν συμφωνήσουν στη συγκρότηση ενός μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού, που με τα σημερινά δεδομένα όχι μόνο φαντάζει ανέφικτος, αλλά ενδεχομένως να οδηγήσει και σε πολιτικές τερατογενέσεις, αφού Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζονται και σήμερα να είναι οι δύο αντίπαλοι πόλοι του πολιτικού συστήματος. Την απλή αναλογική και τα συνεπακόλουθά της στη διακυβέρνηση της χώρας και την πολιτική ομαλότητα χρησιμοποιεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να εκβιάσει τους ψηφοφόρους - πρωτίστως του ΚΙΝ.ΑΛ., αλλά και όσους στις ευρωεκλογές προτίμησαν μικρά κόμματα της Δεξιάς.

Από τη στιγμή που η Φώφη Γεννηματά αποστράτευσε κοινοβουλευτικά τον Ευάγγελο Βενιζέλο και δηλώνει ότι η μόνη στήριξη που προτίθεται να δώσει σε κυβέρνηση της δεξιάς είναι η ανοχή για τρία - τέσσερα σημαντικά νομοθετήματα (απλή αναλογική, συνταγματική αναθεώρηση, επαναδιαπραγμάτευση των πλεονασμάτων), ο Κυριάκος Μητσοτάκης σήκωσε το γάντι και ζητά, όπως έκανε παλαιότερα και ο Κώστας Σημίτης, καθαρές λύσεις: «Ή αυτοδύναμη κυβέρνηση ή εκλογές τον Δεκαπενταύγουστο». Μπορεί να είναι εκβιασμός, αλλά στην πολιτική είναι καθ’ όλα νόμιμη η αξίωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Την απλή αναλογική, που ο Τσίπρας ψήφισε επειδή θεωρούσε ότι έτσι θα φράξει διά παντός την προοπτική αυτοδυναμίας της Ν.Δ. και προκειμένου να συνεχίσει ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι βασικός παίκτης στο κυβερνητικό παιχνίδι, ο Μητσοτάκης τη χρησιμοποιεί τώρα για να γίνει αυτός το μεγάλο αφεντικό. Πιθανότατα, δε, αυτό θα είναι το εκβιαστικό δίλημμα που θα του δώσει το επιπλέον ποσοστό που χρειάζεται προκειμένου να κατακτήσει την αυτοδυναμία και να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς βαρίδια και ισορροπίες.  

4 Το τέταρτο λάθος-δώρο του Τσίπρα στον Μητσοτάκη ήταν οπωσδήποτε οι ξεχωριστές εκλογές. Πλέον όλοι παραδέχονται -ακόμη και ο ίδιος ο Τσίπρας και οι στενοί του συνεργάτες- ότι η απόφαση να μη διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές μαζί με τις ευρωπαϊκές και τις αυτοδιοικητικές τον Μάιο ήταν αυτοκτονικός ιδεασμός και πάντως καθόλου σοφή πολιτική τακτική. Για πολλά χρόνια αυτή η απόφαση θα στοιχειώνει τον πρωθυπουργό, ειδικά αν η -βασίμως πιθανολογούμενη- κυβέρνηση Μητσοτάκη καταφέρει να αντέξει για περισσότερο από μία κυβερνητική θητεία. Επίσης, μπορεί να αποδειχθεί και καταστροφική για το σχέδιό του να επικρατήσει στον χώρο της Κεντροαριστεράς, εάν τα ποσοστά που θα πάρουν ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝ.ΑΛ. στις 7 Ιουλίου δεν είναι αυτά που θα καθιστούν την Κουμουνδούρου κυρίαρχη στη μάχη για την ηγεμονία και την αναδιοργάνωση της λεγόμενης Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης. Επιλέγοντας ο Τσίπρας να ηττηθεί καθαρά τρεις συνεχόμενες φορές από τον Μητσοτάκη (ήττα με 9,5 μονάδες στις ευρωεκλογές, δεύτερος γύρος περιφερειακών εκλογών που έβαψαν γαλάζιο τον χάρτη και, εφόσον επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, διψήφια διαφορά στις βουλευτικές) καθιστά τον Κυριάκο Μητσοτάκη πανίσχυρο αρχηγό της συντηρητικής παράταξης. 

