Επιστρέφει στον ελληνικό τόπο του εγκλήματος

Ο Νικ Κέιβ δεν τραγουδάει τυχαία για την Ελλάδα στο νέο του άλμπουμ «Push the sky away», που σημειώνει ήδη παγκόσμια επιτυχία, αφού στη χώρα μας έχει φάει ψωμί και αλάτι. Εδώ έδωσε μια από τις πρώτες του συναυλίες, ερωτεύτηκε, εδώ έκανε τους πιο στενούς και αξέχαστους κολλητούς...

Με ένα κατάλευκο πρόσωπο να απειλείται από τις πρώτες αθηναϊκές αχτίδες και τεράστια μαύρα γυαλιά, ο γνωστός τραγουδοποιός Νικ Κέιβ είχε κάθε λόγο να χαίρεται που επισκέπτεται, για μια ακόμη φορά, τη «λατρεμένη του νεκρόπολη», όπως χαρακτηριστικά αποκαλεί την Ακρόπολη. Είναι αρχές δεκαετίας του ’80 και η Αθήνα έχει γίνει προ πολλού το δεύτερο σπίτι του Νικ Κέιβ μετά το Λονδίνο και το Βερολίνο. Από τις καταλήψεις του Κρόιτσμπεργκ έως τα στέκια των Εξαρχείων -ναι, είχε περάσει και από τη Villa Amalias- ο Κέιβ έβρισκε μια κοινή παρέα η οποία λάτρευε τα απομεινάρια της πανκ, τον Μπάροουζ και τον Κοέν, τους σκοτεινούς ποιητές και τους εναλλακτικούς ροκάδες.




Δηλητηριώδεις λίβελοι και κουτσουρεμένα κηρύγματα διαπλέκονταν με βιβλικούς στίχους -ο άγγελος και ο διάβολος ήταν πάντα στο μυαλό του Κέιβ ένα- και αποκτούσαν τη δική τους επάρκεια στα εγκαταλελειμμένα νεοκλασικά που εξυμνούσε ο Κέιβ, γύρω από τα Εξάρχεια. Πάντα, άλλωστε, έλεγε ότι η Καλλιδρομίου ήταν ο αγαπημένος του δρόμος και αυτήν επέλεγε για να φτάσει στο αγαπημένο του στέκι, το «Decadence», για να πιάσει «στασίδι» στην κλασική του θέση, πάντα ντυμένος στα μαύρα, λιγομίλητος και σκοτεινός, παρέα με τον κολλητό του Χρήστο Δασκαλόπουλο και τον Μικ Χάρβεϊ, γνωστό συνεργάτη, κολλητό του και αυτός που του πρωτομετέδωσε την εμμονή με την Ελλάδα. Τότε, ως μέλος των Birthday Party, ο Νικ Κέιβ δεν αριθμούσε στις συναυλίες του παρά ελάχιστους θεατές, διατηρούσε πανκ χαίτη αλά Siouxsie (and the Banshees) και αναμασούσε, παρά τραγουδούσε, εμπνευσμένους αλλά πάντα δυσερμήνευτους στίχους - όταν κατάφερνε να φέρει εις πέρας συναυλία από τα πολλά ναρκωτικά. Η εμφάνισή του στο Σπόρτιγκ, στις αρχές του ’80, ήταν απλώς η «αρχή μιας υπέροχης φιλίας» που θα αναπτύξει έκτοτε ο Κέιβ με την Ελλάδα και θα παραμείνει ζωντανή μέχρι σήμερα, τώρα που στον νέο του δίσκο αποτίνει φόρο τιμής στη χώρα μας κατακτώντας τα charts όλου του κόσμου.

To εξώφυλλο του νέου του δίσκου «Push the sky away»

Οι κεραυνοί του Δία και οι εξεγερμένοι της Αθήνας

«Ο Δίας γελά, αλλά είναι από τα δακρυγόνα», τραγουδάει στο ομώνυμο άσμα «Οι κεραυνοί» στον νέο καταπληκτικό του δίσκο που είναι πιο Κέιβ από ποτέ, το «Push the sky away» (από Sony Music). «Στο λίκνο της δημοκρατίας τα περιστέρια φορούν αντιασφυξιογόνες μάσκες [...] Οι άνθρωποι δεν επιστρέφουν πια. Τις νύχτες τούς βλέπω να κοιμούνται και να κλαίνε ακατάπαυστα. Δεν φταίνε τα δακρυγόνα. Οι άνθρωποι με ρωτούν πώς είμαστε. Είμαστε, λέω, κυρίως χαμένοι», γράφει ο γνωστός τραγουδοποιός στους στίχους του κλείνοντας για μια ακόμη φορά τα μάτια και βρίσκοντας εξαίσια και σκοτεινή έμπνευση στην αγαπημένη του Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα γενέθλιά του -22 Σεπτεμβρίου- τα έχει περάσει δίνοντας συναυλίες στα μέρη μας: τις πρώτες φορές παρέα με καμιά πεντακοσαριά άτομα και πρόσφατα με sold out εισιτήρια και λίστες αναμονής.




