Πρόταση για ριζική αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος από επτά δικαστές

Πρόταση για τη ριζική αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος στη χώρα μας πραγματοποιούν επτά δικαστές, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα - Προτάσεις για ένα σύγχρονο δικαστικό σύστημα», που παρουσιάστηκε σήμερα το απόγευμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Το επίμαχο βιβλίο (έκδοση διαΝΕΟσις) στο οποίο αναλύεται η κατάσταση, οι αδυναμίες, οι ατέλειες, τα προβλήματα, οι καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης, ο υπερπληθυσμός των δικαστών, οι τεράστιες οργανικές ελλείψεις δικαστικών υπαλλήλων, έχουν συγγράψει η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο Μιχάλης Πικραμένος, ο Ιωάννης Συμεωνίδης, ο Βασίλειος Ανδρουλάκης,η Θεοκτή Νικολαϊδου, ο Λάμπρος Τσόγκας και ο Πέτρος Αλικάκος, ενώ την ίδια στιγμή κάνουν παράλληλα προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος της χώρας μας.

Η εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό εκ μέρους της διαΝΕΟσις από τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, ο το οποίος, μεταξύ των άλλων, ανέφερε ότι το δικαστικό σύστημα μαστίζεται από στρεβλώσεις και υπάρχει μεγάλη στέρηση στην ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης,

Ακόμη, χαιρετισμό απηύθυναν ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου, η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πέππας και η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου – Βασιλοπούλου.

Από την πλευρά του ο Μιχάλης Καλογήρου αναφέρθηκε στο νομοθετικό έργο της Κυβέρνησης, όπως και ότι ο προϋπολογισμός του υπουργείου Δικαιοσύνης αυξήθηκε κατά 42 εκατ. ευρώ, ενώ εξέφρασε θετικά λόγια για τη συγγραφική προσπάθεια των 7 δικαστών και τη συνεισφορά του εν λόγω βιβλίου.

Επίσης, ο υπουργός Δικαιοσύνης επισήμανε ότι με υπουργική απόφαση πραγματοποιήθηκε ανακατανομή των θέσεων στα δικαστήρια, ενώ θα υπάρξουν εκπαιδευτικά προγράμματα σεμιναρίων για δικαστές και επιμόρφωση δικαστών χρηματοδοτούμενη από νομικά πρόσωπα.

Επισήμανε επίσης ο κ. Καλογήρου ότι θα δρομολογηθεί χωροταξικός σχεδιασμός για τα Διοικητικά Δικαστήρια και στα μικρά δικαστήρια η διαδικασίες θα γίνονται ηλεκτρονικά με τηλεδιασκέψεις.

Η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου εξέφρασε την ανησυχία της για την κατάσταση στη Δικαιοσύνης και επισήμανε την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός Κώδικα Δεοντολογίας για τους δικαστές, ενώ Βασίλης Πέππας αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα ενός νέου δικαστικού συστήματος.

Η Ξένη Δημητρίου επισήμανε ότι άλλες χώρες έχουν εισέλθει στην 4η βιομηχανική επανάσταση στο χώρο της Δικαιοσύνης και η Ελλάδα έχει παραμείνει αρκετά πίσω.

Η τεχνική νοημοσύνη είναι προ των πυλών τόνισε η κυρία Δημητρίου και σημείωσε ότι σε άλλες χώρες έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ρομπότ δικαστές και εισαγγελείς οι οποίοι επιλύουν διαφορές με δεδομένα που τους έχουν προηγουμένως τεθεί, ενώ οι διάδικοι ερωτούνται ένα θέλουν να δικαστούν από ρομπότ δικαστή ή φυσικό δικαστή

Η παρουσίαση και ανάλυση της μελέτης που περιλαμβάνεται στις 320 σελίδες του βιβλίου έγινε από τον αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και αναπληρωτή καθηγητή Νομικής Σχολής Α.Π.Θ. Μιχάλη Πικραμένο

Στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση στην οποία συμμετείχαν, ο πρόεδρος Πρωτοδικών Πέτρος Αλικάκος, ο πρόεδρος της ΤΕΜΕΣ Α.Ε. -Τουριστικές Επιχειρήσεις Μεσσηνίας (το γνωστό Costa Navarino) Αχιλλέας Β. Κωνσταντακόπουλος, η δικηγόρος και διδάκτωρ νομικής Γιάννα Παναγοπούλου, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και δικηγόρος Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Καποδιαστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Γεραπετρίτης και ο αντεισαγγελέας Εφετών Λάμπρος Τσόγκας.

