Μαθιός Ρήγας: “Ετσι ξαναζωντανέψαμε τον Πρίνο”!

O 43χρονος μηχανικός πετρελαίου Μαθιός Ρήγας με προϋπηρεσία σε ξένες και ελληνικές τράπεζες στον τομέα των χρηματοδοτήσεων ενεργειακών και ναυτιλιακών επενδύσεων μαζί με τους εφοπλιστές Στάθη Τοπούζογλου και Μιχάλη Χαλκιά πίστεψε στην προοπτική να ξαναζωντανέψει ο Πρίνος και μια επιχείρηση που έπνεε τα λοίσθια μέσα σε μερικούς μήνες πενταπλασίασε τα βαρέλια που παράγει. Η μοναδική ελληνική εταιρεία με παραγωγή πετρελαίου βλέπει πλέον προς το Θρακικό Πέλαγος

Δεν γνωρίζω πόσοι από εσάς έχετε δει το ‘There will be blood’… Όποια κι αν είναι η άποψή σας για το σενάριο και για το σκηνοθετικό αποτέλεσμα, δεν μπορεί να αμφισβητηθούν τόσο τα ‘ρέστα’ που έδωσε ο Ντάνιελ Ντέι Λούις στην ερμηνεία – εξ ου και το Όσκαρ – όσο και το ότι το θέμα που πραγματεύθηκε σε σχέση με τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης των πετρελαιοπηγών στη Δύση ήταν ιδιαίτερα γοητευτικό.

Τα συναισθήματα που βίωναν τότε οι πρωτοπόροι του ‘μαύρου χρυσού’ – έστω και αν οι περισσότεροι από αυτούς εξελίχθηκαν σε μεγάλους τυχοδιώκτες - δεν πρέπει να απείχαν και πολύ από τα όσα ένιωσαν κάποιοι άλλοι ‘πρωτοπόροι’ σε μια μικρή γωνιά γης – για την ακρίβεια, θάλασσας – μία κρύα νύχτα του χειμώνα, πολύ πιο ανατολικά από τις κακοτράχαλες εκτάσεις που εμπνεύσθηκε το Χόλιγουντ για να στήσει τα κινηματογραφικά πλατό της ταινίας του Πολ Τόμας Άντερσον.  

Ήταν στις 11.18, λίγο πριν τα μεσάνυκτα της Πέμπτης 14 Ιανουαρίου, όταν η γεώτρηση παραδιδόταν στα χέρια των Ελλήνων χειριστών της πλατφόρμας Δ και πετρέλαιο σε ένα νέο κοίτασμα ανάβλυζε για πρώτη φορά έπειτα από 14 χρόνια στη χώρα μας! Η συγκίνηση και η υπερηφάνεια ήταν μεγάλη ανάμεσα στους εργαζόμενους της Kavala Oil που μύριζαν και ‘άκουγαν’ καινούργιο πετρέλαιο. 

Κάποιοι από αυτούς ήταν αμούστακα παλικάρια όταν ο Πρίνος ξεκινούσε για πρώτη φορά να βγάζει πετρέλαιο, εκεί στις αρχές της 10ετίας του ΄80, και τώρα είναι έτοιμοι πια να βγουν στη σύνταξη, ενώ στην εταιρεία δουλεύουν πλέον τα παιδιά τους. Και οι άνθρωποι της Ενεργειακής Αιγαίου, που έχει αγοράσει την καβαλιώτικη επιχείρηση, ένιωθαν δικαιωμένοι καθώς το νέο κοίτασμα ‘Ε’ δεν διέψευδε στοιχεία και προσδοκίες. 

‘Από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα, η παραγωγή εκτοξεύθηκε από τα 1.000 στα 5.000 βαρέλια την ημέρα’ λέει με προφανή ικανοποίηση στο ‘business stories’ ο Μαθιός Ρήγας, ο 43χρονος μηχανικός πετρελαίου, με προϋπηρεσία σε ξένες και ελληνικές τράπεζες στον τομέα των χρηματοδοτήσεων ενεργειακών και ναυτιλιακών επενδύσεων, που μαζί με τους εφοπλιστές Στάθη Τοπούζογλου και Μιχάλη Χαλκιά πίστεψε στην προοπτική να ξαναζωντανέψει ο Πρίνος. 

