Πέθανε ο άνθρωπος που «γκρέμισε»... κατά λάθος το Τείχος του Βερολίνου

Ο Γκίντερ Σαμπόφσκι, ο πρώην ανώτατος αξιωματούχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ανατολικής Γερμανίας, που «γκρέμισε» κατά λάθος το Τείχος του Βερολίνου πριν από 26 χρόνια, πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 86 ετών.

Ο Σαμπόφσκι, που ήταν μέλος και εκπρόσωπος του Πολιτικού Γραφείου, μιλούσε σε μια κατά τα λοιπά αδιάφορη συνέντευξη Τύπου, στις 9 Νοεμβρίου 1989, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο για τις τρέχουσες ταξιδιωτικές οδηγίες.

Επί μήνες, η κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας πιεζόταν να αφήσει τους πολίτες της να ταξιδεύουν ελεύθερα στην Δύση και ο Σαμπόφσκι, φανερά απροετοίμαστος, άφησε έκπληκτους τους δημοσιογράφους με την απάντησή του.

«Επομένως... αποφασίσαμε σήμερα.. να εφαρμόσουμε έναν κανονισμό που επιτρέπει σε κάθε πολίτη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας.. να.. φεύγει από την Ανατολική Γερμανία από οποιαδήποτε συνοριακή διάβαση» είπε διστακτικά.

Οι δημοσιογράφοι αμέσως τον πίεσαν, ρωτώντας τον από πότε θα ισχύσει το νέο μέτρο. «Σύμφωνα με τις πληροφορίες μου... αμέσως, χωρίς καθυστέρηση» απάντησε, αυτοσχεδιάζοντας ο αμήχανος εκπρόσωπος, ενώ έψαχνε μάταια στα χαρτιά που είχε μπροστά του να βρει κάποια διευκρίνιση.

Ο Σαμπόφσκι αναγκάζεται να προφέρει αυτή τη «βόμβα» κυρίως γιατί δέχεται βροχή από ερωτήσεις. «Δεν ήταν συνηθισμένος από ελευθεροτυπία, δεν μπορούσε να διαχειριστεί τις ερωτήσεις των ξένων δημοσιογράφων και έτσι έδωσε την ψευδή εντύπωση ότι το Τείχος έπεσε», αναφέρει σε κεντρικό της άρθρο η Wall Street Journal.

Το 2009 η Wall Street Journal αποκάλυψε ότι είχε στείλει τέσσερις ανταποκριτές σε εκείνη τη συνέντευξη Τύπου. Εναν από το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων, έναν από το Voice of America, έναν από τη γερμανική Bild και έναν τέταρτο για τον οποίο δεν έχει δώσει ποτέ στοιχεία.



Το 2013 ο τέταρτος αυτός δημοσιογράφος επικοινωνεί μόνος του με την αμερικανική εφημερίδα. Αναφέρει ότι ονομάζεται Ραλφ Νιμέγερ, ότι εργαζόταν τότε για το πρακτορείο Dapa, που έχει κλείσει σήμερα. Εκείνος έθεσε την περιβόητη ερώτηση στον Σαμπόφσκι και τον ανάγκασε να κάνει την γκάφα του αιώνα.

Χωρίς αυτούς τους τέσσερις δημοσιογράφους είναι πιθανόν το Τείχος του Βερολίνου να μην είχε πέσει στις 9 Νοεμβρίου 1989.



Κοσμοπλημμύρα Ανατολικογερμανών στα σύνορα

Αργότερα, αποκαλύφθηκε ότι η ανακοίνωση θα γινόταν το απόγευμα της επόμενης ημέρας, ώστε να ενημερωθούν πρώτα οι συνοριακοί φρουροί. Ο Σαμπόφσκι έπρεπε επίσης να διευκρινίσει ότι οι Ανατολικογερμανοί θα χρειαζόταν να κάνουν αίτηση για χορήγηση βίζας στις αρμόδιες αρχές. Ομως οι μπερδεμένες απαντήσεις του έπεσαν σαν βόμβα την εποχή εκείνη.

Οι δημοσιογράφοι άρχισαν αμέσως να μεταδίδουν ότι άνοιξε το Τείχος, το ισχυρότερο σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου και του Σιδηρού Παραπετάσματος, πυροδοτώντας μια κοσμοπλημμύρα Ανατολικογερμανών που έσπευσαν στα σύνορα.

Η συνέχεια είναι γνωστή: το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας έπεσε, διοργανώθηκαν ελεύθερες εκλογές και το ίδιο το κράτος «έσβησε» με την επανένωση της Γερμανίας, τον Οκτώβριο του 1990.

Την είδηση για τον θάνατο του Σαμπόφσκι ανακοίνωσε στο Γερμανικό Πρακτορείο η χήρα του, Ιρίνα.

Μετά την ένωση, ο Σαμπόφσκι και δύο άλλα μέλη του Πολιτικού Γραφείου καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης για τον ρόλο που διαδραμάτισαν στις δολοφονίες ανθρώπων οι οποίοι προσπάθησαν να δραπετεύσουν από την Ανατολική Γερμανία, περνώντας το Τείχος. Ο ίδιος είχε αποδεχτεί την ηθική ευθύνη του και εξέφρασε μεταμέλεια για τις πράξεις του.