Τη συζήτηση συντόνισε η πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ανδρονίκη Θεοτοκάτου.

Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύεται στο βιβλίο «η επίλυση μιας δικαστικής διαφοράς για μια επιχείρηση στη χώρα μας χρειάζεται κατά μέσο όρο 1.580 ημέρες, δηλαδή σχεδόν τεσσεράμισι χρόνια».

Ακόμη, αναφέρεται: «Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφονται στο επίμετρο της μελέτης, η χώρα μας δαπανά λιγότερα χρήματα κατά κεφαλήν για τη λειτουργία του δικαστικού της συστήματος από ό,τι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος (41,3 ευρώ, έναντι 64 ευρώ), μια δαπάνη που μάλιστα βαίνει μειούμενη. Στην Ελλάδα από το 2010 έχει αυξηθεί ο αριθμός των δικαστών και (σε μικρότερο βαθμό) των εισαγγελέων, οι οποίοι εισαγγελείς, όμως, είναι πολύ λιγότεροι από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Επιπλέον, έχουμε από τα μικρότερα ποσοστά δικαστών που υπηρετούν στον πρώτο βαθμό από όλες τις χώρες της Ευρώπης. Έχουμε μία από τις χειρότερες αναλογίες δικαστικών υπαλλήλων ανά δικαστή, έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς δικηγόρων και έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς δικαστηρίων. Στη χώρα μας η επίλυση διαφορών στα πολιτικά δικαστήρια χρειάζεται περισσότερες ημέρες από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε., ενώ τα πρωτοβάθμια διοικητικά δικαστήρια της χώρας έχουν τις περισσότερες εκκρεμείς υποθέσεις από όλες τις χώρες της Ε.Ε.».

Σε άλλο σημείο αναφέρεται:

«Συγκεκριμένα, προτείνει τη μείωση του αριθμού των Διοικητικών Πρωτοδικείων σε 12 από 30 που υπάρχουν σήμερα, με τη συγχώνευση κάποιων μικρών, περιφερειακών Πρωτοδικείων που έχουν πολύ λίγους δικαστές και μικρό όγκο υποθέσεων με τα μεγαλύτερα, που κατά κανόνα θα πρέπει να εδράζονται στις πρωτεύουσες των περιφερειών. Παράλληλα, προτείνει και τη μείωση του αριθμού των Διοικητικών Εφετείων από εννέα σε επτά, που θα πρέπει κατά κανόνα να εδράζονται στις έδρες των αποκεντρωμένων διοικήσεων.

Σύμφωνα με την πρόταση άλλες, μικρότερες πόλεις και απομακρυσμένα μέρη όπως τα νησιά θα μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στο δικαστικό σύστημα με τη δημιουργία δικαστικών καταστημάτων που θα επιτρέπουν μια σειρά από διαδικασίες (ακροάσεις δικηγόρων, διαδίκων) μέσω τηλεσυνεδρίασης, κάτι που ήδη προβλέπεται από τη νομοθεσία για τα αστικά δικαστήρια».

Τέλος, ως προς τους δικαστικούς υπαλλήλους, αναφέρει:

«Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η μέση αναλογία είναι 3,5 υπάλληλοι προς 1 δικαστή. Στα διοικητικά δικαστήρια της Ελλάδας, ο νόμος προβλέπει μια αναλογία 1 υπάλληλος προς 1 δικαστή. Στην πράξη, όμως, σε αυτά τα δικαστήρια αντιστοιχεί ένας υπάλληλος για κάθε 3 δικαστές!

Πρόσφατα πάνω από 2.500 θέσεις σε δικαστήρια και δικαστικές υπηρεσίες πληρώθηκαν από επιτυχόντες διαγωνισμού ΑΣΕΠ του 1998. Καθώς δεν έχει εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα που προβλέπεται ότι μπορεί να ορίζει ειδικά προσόντα και τίτλους σπουδών (π.χ. πτυχίο Νομικής) για συγκεκριμένους κλάδους και ειδικότητες, σήμερα έχουμε φτάσει στο σημείο σε 1.024 οργανικές θέσεις στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια να υπηρετούν μόλις 56 απόφοιτοι Νομικής Σχολής».