Γη, νερό, ΔΕΚΟ και αεροδρόμια στο Υπερταμείο

Η μεγαλύτερη εταιρεία της χώρας με 4 θυγατρικές που όλες μαζί θα ελέγχουν και θα διαχειρίζονται ολόκληρη την κρατική περιουσία, τα ακίνητα του Δημοσίου, δεκάδες ΔΕΚΟ που απασχολούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, αλλά ακόμα και το νερό και το ρεύμα, ιδρύεται και επισήμως πλέον με διαδικασίες-εξπρές. 

Με την προσωνυμία «Ελληνική» στην προμετωπίδα της, η Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. θα πάρει ΑΦΜ και από 1/1/2017 θα αποτελέσει το νέο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, το οποίο δεν θα ανήκει στον δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, για να μην επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό!

Το μετοχικό κεφάλαιο ανέρχεται σε 40 εκατ. ευρώ και θα καταβληθεί στο σύνολό του από το Δημόσιο, που θα είναι και ο μοναδικός μέτοχος.

Το νέο Υπερταμείο, όπως μεταδίδει το newmoney.gr, στο οποίο το κράτος θα μεταβιβάσει τη δημόσια περιουσία της χώρας, αποτελεί το υπερόπλο των δανειστών το οποίο εμπνεύστηκε και από το 2011 επεδίωκε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ιστορικά, ούτε ο Διεθνής Οικονομικός Ελεγχος και ο Εδουάρδος Λω, πριν από 120 χρόνια, κατάφεραν να επιβάλουν στην Ελλάδα τέτοιας έκτασης εποπτεία (για 99 χρόνια!), αφού μετά την πτώχευση του 1893 και την κατάρρευση στον πόλεμο του 1897, οι «θεσμοί» της εποχής δέσμευσαν μόνο για 10 χρόνια μέρος των εσόδων από τη Διώρυγα της Κορίνθου και τα κρατικά μονοπώλια (αλάτι, οινόπνευμα, σπίρτα κ.λπ.).

Ανάλογο Υπερταμείο όμως επέβαλε η Δυτική Γερμανία το 1990 στους συμπατριώτες της τής Ανατολικής Γερμανίας. Τέσσερις μήνες πριν από την ενοποίηση, όταν το κομμουνιστικό καθεστώς κατέρρεε, η κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας αναγκάστηκε να υπογράψει τη δημιουργία Υπερταμείου (Treuhandanstalt) όπου μεταφέρθηκαν προς «αναδιάρθρωση» και πώληση 8.500 κρατικές εταιρείες με πάνω από 4.000.000 εργαζόμενους, περίπου 2.400.000 εκτάρια γεωργικής γης και δασών, η περιουσία της Στάζι, στρατόπεδα του Εθνικού Λαϊκού Στρατού, η δημόσια στέγαση, καθώς και το κρατικό δίκτυο φαρμακείων.

Χάνει τον έλεγχο, το κράτος

Για να υποστηρίξουν τη συμφωνία ίδρυσης του Υπερταμείου, ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος και οι υπουργοί της κυβέρνησης υποστηρίζουν πως «ό,τι πάει στο Ταμείο δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι θα ιδιωτικοποιηθεί». Αλλοι, πάλι, όπως ο κ. Χρήστος Σπίρτζης, υπερθεματίζουν λέγοντας ότι ορισμένες ΔΕΚΟ κουβαλούν τόσο πολλά χρέη που «μόνο ο Ιησούς Χριστός θα έδειχνε διάθεση να τις αναλάβει». Επιπλέον, η κυβέρνηση επιμένει ότι το 50% από τα έσοδα του Ταμείου θα κατευθύνεται στην ανάπτυξη. Αυτό είναι όμως μόνο η μισή αλήθεια, αφού το ΤΑΙΠΕΔ και το ΤΧΣ δεν καταργούνται (αντιθέτως ενσωματώνονται ως θυγατρικές στο Υπερταμείο) και έτσι τα λεφτά από τις τράπεζες και τη νέα γενιά των 19 αποκρατικοποιήσεων θα πηγαίνουν εξ ολοκλήρου για πληρωμές χρέους του Δημοσίου. Μόνο μελλοντικά έσοδα -μετά το 2017 ή το 2018 που τελειώνει το μνημόνιο- θα πηγαίνουν 50%-50% σε χρέος και ανάπτυξη.

Το τρίτο μνημόνιο (νόμος 4326/2015) θέτει μάλιστα και ποσοτικούς στόχους για τις ιδιωτικοποιήσεις μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, ύψους συνολικά 6,4 δισ. ευρώ για την τριετία 2015-2017, τα οποία δεν θα υπολογιστούν ως έσοδα του Υπερταμείου.

«Αξιοποίηση» με σκοπό τη ρευστοποίηση

Γη, νερά και 23 περιφερειακά αεροδρόμια παίρνουν την άγουσα προς το Υπερταμείο. Πού σταματάει όμως η αξιοποίηση και πού αρχίζει η αποκρατικοποίηση; Αυτό προκύπτει από τους νόμους που ψήφισε η ίδια η κυβέρνηση:

Α. Σκοπός της Εταιρείας. Ο νόμος 4336/14-8-2015 (δηλαδή το τρίτο μνημόνιο), όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, αναφέρει επί λέξει:

■ «Σύμφωνα με τη δήλωση της Συνόδου Κορυφής της 12ης Ιουλίου 2015, θα συσταθεί ένα νέο ανεξάρτητο ταμείο (το “Ταμείο”) το οποίο θα κατέχει σημαντικής αξίας περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας».

