Politico: Η Ευρώπη «ξαναζεί» τη μεταναστευτική κρίση του 2015

Η μεταναστευτική κρίση επέστρεψε και η «ελίτ» της Ευρωπαϊκής Ένωσης φοβάται ότι θα καταστρέψει τις καλοκαιρινές της διακοπές, επισημαίνει σε άρθρο του ο ιστότοπος Politico.

Όπως επισημαίνουν οι αρθρογράφοι, οι αφίξεις από την Αφρική μέσω της Μεσογείου έχουν αυξηθεί και πάλι, προκαλώντας πανικό στην Ιταλία και ξυπνώντας μνήμες από το 2015, όταν πάνω από ένα εκατομμύριο απεγνωσμένοι άνθρωποι κατέφθαναν στην Ευρώπη φέρνοντας μαζί τους το πολιτικό χάος, ειδικά στη Γερμανία της Άνγκελα Μέρκελ.

«Τώρα οι Βρυξέλλες, που κατάφεραν να κλείσουν μια πόρτα των προσφύγων στα Βαλκάνια (εκείνη της Ελλάδας) συνάπτοντας τη συμφωνία με την Τουρκία, αγωνίζονται να "βουλώσουν άλλη μια τρύπα" και να αποτρέψουν περαιτέρω πολιτικές επιπτώσεις εν όψει των βουλευτικών εκλογών της Γερμανίας το Φθινόπωρο και εκείνων στην Ιταλία στις αρχές του επόμενου χρόνου», αναφέρει το Politico.

Το πρώτο εξάμηνο του 2017, περίπου 85.000 άνθρωποι κατέφθασαν στις ακτές της Ιταλίας, συγκριτικά με τους 71.000 που είχαν διασχίσει τη Μεσόγειο την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης. Η αύξηση αυτή έχει προκαλέσει έντονο πολιτικό άγχος στην Ιταλία και έχει ενεργοποιήσει ένα φαινόμενο-ντόμινο στις Βρυξέλλες, όπου η Κομισιόν απάντησε με τον χαρακτηριστικό της τρόπο, αποκαλύπτοντας ένα «σχέδιο δράσης» την Τρίτη.

Παρά το γεγονός ότι το σχέδιο περιλαμβάνει κάποια ολοκαίνουργια σημεία δράσης, ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς ενιωσε την ανάγκη να περιορίσει οι προσδοκίες, λέγοντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο: «Δεν λέω ότι ανακαλύψαμε μια μαγική λύση, ούτε ότι υπάρχει κάποιο μέτρο που ξαφνικά θα εξαφανίσει το πρόβλημα. Αν όμως τα κράτη μέλη άρχιζαν να κάνουν όσα υποσχέθηκαν, η κατάσταση θα βελτιωνόταν θεαματικά»

.

Ο στόχος της κριτικής του αντιπροέδρου της Κομισιόν δεν είναι άλλος από τις χώρες της ΕΕ, κυρίως στα ανατολικά του μπλοκ, οι οποίες αρνούνται ακόμα να δεχθούν τον καθορισμένο αριθμό προσφύγων που τους αναλογεί στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης της ΕΕ, που έχει στόχο να μειώσει την επιβάρυνση των χωρών της πρώτης γραμμής, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα.

«Τα επίπεδα μεταναστευτικών ροών τα οποία αντιμετωπίζει η Ιταλία τώρα σημαίνει ότι όλοι πρέπει να πράξουν το καθήκον τους στην Ευρώπη», δήλωσε ο Τίμερμανς, προσθέτοντας ότι «αυτή είναι η αλληλεγγύη που αξίζει η Ιταλία».

Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ πρόκειται να συζητήσουν τρόπους αντιμετώπισης των ροών-ρεκόρ στην κεντρική Μεσόγειο αργότερα αυτή την εβδομάδα στην Εσθονία, αναφέρει το Politico, υπογραμμίζοντας ότι η Ιταλία περιμένει με κομμένη την ανάσα να δει εάν τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα εγκρίνουν το σχέδιο της Επιτροπής.

Ο κεντρικός άξονας των τελευταίων προτάσεων των Βρυξελλών προβλέπει οι χώρες της Βόρειας Αφρικής, όπως η Τυνησία και η Λιβύη, να λαμβάνουν πίσω τους μετανάστες που διασώζονται στα χωρικά τους ύδατα. Αυτό θα μείωνε την επιβάρυνση για την Ιταλία και θα λειτουργούσε ως αποτρεπτικός παράγοντας για τους μετανάστες που έχουν στόχο να φτάσουν στην Ευρώπη. 