«Μπορεί η ύπαρξη πετρελαίου να ήταν γεωλογικά επιβεβαιωμένη, ωστόσο είχαμε να κάνουμε με μία πολύ δύσκολη γεώτρηση, η οποία έφτασε σε μήκος 5,5 χιλιομέτρων», εξηγεί. Και, προφανώς, αυτή ήταν μία από τις παραμέτρους που είχαν οδηγήσει αρκετούς στην πιάτσα να μην πιστεύουν στο εγχείρημα. Και δεν ήταν, βέβαια, αυτή η μόνη αντιξοότητα…

«Ήταν τον Μάρτιο του 2007», θυμάται ο κ. Ρήγας, «όταν ως διευθύνων σύμβουλος της Capital Connect Venture Partners είχα υπό την ευθύνη μου τις επενδυτικές επιλογές του Αμοιβαίου Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΑΚΕΣ), το οποίο είχε ιδρυθεί τέσσερα χρόνια νωρίτερα με τη συμμετοχή του ΤΑΝΕΟ. Η Kavala Oil βρισκόταν τότε σε αυτοδιαχείριση από τους εργαζόμενους, οι οποίοι με επικεφαλής τον Βαγγέλη Παππά δεν έλεγαν να παρατήσουν τον Πρίνο στην τύχη του, όσο κι αν αυτός έφθινε. Και ένας σύμβουλος που είχαν προσλάβει με συνάντησε και με ενημέρωσε για τα δεδομένα της περιοχής».

Το βαρίδι της Καλλιράχης

Ο ίδιος πείστηκε, αλλά όχι και οι μέτοχοι του ΑΚΕΣ, το οποίο ήταν έτσι κι αλλιώς προσανατολισμένο σε επενδύσεις σε καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και αποφάσισε να προχωρήσει μόνος του, χωρίς να γνωρίζει ότι ο Στάθης Τοπούζογλου «ψαχνόταν» και αυτός για τον Πρίνο. Ήταν Μάιος του 2007, όταν η Kavala Oil έλεγε το ‘ναι’ και οι δύο άνδρες βρέθηκαν για πρώτη φορά μαζί και ξεκίνησαν τις επαφές με την Regal του διαβόητου Ρουμάνου επιχειρηματία Φρανκ Τίμις, η οποία είχε τις μετοχές μιας έτσι κι αλλιώς απαξιωμένης εταιρείας. 

«Οι πομπώδεις εξαγγελίες του Τίμις για τα κοιτάσματα της Καλλιράχης, όπου τελικά οι προσδοκίες για κοιτάσματα με …1 δισεκατομμύριο βαρέλια πετρέλαιο διαψεύστηκαν οικτρά, είχαν πλήξει καίρια την όποια υπόσταση της χώρας μας στον τομέα των ερευνών πετρελαίου. Επιπλέον, η εταιρεία είχε οφειλές 80 εκατ. ευρώ, ενώ οι άδειες εκμετάλλευσης κοιτασμάτων έληγαν το 2008. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2007 αποκτήσαμε τις μετοχές της Kavala Oil έναντι 1 εκατ. ευρώ», αναφέρει ο κ. Ρήγας.

Και ήταν τότε που ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου σε πολλά μέτωπα, εντός και εκτός της Ελλάδος. Το τότε υπουργείο Ανάπτυξης έπρεπε να συναινέσει στη μεταβίβαση, να παρατείνει τις άδειες του Πρίνου αλλά και να εγκρίνει ένα επενδυτικό πλάνο που θα μπορούσε να φτάσει τα 200 εκατομμύρια ευρώ. Παράλληλα, η Ενεργειακή Αιγαίου έβγαινε σε αναζήτηση χρηματοδότησης από τις τράπεζες, οι οποίες λίγο-πολύ άκουγαν ‘Πρίνος’ και σκέφτονταν …αυτόματα τον Τίμις, ενώ ιδιαίτερα δύσκολη ήταν και η ανεύρεση γεωτρύπανου. 

«Πήραμε την άδεια του υπουργείου τον Απρίλιο του 2008, σε μία περίοδο που είχε ξεκινήσει η ιλιγγιώδης πορεία των τιμών του πετρελαίου που κορυφωνόταν τον Αύγουστο στα 150 δολάρια ανά βαρέλι», εξηγεί ο μάνατζερ της εταιρείας. «Δεν υπήρχαν διαθέσιμα γεωτρύπανα, καθώς όλοι οι μεγάλοι του τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων ‘τρυπούσαν’ παντού, ενώ μπορείτε να αντιληφθείτε πώς αντιμετωπιζόταν μία εταιρεία από την Ελλάδα που έσερνε και το βάρος του φιάσκου της Καλλιράχης. Τελικά βρήκαμε το νορβηγικό γεωτρύπανο Exerter να τελειώνει ένα πρόγραμμα στη Ρωσία και το κλείσαμε στα 150.000 δολάρια την ημέρα και έκανε για 4 μήνες τον γύρο της Ευρώπης για να έρθει δια θαλάσσης στην Ελλάδα!», θυμάται…

