Πιο θεαματικές οι Περσείδες το φετινό καλοκαίρι

Όπως κάθε χρόνο στην καρδιά του καλοκαιριού, αργά το βράδυ της Πέμπτης 11 Αυγούστου προς τα χαράματα της Παρασκευής, στο νυχτερινό ουρανό της Ελλάδας και γενικότερα του βορείου ημισφαιρίου θα κορυφωθεί η πιο εντυπωσιακή βροχή από «πεφταστέρια», οι διάττοντες Περσείδες.

Φέτος, μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς της NASA, οι Περσείδες θα εμφανίσουν έξαρση και θα είναι ίσως οι πιο θεαματικές της τελευταίας δεκαετίας, καθώς στην πορεία της Γης θα βρεθούν πολύ περισσότερα μετέωρα-καμικάζι λόγω της βαρυτικής επίδρασης του Δία, που εξέτρεψε τα σωματίδια (μετεωροειδή) πλησιέστερα προς την τροχιά της Γης.

Όσοι είναι ξύπνιοι, θα έχουν την ευκαιρία -εφόσον ο κατά τόπους ουρανός δεν έχει σύννεφα- να δουν το θεαματικό αστρονομικό φαινόμενο, που μπορεί να φθάσει τα 150 έως 160 μετέωρα ανά ώρα (από 60 έως 100 συνήθως). Η έξαρση των μετεώρων αναμένεται τις πρωινές ώρες της 12ης Αυγούστου, από 02:00 έως 07:00. Στις 3 τα ξημερώματα της Παρασκευής θα δύσει και η Σελήνη, οπότε μετά από ο ουρανός θα είναι σκοτεινότερος και η παρατήρηση των διαττόντων θα είναι ανεπηρέαστη από το φως του φεγγαριού.

Οι Περσείδες είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές βροχές διαττόντων του έτους, καθώς τα «πεφταστέρια» τους είναι γρήγορα και φωτεινά, έχοντας συχνά μακριές πύρινες «ουρές». Σύμφωνα με τη NASA, οι Περσείδες παράγουν περισσότερα φωτεινά μετέωρα από κάθε άλλη βροχή διαττόντων. Εμφανίζονται σε όλα σχεδόν τα σημεία του ουρανού και όχι σε ένα συγκεκριμένο, μολονότι αρχικά φαίνονταν να προέρχονται από την περιοχή του αστερισμού του Περσέα, από όπου πήραν και το όνομά τους.

Τα μετέωρα αρχίζουν να πέφτουν αραιά από τις 17 Ιουλίου περίπου, πυκνώνουν σταδιακά και διαρκούν σχεδόν έως το τέλος του Αυγούστου. Όσο πιο κοντά στην ώρα που χαράζει, τόσο πιθανότερο είναι να δει κανείς με γυμνά μάτια τα συγκεκριμένα «πεφταστέρια» οπουδήποτε στον ουρανό.

Οι Περσείδες -που καταγράφηκαν για πρώτη φορά από Κινέζους αστρονόμους το 36 μ.Χ. - προκαλούνται από τα σωματίδια σκόνης που αφήνει πίσω της η τεράστια ουρά, μήκους δεκάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων, του κομήτη 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ, που διασταυρώνεται με την τροχιά της Γης. Ο κομήτης, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1862 από τους αστρονόμους Λιούις Σουίφτ και Χόρας Τατλ (των οποίων φέρει το όνομα), διαθέτει ένα τεράστιο πυρήνα διαμέτρου περίπου 26 χιλιομέτρων, πολύ μεγαλύτερο από τον αστεροειδή με διάμετρο δέκα χιλιομέτρων, ο οποίος έπεσε στη Γη πριν από 66 εκατ. χρόνια και εξαφάνισε τους δεινόσαυρους.

Ο κομήτης 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ είναι το μεγαλύτερο γνωστό ουράνιο σώμα που περνάει από τη Γη κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Για τελευταία φορά εισήλθε στην εσωτερική περιοχή του ηλιακού μας συστήματος το Δεκέμβριο του 1992, ενώ χρειάζεται περίπου 133 χρόνια για να πραγματοποιήσει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση σχεδόν πέντε δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων και το επόμενο κοντινό πέρασμα του από τη Γη αναμένεται το 2126, ενώ δεν φαίνεται να αποτελεί απειλή για τον πλανήτη μας στο προβλέψιμο μέλλον.

Τα μετέωρα, που συνήθως έχουν βάρος μικρότερο από ένα γραμμάριο, εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητα σχεδόν 60 χλμ. το δευτερόλεπτο και αναφλέγονται σε ύψος περίπου 100 χλμ., οπότε και αρχίζουν να γίνονται ορατά από τους παρατηρητές Καθώς πλησιάζουν προς το έδαφος με μεγάλη ταχύτητα, διαλύονται από την τριβή και την υπερθέρμανση (1.650 βαθμοί Κελσίου), αφήνοντας πίσω τους φωτεινά ίχνη.

Το «κλειδί», σύμφωνα με τους ειδικούς, για να δει κανείς μια βροχή διαττόντων, είναι το οπτικό πεδίο του να περιλαμβάνει ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο τμήμα σκοτεινού ουρανού. Και ασφαλώς να έχει ελεύθερο χρόνο και υπομονή, καθώς μπορεί να χρειασθεί να περιμένει: για παράδειγμα, με ένα ρυθμό 150 μετεώρων την ώρα, ο παρατηρητής μπορεί να δει δύο έως τρία «πεφταστέρια» το λεπτό, όμως μερικά μόνο από αυτά θα είναι πραγματικά φωτεινά.

Οι διάττοντες είναι δυνατό -με λίγη τύχη- και να φωτογραφηθούν. Χρειάζεται μια φωτογραφική μηχανή DSLR με ευρυγώνιο φακό, η οποία θα κάνει διαδοχικές προγραμματισμένες λήψεις μεγάλης διάρκειας.