5 Η ενίσχυση του Μητσοτάκη είναι το πέμπτο μεγάλο δώρο του Αλέξη στον Κυριάκο. Μέχρι και πριν από τις κάλπες της 26ης Μαΐου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν για πολλούς, ακόμη και μέσα στη Ν.Δ., ένας ακόμη αναλώσιμος αρχηγός. Στην καλύτερη των περιπτώσεων ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνεργάτες του τον θεωρούσαν ηγέτη υπό κηδεμονία - είτε του Σαμαρά είτε του Καραμανλή. Και σε κάθε περίπτωση υπό προθεσμία, αφού δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι θα μπορούσε να κερδίσει τις εκλογές ή ακόμη κι αν τις κέρδιζε θα ήταν με ποσοστό που δεν θα του εξασφάλιζε αυτοδυναμία και κατά συνέπεια θα μπορούσε ακόμη και να παραμεριστεί εάν οι εταίροι-δανειστές, για να μην υπάρξει ακυβερνησία και δημοσιονομικός εκτροχιασμός, προέκριναν ένα ευρύτερο συνεργατικό σχήμα.

Ομως με την άνετη νίκη στις ευρωεκλογές και τη σχεδόν καθολική επικράτηση των «γαλάζιων» στις περιφέρειες και τους δήμους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εφόσον μάλιστα επικρατήσει και με αυτοδυναμία στις βουλευτικές εκλογές, θα καταστεί κυρίαρχος των πολιτικών εξελίξεων. Ουσιαστικά θα είναι το αφεντικό σε ένα μονοκομματικό κράτος, καθώς δεν θα έχει μόνο τον έλεγχο των μηχανισμών του κράτους, αλλά και της περιφερειακής διοίκησης, όπου οι δομές, οι πόροι, τα προγράμματα και το ανθρώπινο δυναμικό είναι ιδιαίτερα σημαντικά στην άσκηση και τη διατήρηση της εξουσίας. Με απλά λόγια, ο πρωθυπουργός μετέτρεψε τον Μητσοτάκη από απλό αρχηγό της Ν.Δ. σε ηγέτη της συντηρητικής παράταξης, ο οποίος, εφόσον κερδίσει και μάλιστα με αυτοδυναμία τις εκλογές, μπορεί να γίνει και ο εφιάλτης για τον Τσίπρα και τα μελλοντικά του σχέδια είτε για την Κεντροαριστερά είτε για επιστροφή στο γκουβέρνο. Αν ο Μητσοτάκης καταφέρει να φτάσει, όπως πολλοί δημοσκόποι προβλέπουν, το ποσοστό της Ν.Δ. κοντά στο 40% και να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση με περισσότερους από 155 βουλευτές, τότε όλες οι ομάδες και συνακόλουθα οι «φύλαρχοι» της Ν.Δ. θα τον προσκυνήσουν. Μετά από 10 χρόνια θα έχει καταφέρει να επαναφέρει τη Ν.Δ. σε υψηλές πτήσεις. Και μάλιστα να κάνει σκόνη τις επιδόσεις των τριών προκατόχων του στην ηγεσία της Ν.Δ.

Στις ευρωεκλογές ξεπέρασε το 28,10% του Βαγγέλη Μεϊμαράκη (Σεπτέμβριος 2015), το 29,66% του Αντώνη Σαμαρά (Ιούνιος 2012), ενώ στις 7 Ιουλίου αναμένεται να υπερβεί κατά πολύ και το 33,47% με το οποίο ο Κώστας Καραμανλής είχε χάσει, τον Οκτώβριο του 2009, από τον Γιώργο Παπανδρέου. Αν μάλιστα καταφέρει να έχει μια καλή κυβερνητική θητεία και οι πολιτικοί του αντίπαλοι στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝ.ΑΛ. δοκιμάζονται από την εσωστρέφεια που επιφέρουν οι εκλογικές ήττες και επιδίδονται σε μικρούς εμφύλιους πολέμους για το ποιος θα επικρατήσει στην Κεντροαριστερά, τότε δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε την περίπτωση για κάποιο χρονικό διάστημα, αντί για ισχυρό, να έχουμε κολοβό δικομματισμό...