Αλλά η οικονομία κύκλους κάνει και, ενώ το Exeter κλείνει και έρχεται με τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη, αυτές στην αρχή της 2009, λίγο πριν το νορβηγικό γεωτρύπανο τρυπήσει τον Πρίνο, αυτές πέφτουν κάτω και από τα 40 δολάρια ανά βαρέλι! ‘Τρελάθηκαν’ οι άνθρωποι της Ενεργειακής Αιγαίου;

«Δεν μας άρεσε, αλλά δεν ‘τρελαθήκαμε’ κιόλας», απαντά ο Μαθιός Ρήγας. Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της Ενεργειακής Αιγαίου είχε γίνει με βάση τα 60 δολάρια ανά βαρέλι και, όπως λέει, «η τιμή επανήλθε καθώς, όπως ήταν υπερβολή τα 150 δολάρια έτσι ήταν υπερβολή και μία τιμή στα 35 δολάρια ανά βαρέλι για το πετρέλαιο. Κοιτάξτε, θεωρώ ότι μεταξύ των 70 και των 80 δολαρίων, όπως συμβαίνει και στην τρέχουσα περίοδο, υπάρχει μία ισορροπία διεθνώς. Και επενδύσεις γίνονται, και η εκμετάλλευση καθίσταται κερδοφόρα και η οικονομία δεν οδηγείται σε κρίση και οι καταναλωτές δεν πιέζονται ιδιαίτερα. Επιπλέον, εμείς δεν είμαστε ευκαιριακοί επενδυτές, ήρθαμε για να μείνουμε, για να καταστούμε η πρώτη ελληνική εταιρεία παραγωγής πετρελαίου», τονίζει.  

Μοιάζει με …σπόντα η αποστροφή περί «ευκαιριακών επενδυτών», αλλά ο κ. Ρήγας είναι ακόμη πιο επιθετικός: «Στον Πρίνο έχει γίνει όχι μόνο ληστρική αλλά και ευκαιριακή εκμετάλλευση από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες. Ο Πρίνος, όταν ξεκίνησε η εκμετάλλευσή του στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, είχε προοπτική για να βγάλει 60 εκατομμύρια βαρέλια. Τελικά έβγαλε μέχρι σήμερα 110 εκατομμύρια βαρέλια, άρα αυτό σημαίνει ότι εμείς πήραμε ρίσκο που κανείς έως σήμερα δεν είχε αναλάβει. Οι Καναδοί, όταν ξεκίνησε η πτώση των τιμών πετρελαίου το 1999, τον εγκατέλειψαν, ενώ η Regal του Φρανκ Τίμις, αντί να πάει στο ‘Ε’, όπου διαπιστωμένα υπήρχε ένα συγκεκριμένο απολήψιμο κοίτασμα αλλά όχι τέτοιο που να συγκινεί τα χρηματιστήρια, πήγε στην Καλλιράχη, μιλώντας στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για 1 δισεκατομμύριο βαρέλια που, φυσικά, δεν υπήρχαν. Αυτό το νούμερο μας κυνήγησε και εμάς, όταν ξεκινήσαμε, διότι πλέον θεωρούμασταν ψεύτες», λέει χαρακτηριστικά…

Αλλά αυτά είναι παρελθόν και, προφανώς, το να σταθεί κανείς περισσότερο σε αυτά που έγιναν, θα αδικούσε αυτά που γίνονται τώρα. Ήρθε λοιπόν το Exerter και πώς προχώρησαν στην Καβάλα;

«Προσπαθήσαμε να ξεκινήσουμε από τα σίγουρα», λέει ο κ. Ρήγας. «Ο Βόρειος Πρίνος είχε ‘τρυπηθεί’ για πρώτη φορά το 1996 και εγκαταλείφθηκε έχοντας ακόμη πετρέλαιο. Αρχίσαμε, λοιπόν, από εκεί την Άνοιξη του 2009, φτάσαμε σε μήκος 4.370 μέτρων και στις 31 Ιουλίου, έπειτα από 135 ημέρες, ‘αποχαιρετήσαμε’ το Exeter από την πλατφόρμα Α, με την ικανοποίηση ότι η παραγωγή ξεπερνούσε πια τα 3.000 βαρέλια, σε μία επένδυση που πλησίασε τα 40 εκατομμύρια δολάρια. Σειρά πήρε το ‘Ε’, στο οποίο ξεκινήσαμε το φθινόπωρο, με νέο γεωτρύπανο, για να φτάσουμε να τραβήξουμε πετρέλαιο για πρώτη φορά στις 14 Ιανουαρίου. Ήταν το πρώτο νέο κοίτασμα από το οποίο παρήχθη πετρέλαιο εδώ και 14 χρόνια, μια εξέλιξη πραγματικά σημαντική σε μία γεώτρηση απίστευτα δύσκολη με οριζόντιο παραγωγικό εύρος περί τα 600 μέτρα!»

