SOS Παναγιωτόπουλου για τη διάσωση ναού στη Σμύρνη

Επιστολή του Υπουργού Πολιτισμού κ. Πάνου Παναγιωτόπουλου προς τον Τούρκο ομόλογό του κ. Ομέρ Τσελίκ για τη διάσωση του ιστορικού Ναού του Προφήτη Ηλία κοντά στη Σμύρνη.
Την παρέμβαση του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας κ. Ομέρ Τσελίκ ζήτησε ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Πάνος Παναγιωτόπουλος, προκειμένου να διασωθεί ο ιστορικός ναός του Προφήτη Ηλία κοντά στη Σμύρνη, ο οποίος απειλείται από τα έργα διάνοιξης ενός νέου αυτοκινητοδρόμου στην περιοχή.

«Αν και η πρόοδος σε υποδομές και σε κατασκευαστικά έργα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς πρέπει να ενθαρρύνεται, εμείς, ως Υπουργοί Πολιτισμού, από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι πρακτικά δυνατόν για να προστατεύσουμε τα μνημεία, ώστε η οικονομική ανάπτυξη να συνδυάζεται με τον σεβασμό στον πολιτισμό», γράφει ο κ.Παναγιωτόπουλος σε επιστολή του που απηύθυνε προς τον κ.Τσελίκ.

Και συνεχίζει: «Ο Ναός του Προφήτη Ηλία στη Σμύρνη, ο οποίος χαίρει σεβασμού από τους Μουσουλμάνους και τους Χριστιανούς, αντιπροσωπεύει ένα κοινό έδαφος για την πολιτιστική κληρονομιά μας. Πιστεύω ότι θα κάνετε ό,τι μπορείτε, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων σας, για την προστασία του συγκεκριμένου μνημείου».

Τρίκλιτη βασιλική του 1846, κτισμένη επί του Οικουμενικού Πατριάρχη Ανθιμου ΣΤ’ το 1846, ο Ναός του Προφήτη Ηλία είναι μια από τις ελάχιστες ορθόδοξες εκκλησίες που σώζονται στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης. Βρίσκεται δυο χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης, στην κοιλάδα της Αγίας Αννας, όπου και τα ρωμαϊκά υδραγωγεία και όπου κυλά ο ποταμός Μέλης.
Ο ναός έχει διαστάσεις περίπου 10 x 19 μ. και τετράπλευρη κεραμοσκεπή. Σήμερα είναι ερειπωμένος. Τις σημαντικότερες φθορές έχει υποστεί ο τοίχος στη δυτική πλευρά του. Το εσωτερικό του είναι λεηλατημένο. Και όμως, στην όψη του διασώζονται ακόμα τα στοιχεία εκείνα που τον καθιστούσαν στις αρχές του 20ου αιώνα αγαπημένο προορισμό των κατοίκων της Σμύρνης- μπορεί μάλιστα κανείς να τον θαυμάσει σε καρτ- ποστάλ της εποχής.
Στοιχεία για το ναό έχει αποθησαυρίσει ο γεωλόγος και μελετητής της ιστορικής τοπογραφίας της Σμύρνης Αχιλλέας Χατζηκωνσταντίνου. Ενώ μόλις πρόπερσι, ο Τούρκος μεταπτυχιακός φοιτητής αρχιτεκτονικής Ντογκάι Κορκμαζ εκπόνησε μελέτη για το μνημείο.

Μετά το 1922, η περιοχή είχε κηρυχθεί στρατιωτική ζώνη και ο ναός μεταβλήθηκε σε αποθήκη πυρομαχικών. Αλλά τότε δεν κινδύνευσε όσο κινδυνεύει σήμερα εξ αιτίας των οδικών έργων.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού εντάσσεται σε μια γενικότερη προσπάθεια που έχει δρομολογήσει ο ίδιος για τη διάσωση και προστασία σημαντικών τεκμηρίων της Ελληνικής μνήμης, που υπάρχουν και πέραν των Ελληνικών συνόρων.