■ «Πρωταρχικός στόχος του Ταμείου είναι να διαχειρίζεται ελληνικά περιουσιακά στοιχεία σημαντικής αξίας και να προστατεύει, να δημιουργεί και εν τέλει να μεγιστοποιεί την αξία τους την οποία θα ρευστοποιεί με ιδιωτικοποιήσεις και άλλα μέσα».

■ «Το Ταμείο αυτό θα συσταθεί στην Ελλάδα και θα τελεί υπό τη διαχείριση των ελληνικών αρχών και την εποπτεία των οικείων ευρωπαϊκών θεσμών».

■ «Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει μία από τις πηγές για την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εξόφλησης του νέου δανείου του ΕΜΣ και θα αποφέρει κατά τη διάρκεια του νέου δανείου επιδιωκόμενο συνολικό ποσό 50 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και το 50% κάθε εναπομένοντος ευρώ (τουτέστιν, 50% των 25 δισ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις».

Β. Μορφή της Εταιρείας. Με το συμπληρωματικό μνημόνιο (ν.4389/2016) στο νέο Ταμείο περνούν ως θυγατρικές:

1) Το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο θα συνεχίσει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που έχει θέσει σε διαδικασία. Ηδη ο αριθμός των ιδιωτικοποιήσεων που τρέχει αυξήθηκε κατά δέκα (από 9 σε 19).

2) Το ΤΧΣ, δηλαδή οι μετοχές και τα δικαιώματα του Δημοσίου, σε όλες τις ελληνικές τράπεζες.

3) Η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) όπου μεταφέρονται και τα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ. Εξαιρούνται αιγιαλοί, υδρότοποι, περιοχές Ramsar, Natura, αρχαιολογικοί χώροι και αμιγώς δασικές εκτάσεις των οποίων η κυριότητα παραμένει στο Δημόσιο, καθόσον το Σύνταγμα ή διεθνείς συμβάσεις δεν επιτρέπουν παρέμβαση ιδιώτη σε αυτά.

4) Η υπό σύσταση Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών (ΕΔΗΣ) που θα αφορά στις συμμετοχές του Δημοσίου σε όλες τις ΔΕΚΟ. Εκεί θα μεταφερθούν ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, Αττικό Μετρό, ΕΛΒΟ, ΕΛ.ΤΑ., ΕΛ.ΠΕ., ΔΕΠΑ κ.λπ. Μαζί τους μεταφέρονται και άλλα 23 περιφερειακά αεροδρόμια.

Ολα λοιπόν οδηγούν σε ιδιωτικοποιήσεις και ρευστοποιήσεις, υπό την ομπρέλα του Υπερταμείου. Σημαίνοντα ρόλο θα έχει το 5μελές Εποπτικό Συμβούλιο. Τρία μέλη του θα επιλέγονται από την κυβέρνηση, με σύμφωνη γνώμη των Ευρωπαίων δανειστών και δύο μέλη (μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου) από την Κομισιόν και τον ESM, με σύμφωνη γνώμη του υπουργού Οικονομικών. Οι αποφάσεις λαμβάνονται όμως μόνο με πλειοψηφία 4 μελών, δηλαδή δεν γίνεται να ληφθεί απόφαση αν δεν συμφωνήσει και τουλάχιστον ένας από τους ξένους σε αυτήν. Το Εποπτικό Συμβούλιο θα καθορίζει, μεταξύ άλλων, και για την εκλογή των μελών του διοικητικού συμβουλίου του Υπερταμείου και των υποταμείων, αλλά και των διοικήσεων των ΔΕΚΟ που μεταβιβάζονται σε αυτό.

«Υπερθεματιστής» η κυβέρνηση για το Ταμείο

Ο κ. Τσακαλώτος «υπερθεματίζει» ως προς αυτό, λέγοντας ότι δεν θα μπορεί πλέον κάθε υπουργός να διορίζει όποια διοίκηση θέλει. Από την άλλη, όμως, αυτό φαίνεται πως εγείρει προβλήματα συνταγματικότητας. Ενώ δηλαδή στην κυβέρνηση, προκειμένου να πείσουν πως δεν θα ιδιωτικοποιηθούν τα νερά, επικαλούνται την απόφαση του ΣτΕ που επιτάσσει να διατηρείται το Δημόσιο το 51% της ΕΥΔΑΠ, δεν αξιοποιούν τα νομικά κωλύματα για να διασώσουν τις εν λόγω εταιρείες από τη μεταφορά τους στο Υπερταμείο!

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του ΣτΕ, το Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο των εταιρειών που διαχειρίζονται κοινωνικά αγαθά, όπως το νερό, προκειμένου να ορίζει τις διοικήσεις τους. Εν προκειμένω, όμως, το Δημόσιο διατηρεί μεν τις μετοχές, αλλά χάνει το δικαίωμα ορισμού των διοικήσεων. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει με την ένταξη των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στην ΕΔΗΣ, που αποτελεί θυγατρική εταιρεία του Υπερταμείου. Στην πράξη, οι διοικήσεις των συγκεκριμένων εταιρειών θα επιλέγονται από την Επιτροπή Επιλογής, η οποία θα εκλέγεται από το διοικητικό συμβούλιο του Υπερταμείου.