Γιώργος Λαμπράκος

Θυμήθηκα τη συγκεκριμένη φράση αυτή την εβδομάδα, διότι η επικαιρότητα σημαδεύτηκε από δεκάδες φωτιές σε όλη τη χώρα, με κυριότερη εκείνη στην Αγριλιτσα της Εύβοιας, η οποία έκαψε μεγάλο μέρος πυκνού πευκοδάσους. Ο πρόεδρος του γειτονικού χωριού Μακρυμάλλη και ο δήμαρχος της περιοχής, άφησαν σαφείς υπόνοιες για εμπρησμό. Αυτά θα τα βρει η υπηρεσία. Όλοι σκεφτόμαστε, όμως, ποιοι να είναι αυτοί οι ασυνείδητοι με τα αρρωστημένα μυαλά που βάζουν φωτιές.

Ένας κατηγορούμενος για εμπρησμό στην Ηλεία, επιτέθηκε με μανία στους πυροσβέστες που τον συνέλαβαν.  Υπάρχουν όμως και κάποιοι άλλοι ασυνείδητοι, οι οποίοι προκαλούν αντίστοιχο πρόβλημα και επιβάρυνση στο περιβάλλον. Η κατάσβεση της φωτιάς που ξέσπασε στη Ζάκυνθο, έφερε στην επιφάνεια ανεξέλεγκτη χωματερή. Όπως διαβάζω στο protothema.gr , αποκαλύφθηκαν, κάτω από τα καμένα, μεγάλα αντικείμενα τα οποία κάποιοι είχαν ξεφορτωθεί, με παράνομο τρόπο, επιβαρύνοντας το νησί στο οποίο διαμένουν οι ίδιοι, τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Ασφαλώς, δεν είναι οι μόνοι που ρυπαίνουν.

Αν κοιτάξουμε γύρω μας, σε όλη την Ελλάδα, θα δούμε εστίες μόλυνσης, για τις οποίες ευθύνονται συγκεκριμένες ανθρώπινες ενέργειες. Ποιος θα σταματήσει τον ασυνείδητο που πέταξε τα σκουπίδια του στο δάσος; Πότε θα αντιληφθούμε ότι η ρύπανση του αέρα και του εδάφους επιβαρύνει πολλαπλώς τη ζωή μας; Ποιος θα εξηγήσει στον λουόμενο ότι τα σκουπίδια και τα πλαστικά, τα οποία αφήνει στην παραλία, δημιουργούν αλυσιδωτά προβλήματα που επιστρέφουν ακόμα και στο πιάτο του; Πότε θα καταλάβουν, οι δήμοι και οι περιφέρειες, ότι η διαχείριση των σκουπιδιών είναι ζωτικής σημασίας ζήτημα για την υγεία των κατοίκων; Πώς θα πειστούν οι τοπικοί άρχοντες ότι τα σκουπίδια από πρόβλημα μπορεί να αποτελέσει έσοδο, όπως συμβαίνει σε προηγμένες χώρες;

Τα παραδείγματα είναι πολλά, θα σας μεταφέρω όμως την εμπειρία ενός φιλικού ζευγαριού στη Σιγκαπούρη. Μου έλεγαν ότι σε κάθε σπίτι υπάρχει ένας χώρος, σαν εντοιχισμένο ντουλάπι, στο οποίο ρίχνουν τις σακούλες με τα υπολείμματα τροφών. Αυτές οι σακούλες καταλήγουν σε ειδικό κάδο στο υπόγειο. Τα υπόλοιπα σκουπίδια τα πετούν σε χωριστούς κάδους, για πλαστικά, γυάλινα και αλουμινένια, επίσης στο υπόγειο κάθε πολυκατοικίας. Αν πρόκειται για μονοκατοικία, οπωσδήποτε απέξω είναι τοποθετημένοι ειδικοί αντίστοιχοι κάδοι, όπου πετούν τα απορρίμματα οι κάτοικοι, αφού πρώτα τα έχουν διαχωρίσει σε ξεχωριστές σακούλες στο σπίτι τους.