Οταν τον είχα συναντήσει από κοντά, πριν από τρία χρόνια, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «Ο θάνατος του Μπάνι Μανρό» (από τις εκδόσεις Τόπος) στα ελληνικά, μου είχε πει ότι η Ελλάδα λειτουργούσε πάντα αντιστικτικά μέσα του σε σχέση με την πατρίδα του, την Αυστραλία. Το φως που χτυπούσε στα κιτρινισμένα δάπεδα, τα αλλοπαρμένα τέκνα του κέντρου, τα αυτοσχέδια μπαρ και η ποιητικά, όπως μου την περιέγραφε, ετερόκλητη αισθητική της Αθήνας, τον ενέπνεε - μαζί και ο καιρός. Τότε ήταν που τον Κέιβ τον λάτρευαν μόνο οι ειδήμονες - τώρα σχεδόν όλοι. Ο συγγραφέας Γιώργος Χειμωνάς εμπνεόνταν ολόκληρα βιβλία από τον σκοτεινό του ήρωα, ενώ η Ζυράννα Ζατέλη ακόμη τον αναφέρει ως μία από τις βασικές επιρροές της. Αμέτρητα ήταν και τα βιβλία που κυκλοφορούσαν για τον Κέιβ - μεταξύ άλλων, η συγγραφέας Βάσια Τζανακάρη έχει γράψει μια σειρά από ιστορίες με τον τίτλο «Εντεκα μικροί φόνοι», αντλώντας έμπνευση αποκλειστικά από τα τραγούδια του και με τον ίδιο στο εξώφυλλο. Η απόκοσμη όψη του μυθιστορηματικού αυτού πανύψηλου ήρωα είχε στοιχειώσει για τα καλά τις ανήλιαγες γωνιές της πόλης και έγραφε με το όνομά του τους τοίχους της. Ακόμη όμως και ανάμεσα στα εκατοντάδες κεριά, κέρινα ομοιώματα και βαλσαμωμένα ζώα που κοσμούσαν τους τοίχους του σπιτιού όπου έτυχε να πάρω τη συνέντευξη από τον Κέιβ, στην καρδιά του Bick Lane του Λονδίνου, δεν μπορούσαν να του αποσπάσουν την προσοχή όταν μιλούσε για εκείνα τα μπάουχαουζ σπίτια της Αθήνας.




Κοφτερός στις απαντήσεις με λυρικά αγγλικά, σαν να κεντάει στίχους την ώρα που μιλάει, δεν σου άφηνε περιθώριο να του κάνεις ερωτήσεις, όπως «πώς ήταν ο γιος σου στο σχολείο;» ή τι «θυμάσαι από τα παιδικά σου χρόνια;». Γνωρίζοντας ότι ο ίδιος έχει χάσει τον πατέρα του στα 19 σε αυτοκινητικό μπαίνοντας απότομα στον κόσμο της κατάθλιψης, είχα αντιληφθεί τότε ότι δεν υπήρχαν περιθώρια για ψυχαναλυτικού τύπου ερωτήσεις. Το πολύ να επανέφερες στο προσκήνιο τη μόνιμη εμμονή του για την πρώην του, την Κάιλι Μινόγκ -την οποία επικαλείται στις σελίδες του βιβλίου ως απόλυτο σεξουαλικό αντικείμενο του πόθου-, ή τον ακροβολισμό του στον κόσμο της αθωότητας και της βίας. Κάπως έτσι έφτασε, μετά από ένα πολύ σκληρό βιβλίο, να γυρίσει μια ταινία για την εποχή της ποτοαπαγόρευσης που είχε διαπρέψει στο περσινό Φεστιβάλ Καννών, να φτιάξει μουσικό-εικαστικά πρότζεκτ με τους Grinderman αφήνοντας μουστάκι και ερμηνεύοντας ιδανικά το αγόρι της ποίησης και της Αγριας Δύσης.




Ευτυχώς το γοητευτικά παραληρηματικό του ταξίδι με τους Grinderman δεν θα κρατήσει πολύ και ο Κέιβ θα επιστρέψει στην ασφαλή θαλπωρή των Bad Seeds κυκλοφορώντας το γνωστό 15ο άλμπουμ με την εκτενή λυρική αναφορά του στην Ελλάδα. Για τις ανάγκες της ηχογράφησης, μάζεψε μάλιστα τα μέλη του γκρουπ σε ένα απομακρυσμένο κάστρο του 19ου αιώνα στη Βόρεια Γαλλία και κλεισμένοι ανάμεσα σε νεορομαντικές εικόνες, στίχους για την παγωμάρα και τη ματαιότητα του έρωτα -το εκπληκτικό «Water’s Edge»-, για γοργόνες, μάγισσες και 72 παρθένες, έβγαλαν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της καριέρας τους. Τα εξωτικά πλάσματα και τα βιβλικού τύπου οράματα είναι και εδώ παρόντα, με τη μούσα να γυροφέρνει το κάστρο και τελικά να προσγειώνεται ολόγυμνη στο εξώφυλλο του δίσκου. Οσο για τη μουσική, η συνεργασία του Κέιβ με τον Γουόρεν Ελις τον έχει κάνει αρκούντως πιο λυρικό - τα βιολιά πρωταγωνιστούν και σε σαγηνεύουν, όπως και οι λούπες και τα απόκοσμα φωνητικά. Εδώ κολλάει και η αναφορά της Ελλάδας σαν μια εμμονή που επανέρχεται, σαν σημείο αναφοράς και μας καλεί, με τον δικό της τρόπο, για δικαιοσύνη. Οταν ο Κέιβ άλλωστε τραγουδά, ο Δίας οφείλει να σιωπά και να επιβάλει, όπως ξέρει, τη γαλήνη στον κόσμο της μουσικής αλλά και στον δικό μας…