Ελεγκτικό Συνέδριο: «Όχι» στην αύξηση του πλαφόν προληπτικού ελέγχου των δημοσίων δαπανών στα υπουργεία

«Όχι» είπε η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Τρόικα και στα υπουργεία Οικονομικών και Δικαιοσύνης που ζητούσαν να αυξηθεί το όριο (πλαφόν) προληπτικού ελέγχου νομιμότητας   των δημοσίων δαπανών, έργων και παροχής υπηρεσιών, σε όλα τα υπουργεία, δημόσιες υπηρεσίες, κ.λπ.

Ομόφωνα η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου  έκλεισε την πόρτα της αλόγιστης και ανεξέλεγκτης διασπάθισης του δημοσίου χρήματος από τα υπουργεία.
Επισημαίνει μάλιστα το Ελεγκτικό Συνέδριο τον παραλογισμό της Τρόικας και των συναρμοδίων υπουργείων, καθώς από την μια μεριά ψηφίσουν στην Βουλή δρακόντεια νομοθετικά μέτρα για την προστασία της εθνικής οικονομίας, την σύλληψη της φορολογητέας ύλης, κ.λπ. και από την άλλη μεριά  θέλουν να νομοθετήσουν τον μη  έλεγχο δαπανών  των υπουργείων και άλλων κρατικών δημόσιων οργανισμών.  

Το Ανώτατο Δημοσιονομικό Δημόσιο έκρινε αντισυνταγματικό σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταικούρα και του υπουργού Δικαιοσύνης Χαράλαμπου Αθανασίου που περιόριζε τους προληπτικούς ελέγχους στις προμήθειες, παροχές υπηρεσιών,  κ.λπ. του δημόσιου τομέα.

Κατ΄ επιταγήν της Τρόικας διαβιβάστηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος  το οποίο προβλέπει στο ένα και μοναδικό του άρθρο ότι ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών της «κεντρικής διοίκησης» (υπουργεία, κ.λπ.) θα γίνεται από κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον το ποσό της δαπάνης είναι πάνω από 45.000 ευρώ (πλέον του ΦΠΑ).

Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό καθεστώς (Προεδρικό Διάταγμα 87/2014) ο προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις δαπάνες των υπουργείων, κ.λπ. ξεκινάει σήμερα από το ποσό των 30.000 ευρώ και άνω (συν ΦΠΑ).

Πρέπει να αναφερθεί ότι το περασμένο έτος με το Προεδρικό Διάταγμα 87/2014 έγινε αναπροσαρμογή του  «πλαφόν» του προληπτικού ελέγχου που ίσχυε από το 2011. Δηλαδή το «πλαφόν» το 2011 ήταν στα 10.000  ευρώ και πέρσι αυξήθηκε στα   30.000 ευρώ, ενώ  τώρα επιδιώχθηκε (ανεπιτυχώς)  νέα αύξηση στα 45.000 ευρώ.

Η Ολομέλεια  του Ελεγκτικού Συνεδρίου συνήλθε για να διατυπώσει τις απόψεις της επί του επίμαχου σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, όπως απαιτεί το Σύνταγμα και ο σχετικός νόμος.
Εισηγητής της υπόθεσης ήταν ο ίδιος ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου Νικόλαος Αγγελάρας.

Ομόφωνα οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου με το 26ο πρακτικό της γενικής συνεδρίασης της Ολομέλειας έκριναν για τρεις βασικούς λόγους αντισυνταγματικό το επίμαχο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, ενώ σημειώνουν ότι με την εφαρμογή του θα τεθεί  σε «δοκιμασία το κοινωνικό κράτους δικαίου».

Όπως υπογραμμίζει η Ολομέλεια του Ε.Σ. η άνοδος του ορίου υπαγωγής στον προληπτικό έλεγχο των δαπανών της κεντιρκής διοίκησης στις 45.000 ευρώ από 30.000 ευρώ που είναι, δεν είναι συμβατή με την ισχύουσα νομοθεσία». Και αυτό γιατί:

-«Δεν έχει προηγηθεί μελέτη με την οποία να αιτιολογείται η αναγκαιότητα και η προσφορότητα της επέμβασης, κατά τρόπο ώστε να μην αναιρείται η πρακτική αποτελεσματικότητα του προληπτικού ελέγχου βάσει του άρθρου 98 του Συντάγματος».
-Δεν έχει γίνει ανάλυση των κινδύνων στον εξαιρούμενο του προληπτικού ελέγχου διαχειριστικό φάσμα, ούτε όμως «έχει γίνει εκτίμηση των εξαιρουμένων του ελέγχου δαπανών σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα».

-Δεν έχει παρέλθει εύλογος χρόνος –όπως απαιτεί ο νόμος- από την προηγούμενη αύξηση του «πλαφόν» που έγινε με το Π.Δ. 87/2014.

Τόσο ο πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όσο και τα άλλα μέλη του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου στο πρακτικό της Ολομέλειας καταγράφουν τον παραλογισμό του Προεδρικού Διατάγματος. Και αυτό γιατί  από την μία  μεριά επιβάλλονται δρακόντεια οικονομικά μέτρα και γίνεται περιστολή των δημοσίων δαπανών και από την άλλη επιδιώκεται το ανεξέλεγκτο των προμηθειών, πληρωμών, παροχής υπηρεσιών, των υπουργείων, κ.λπ.
Οι δικαστές υπογραμμίζουν ότι ενώ την μία στιγμή «το ευρύτερο δημοσιονομικό περιβάλλον και οι υψηλοί δείκτες διακινδύνευσης της εθνικής οικονομίας  οδήγησαν σε λήψη δημοσιονομικών μέτρων περιστολής των δημοσίων δαπανών,  θέτοντας έτσι σε δοκιμασία το κοινωνικό κράτος δικαίου, επιφέροντας  επαχθείς συνέπειες  στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα» και την άλλη στιγμή επιδιώκεται η μείωση των ελέγχων των  δημοσίων  δαπανών.
Προς ενίσχυση των θέσεων της η Ολομέλεια παραθέτει όλο το μνημονιακό νομοθετικό πλαίσιο για την στήριξη της Ελληνικής οικονομίας από το ΝΔΤ και τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, τις προσπάθειες μείωση του δημοσίου χρέους, τον έλεγχο της φοροδιαφυγής, κ.λπ.
Οι οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην χώρα μας, σημειώνει η Ολομέλεια, υπαγορεύουν «την θεσμική αφύπνιση και χειραφέτηση των ελεγκτικών μηχανισμών, με την λήψη θετικών μέτρων για τη διερεύνηση της εμβέλειας τους».

Μάλιστα, η Ολομέλεια,  τονίζει ότι προέχουσα θέση έχει «ο προληπτικός έλεγχος των δημοσίων δαπανών και κυρίως της κεντρικής διοίκησης, που διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην διανομή των δημοσίων πόρων, ο οποίος όχι μόνο πρέπει να διατηρήσει την έκτασή του, αλλά επιβάλλεται και αν ενδυναμώσει με την ένταξή του σε ένα ευρύτερο προγραμματικό  σχεδιασμό στοχευμένων ελέγχων σε τομείς υψηλού δημοσιονομικού ενδιαφέροντος».
Πέρα από όλα τα άλλα το Ελεγκτικό Συνέδριο προαναγγέλλει στοχευμένους δημοσιονομικούς ελέγχους σε καίριους κρατικούς στόχους.