Οι περαστικοί απαγορεύεται να ρίξουν απορρίμματα σε αυτούς τους κάδους. Υπάρχουν άλλα δοχεία για σκουπίδια στα πεζοδρόμια. Η Σιγκαπούρη, εφαρμόζει την καύση σκουπιδιών που δεν ανακυκλώνονται. Την τελευταία δεκαετία μετέτρεψαν τις περιοχές συγκομιδής των σκουπιδιών, σε οικολογικά πάρκα τα οποία παράγουν ενέργεια. Πλέον καίνε μόνο το 38% των απορριμμάτων, ανακυκλώνουν το 60% και μόνο το 2% πάει σε πλωτή χωματερή, 8 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα. Με κάτι τέτοια είναι να αναρωτιέσαι πόσα χρόνια ή αιώνες, μας χωρίζουν από οργανωμένες χώρες. Θα μπορούσαν, άραγε, οι δήμοι σε όλη τη χώρα να δίνουν πληροφορίες και πιθανώς βοήθεια για την αποκομιδή μεγάλων αντικειμένων, όπως εκείνα που αποκαλύφθηκαν στη Ζάκυνθο;

Μήπως σε αυτή τη μικρή κοινωνία είναι εύκολο να βρεθεί ποιος ή ποιοι ξεφορτώθηκαν αυτά τα αντικείμενα; Θα συνέτιζε ορισμένους ένα βαρύ πρόστιμο; Θα έπρεπε να γίνονται εξαρχής έλεγχοι, πριν τους δοθεί άδεια, σε καταστήματα, βιοτεχνίες, εργοστάσια και βιομηχανίες για το πού εναποθέτουν απορρίμματα και απόβλητα; Θα μου πείτε όλα αυτά προβλέπονται από τη νομοθεσία. Ναι, αλλά, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα, όλα επαφίονται στη συνείδηση και στο φιλότιμο των κατοίκων, για την τήρηση των νόμων και του Συντάγματος. Σήμερα, ενώ τα σκέφτομαι όλα αυτά, τα στραβά και ανάποδα που μας περιβάλλουν, βλέπω από το μπροστινό αυτοκίνητο να πετάει κάποιος την αναμμένη γόπα του στο δρόμο. Σε ένα σημείο της Αθήνας με 39 βαθμούς Κελσίου. Η γόπα είναι πιθανόν να έσβησε, αναρωτιέμαι όμως αν η συνήθεια του αυτή, συνεχίζεται και σε άλλες περιοχές της χώρας. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι, ο ίδιος, σβήνει το τσιγάρο του στην άμμο, όταν βρίσκεται σε παραλία και ίσως συνεχίζει να καπνίζει ακόμα και αν μέσα στο αυτοκίνητο υπάρχουν άλλοι συνεπιβάτες ή μικρά παιδιά. Έχουμε συναντήσει όλοι, στο δρόμο μας, τέτοιους τύπους οι οποίοι περιμένουν να εφαρμόσουν πρώτα όλοι οι υπόλοιποι το νόμο και μετά εκείνοι. Πολύ πιθανόν να είναι οι ίδιοι που φωνάζουν σε κάποιες στιγμές: «πού είναι το κράτος;».

Εδώ λοιπόν έρχεται ο απόηχος της φράσης του Κένεντι. Μπορεί πράγματι το κράτος να διαμορφώσει συνειδήσεις; Μπορεί να αλλάξει, στον κάθε έναν κακομαθημένο από εμάς, τις συνήθειες που βλάπτουν άλλους συνανθρώπους ή το περιβάλλον; Είναι τετριμμένα ερωτήματα σε ακόμη ένα κείμενο, πιθανώς για κάποιους ανούσιο, το οποίο θα μπορούσε να έχει γραφτεί οποιαδήποτε εποχή, στο χρόνο που μεσολάβησε από την ομιλία του Κένεντι, εδώ και σχεδόν έξι δεκαετίες. Ασυνείδητοι θα υπάρχουν, θα τους βλέπουμε, θα τους καταγγέλλουμε, πιθανώς θα τιμωρούνται και πάλι από την αρχή. Έτσι είναι ο Έλληνας, τέτοια είναι η φυλή μας, θα πουν πολλοί. Η συμπεριφορά όμως μεγάλης μερίδας των συμπολιτών μας στο μετρό, έχει αποδείξει ότι μπορεί και ο Έλληνας να μπει σε κάποια τάξη.

Δεν έχω ακόμα απάντηση, στο γιατί οι Έλληνες τουρίστες στην Τουρκία σέβονται την απαγόρευση του καπνίσματος, σε όλους τους χώρους, ενώ στη χώρα μας όχι. Η εφαρμογή ή μη του αντικαπνιστικού νόμου, ξανά, θα αποδείξει ποιος έχει τις μεγαλύτερες αδυναμίες: το κράτος ή εμείς…