Γιατί το ταξίδι της επιστροφής μας φαίνεται πάντα πολύ πιο σύντομο;

Πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν την εντύπωση ότι, όταν γυρίζουν στο σπίτι τους από τις διακοπές, είτε με το αυτοκίνητο, είτε με το αεροπλάνο, το λεωφορείο ή το τρένο, το ταξίδι της επιστροφής είναι αρκετά πιο σύντομο (μέχρι και πάνω από 20%) σε σχέση με το αρχικό ταξίδι για να φθάσει κανείς στον προορισμό των διακοπών του, παρόλο που η απόσταση του ταξιδιού είναι συνήθως η ίδια.

    

Μια νέα επιστημονική έρευνα, με επικεφαλής τον Νιλς βαν ντε Βεν του ολλανδικού πανεπιστημίου του Τίλμπουργκ, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ψυχολογίας "Psychonomic Bulletin and Review", αφού επιβεβαίωσε ότι όντως πάρα πολλοί άνθρωποι νιώθουν πως ο γυρισμός είναι πιο γρήγορος, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με το ότι το ταξίδι της επιστροφής είναι πιο οικείο και προβλέψιμο (άποψη που επικρατούσε ως τώρα για αυτό το ζήτημα), αλλά με τις διαφορετικές προσδοκίες που έχουν οι ταξιδιώτες, όταν φεύγουν για διακοπές και όταν επιστρέφουν από αυτές.

    

Φαίνεται, με βάση τη νέα μελέτη, πως οι άνθρωποι, όταν ξεκινούν από το σπίτι τους, πιθανώς από την ανυπομονησία τους να κάνουν διακοπές, συστηματικά υποεκτιμούν πόσο χρόνο θα χρειαστούν για να φτάσουν στον προορισμό τους, με συνέπεια, όταν φτάνουν σε αυτόν, να έχουν το αίσθημα ότι το ταξίδι ήταν πολύ μακρύτερο από ό,τι περίμεναν. Έχοντας ήδη αυτή την εμπειρία, όταν ξεκινούν για την επιστροφή τους, οι ταξιδιώτες συστηματικά κάνουν το αντίστροφο σφάλμα: υπερεκτιμούν πόσο χρόνο θα χρειαστούν για να φτάσουν στο σπίτι τους, με αποτέλεσμα η επιστροφή τελικά να τους φαίνεται πιο σύντομη από ό,τι περίμεναν. Έτσι, η αρχική υποτίμηση της διάρκειας του ταξιδιού δίνει τη θέση της στην υπερτίμηση του χρόνου και, στο τέλος, στην ψευδαίσθηση ότι η επιστροφή είναι πιο σύντομη.

    

Οι ερευνητές έκαναν πειράματα με 350 άτομα, που κλήθηκαν είτε οι ίδιοι να κάνουν ένα ταξίδι (με λεωφορείο, ποδήλατο κλπ), είτε να παρακολουθήσουν ένα βίντεο που έδειχνε κάποιον να ταξιδεύει. Όταν έγινε σύγκριση του χρόνου διάρκειας του ταξιδιού, διαπιστώθηκε πως οι συμμετέχοντες εκτιμούσαν ότι, κατά μέσο όρο, το ταξίδι επιστροφής είναι 22% πιο σύντομο σε σχέση με το ταξίδι αναχώρησης. Όσο πιο απελπιστικά μακρύ φαινόταν σε κάποιον το ταξίδι αναχώρησης, τόσο πιο ανακουφιστικά σύντομο του φαινόταν το ταξίδι επιστροφής, γεγονός που δείχνει ότι οι δύο αισθήσεις σχετίζονται και είναι αντιστρόφως ανάλογες.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η έρευνά τους μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες δραστηριότητες, πέρα από τα ταξίδια, προκειμένου να εξηγήσει πώς και γιατί οι άνθρωποι βιώνουν διαφορετικά την χρονική διάρκεια ποικίλων εργασιών που αναλαμβάνουν να φέρουν σε πέρας.