Η πρόταση, παρόμοια στο σχεδιασμό με τη συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία, θα μπορούσε να κερδίσει τη στήριξη από χώρες της ΕΕ όπως η Ουγγαρία, οι οποίες είναι απρόθυμες να δεχτούν πρόσφυγες ζητούν εδώ και καιρό την απέλαση όλων των οικονομικών μεταναστών, αναφέρει το Politico.

Το σχέδιο δράσης καλεί επίσης την Frontex, τον Οργανισμός Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, να μεταφέρει τους διασωθέντες μετανάστες σε άλλα ευρωπαϊκά λιμάνια και όχι μόνο στις ιταλικές ακτές - μια πρόταση που μπορεί να βρει αντιστάσεις. Προτείνονται επίσης βήματα που αποσκοπούν στην αποθάρρυνση των επίδοξων μεταναστών και στην παροχή βοήθειας σε χώρες όπως η Λιβύη και ο Νίγηρας ώστε να περιπολούν πιο αποτελεσματικά τα σύνορά τους.

Όπως εξηγεί το Politico, ορισμένοι Ιταλοί πολιτικοί υποστηρίζουν ότι οι ΜΚΟ ενθαρρύνουν τους πρόσφυγες - και τους διακινητές που τους μεταφέρουν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο - πραγματοποιώντας επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης κοντά ή εντός των χωρικών υδάτων της Λιβύης. Ο Λουίτζι Ντι Μάιο, αντιπρόεδρος του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, περιγράφει τη δράση τους ως «υπηρεσία θαλάσσιου ταξί για τους μετανάστες». Ενδεικτικό της αυξανόμενης πολιτικής έντασης είναι το γεγονός ότι την περασμένη εβδομάδα, η κεντροαριστερή ιταλική κυβέρνηση απείλησε να κλείσει τα λιμάνια της χώρας, εάν η Ευρώπη δεν εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος.

Ένας Ιταλός αξιωματούχος δήλωσε ότι η Ρώμη θέλει να αποφύγει τη δημιουργία «ανθρωπιστικών διαδρόμων» από τις ΜΚΟ, οι οποίες σήμερα πραγματοποιούν περίπου το 60% των διασώσεων στη Μεσόγειο. Η Ρώμη επιθυμεί οι ομάδες αυτές να είναι διαφανείς σχετικά με τη χρηματοδότησή τους και να επιτρέπουν στην ιταλική ακτοφυλακή να επιβιβάζεται στα σκάφη τους, στο πλαίσιο ελέγχων για  τη δράση διακινητών.

Πρόταση για «κώδικα συμπεριφοράς»

Οι Βρυξέλλες ζήτησαν να θεσπιστεί ένας «κώδικας συμπεριφοράς» για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη Μεσόγειο, προτείνοντας μάλιστα τον αποκλεισμό από τα ιταλικά λιμάνια, ως τιμωρία για τις ΜΚΟ που δεν συμμορφώνονται με αυτόν. Ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Μάρκο Μινίτι αναμένεται να συζητήσει τα γενικά μεταναστευτικά μέτρα με άλλους υπουργούς στο Ταλίν, αλλά θα παρουσιάσει τον κώδικα συμπεριφοράς για τις ΜΚΟ σε μεταγενέστερο στάδιο, δήλωσε ένας ανώτερος διπλωμάτης.

Ωστόσο, ο περιφερειακός διευθυντής του ΔΟΜ, Εουτζένιο Αμπρόζι, υποβάθμισε τον πιθανό αντίκτυπο του κώδικα δεοντολογίας, λέγοντας στην Politico: «Δεν νομίζω ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της δραστηριότητας των ΜΚΟ και του αριθμού των αφίξεων».

Ο Βενσάν Κοσετέλ, ειδικός απεσταλμένος της Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε για τους Πρόσφυγες για την κεντρική Μεσόγειο, δήλωσε ότι οι ΜΚΟ «γίνονται στόχος επειδή υπάρχει η αντίληψη από μερικούς ότι αποτελούν μέρος του προβλήματος επειδή προσελκύουν ανθρώπους και επειδή περιπολούν πολύ κοντά στη Λιβυκή ακτή. Ότι εάν δεν βρίσκονταν εκεί οι διακινητές δεν θα έβαζαν τους ανθρώπους σε αυτά τα σκάφη». «Ωστόσο εμείς δεν πιστεύουμε ότι ευσταθεί αυτή η θεωρία», πρόσθεσε.

Ο Τίμερανς είπε στο Στρασβούργο ότι είναι επιτακτική ανάγκη οι Βρυξέλλες να συνεχίσουν να επιδεικνύουν ηγετική στάση, προσθέτοντας: «Το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν πρόκειται να εξαφανιστεί. Ούτε σήμερα. Ούτε αύριο. Ούτε το επόμενο έτος. Ούτε για μια δεκαετία, ούτε για δύο δεκαετίες. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο που θα είναι μαζί μας για γενιές».