Και η Ενεργειακή Αιγαίου …πάει γι΄ άλλα, με τη συνδρομή της Schlumberger, ενός οίκου – γκουρού για τον χώρο της έρευνας υδρογονανθράκων! Πρίνος, Βόρειος Πρίνος και ‘Ε’ δίνουν πια συνολικά 5.000 βαρέλια την ημέρα, ενώ το γεωτρύπανο ξεκίνησε ήδη γεώτρηση στην θέση PB14 του Πρίνου με στόχο να μαζέψει άλλα 1.000 βαρέλια ημερησίως. Και, όπως λέει ο κ. Ρήγας, «πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά, παρά τις επενδύσεις 80 εκατ. ευρώ στην χρονιά που έφυγε, γνωρίζουμε ότι η παραγωγή σε αυτά τα επίπεδα δεν μπορεί να παραμείνει περισσότερο από 6 έως 8 μήνες. Η τοπική κοινωνία ποντάρει επάνω μας, απασχολούμε περί τις 400 οικογένειες, η δραστηριότητά μας έχει τη συναίνεση όλων των βουλευτών της Καβάλας και της τοπικής αυτοδιοίκησης και η ευθύνη μας είναι μεγάλη απέναντι σε αυτήν αλλά και στη χώρα, γενικότερα, αφού γύρω από εμάς έχουν έλθει και εγκατασταθεί μία σειρά διεθνώς γνωστών εταιρειών που παρέχουν ένα ευρύ φάσμα από τεχνικές υπηρεσίες. Κι αφού πραγματοποιήσαμε γεώτρηση στο ‘Ε’, πλέον έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να ‘τρυπήσουμε’ οπουδήποτε».

Πού βρίσκεται αυτό το «οπουδήποτε»; Μα στο Θρακικό Πέλαγος! Η Ενεργειακή Αιγαίου έχει αποκτήσει από την καναδέζικη Calfrac το 70% των δικαιωμάτων για περιοχές στον Άθω και στον Αμμώδη, μεταξύ Πρίνου και Καβάλας. Το 5% το έχουν κρατήσει οι Καναδοί και το 25% ανήκει στα Ελληνικά Πετρέλαια, το Ο.Κ. των οποίων απαιτείται για να ξεκινήσει η νέα προσπάθεια. Νέες σεισμικές έρευνες, με την βοήθεια του ΕΛΚΕΘΕ, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, άλλωστε, στη συγκεκριμένη περιοχή, ενώ ο κ. Ρήγας υπογραμμίζει με έμφαση ότι, πέραν της φορολογίας, το Δημόσιο, βάσει του νόμου, λαμβάνει ποσοστό επί του τζίρου από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.  

Μήπως, τελικά, τα «πετρέλαια του Αιγαίου» δεν είναι μύθος; Θυμάμαι πόση εντύπωση μου είχε προξενήσει ένας χάρτης του παλαιού δημόσιου φορέα ερευνών, της πρώην ΔΕΠ – ΕΚΥ, ο οποίος έδειχνε …πράγματα και θαύματα! Η τελευταία επίσημη εκτίμηση για πιθανά κοιτάσματα έρχεται από το 2008 και ανήκει στο Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, ενώ αναφέρεται στην ενδεχόμενη δυνατότητα παραγωγής 200.000 βαρελιών ημερησίως! Με άλλα λόγια, για τις μισές μας ανάγκες σε πετρέλαιο…

«Αυτό που εγώ γνωρίζω», λέει ο κ. Ρήγας, «είναι ότι η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Ιταλία, η Τουρκία αλλά και, σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, και η Κύπρος, έχουν κοιτάσματα και σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό τα δουλεύουν. Δεν γνωρίζω πόσο πετρέλαιο έχουμε, αλλά σίγουρα πρέπει η χώρα μας να ανοίξει την έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα. Αν προκύψει αξιόλογος φυσικός πλούτος, τα οφέλη θα είναι σημαντικά και σε οικονομικό και σε γεωστρατηγικό επίπεδο. 

Από τη στιγμή που η ‘Ενεργειακή Αιγαίου’, με ανεκτίμητη τη συμβολή των εργαζόμενων και της Kavala Oil,  βγήκε με επιτυχία μπροστά, η συγκυρία είναι, νομίζω, καλή για να ξεκινήσει μία νέα διαδικασία παραχωρήσεων προς έρευνα και εκμετάλλευση, με βάση τις διεθνείς πρακτικές στους όρους και στην φορολογία και, φυσικά, με ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον», καταλήγει, κλείνοντας την σημερινή μας περιήγηση στον –όχι πάντα – μαγικό κόσμο του πετρελαίου.