Ειρήνη Ηλιοπούλου: Τα τρία νέα μουσεία κάλυψαν το κενό της εικαστικής ζωής

             Η διεθνούς φήμης διακεκριμένη ελληνίδα ζωγράφος Ειρήνη Ηλιοπούλου, με αφορμή το άνοιγμα της νέας Εθνικής Πινακοθήκης στην Αθήνα, μιλά στο Gala για την πορεία και την εξέλιξη της Τέχνης στην Ελλάδα, τόσο σε Μουσεία όσο και σε γκαλερί. Μαθήτρια του Leonardo Cremonini, έχει αφομοιώσει στην τέχνη της την αφήγηση και την ποιητικότητα σε χώρους με έντονη θεατρικότητα, ενώ τα τελευταία χρόνια την ζωγραφική της χαρακτηρίζει μία νοσταλγική επιστροφή στην φύση.


Πρόσφατα άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό η νέα Εθνική Πινακοθήκη  της Αθήνας. Τι σηματοδοτεί αυτό για εσάς και τους καλλιτέχνες της γενιάς σας;

             Για πολλά χρόνια η Πινακοθήκη ήταν εργοτάξιο. Ήταν χρόνια αναμονής , ελπίδας και περιέργειας για τον χώρο που θεωρούμε δεύτερο σπίτι μας. Για τους καλλιτέχνες τα μουσεία είναι κάτι αντίστοιχο με τις εκκλησίες, είναι χώροι λατρευτικοί. Μόνο που εκεί προσευχόμαστε στους «άγιους της Τέχνης», τους μεγάλους ζωγράφους που μας έμαθαν να ονειρευόμαστε και να χτίζουμε την εικαστική γλώσσα μας. Μου έχει συμβεί να κάνω τον σταυρό μου ασυναίσθητα μπροστά σε ένα Τισιανό στο Λούβρο...
Στην Πινακοθήκη δεν συνομιλούμε μόνο με το Παρελθόν , αλλά και με το Παρόν, τους συγχρόνους μας και τους συναδέλφους μας. Μαθαίνουμε από αυτούς, και εκείνοι από εμάς , σε ένα χώρο που όλοι μιλάμε την ίδια γλώσσα και είναι χαρά και πλούτος αυτή η συντροφικότητα με τα έργα των δασκάλων και των συναδέλφων μας.

Πόσο σημαντικό είναι για έναν καλλιτέχνη να βρει χώρο σε έναν τόσο σημαντικό θεσμό όπως είναι η Πινακοθήκη;

             Ειναι μεγάλη η τιμή, μεγάλη η χαρά και συγκίνηση, να βρίσκεσαι κάτω από την ίδια στέγη, μόνιμα, με τους μεγάλους Έλληνες ζωγράφους και να αποτελείς μέρος της ιστορικής εξέλιξης. Είναι μεγάλη δικαίωση να ξέρεις πως κάτι, έστω και ελάχιστο, πρόσφερες και εσύ στον τόπο σου. Μας εξέπληξε βέβαια, το ότι λείπουν τα έργα σπουδαίων σύγχρονων Ελλήνων ζωγράφων που παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην πορεία της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής.

Με τι κριτήρια επιλέχθηκαν τα έργα τέχνης τόσο τα δικά σας όσο και των άλλων συναδέλφων σας;

              Υποθέτω, πως οι ιστορικοί της τέχνης και οι επιμελητές της νέας Εθνικής Πινακοθήκης επέλεξαν δείγματα σύγχρονων καλλιτεχνών από όλες τις τάσεις της Τέχνης, ώστε να καταστήσουν εφικτό ένα διάλογο ανάμεσά τους,ορατό στο κοινό, λαμβάνοντας υπ όψη τους κοινούς προβληματισμούς τους και πως αυτοί, μετατρέποντας τους σε τέχνη, δίνουν το στίγμα της εποχής τους.Υποθέτω επίσης πως ένα κριτήριο θα πρέπει να είναι η διαδρομή του καλλιτέχνη, η πορεία του και ηαντοχή του στο χρόνο και η προσφορά του στην τέχνη με την ποιότητα της δουλειάς του.
Πώς βλέπετε την πολιτιστική πορεία στην Ελλάδα με τα νέα δεδομένα, στις γκαλερί και εν γένει στα Μουσεία?
Η λειτουργία τριών νέων μουσείων, Γουλανδρή, ΕΜΣΤ, και Νέα Πινακοθήκη, κάλυψαν ένα μεγάλο μέρος του κενού, που μας δημιουργούσε η έλλειψη της κλασικής εικαστικής ζωής.Μόνο αισιοδοξία νοιώθω γι’αυτό. Τα βασικά πλέον τα έχουμε...
Στη Θεσσαλονίκη έχουμε επίσης το MOMUS,που είναι η συνένωση πέντε μουσείων,πολύ δυναμικός πυρήνας στο χώρο της Τέχνης, στην Άνδρο το μουσείο Γουλανδρή, στην Σπάρτη και στην Κέρκυρα οι πινακοθήκες που ανήκουν στην Εθνική, το Ναύπλιο, το Ηράκλειο, τα Χανιά, η Ρόδος, η Φλώρινα , το Αγρίνιο,η δημοτική πινακοθήκη Καλαμάτας και τέλος στη Λάρισα η Πινακοθήκη Κατσίγρα, όλα αυτά,βασικές εστίες Τέχνης που δείχνουνμια δυναμική πορεία που εξελίσσεται ανοδικά.

Το άνοιγμα της Εθνικής Πινακοθήκης μετά από χρόνια αναμονής συγκίνησε το Πανελλήνιο. Πως νιώσατε εσείς για αυτό;

              Μεγάλη χαρά και μεγάλη ανακούφιση! Με την Πινακοθήκη μεγαλώσαμε και κατά μεγάλα διαστήματα όμως την στερηθήκαμε πολύ. Ανυπομονώ να ξαναδώ μεγάλες λαμπρές εκθέσεις από το εξωτερικό και το καινούργιο κτίριο πλημμυρισμένο από κόσμο, όπως παλιά, μια μεγάλη γιορτή ονειρεύομαι, για να μπουν τα πράγματα στην Θέση τους.

Η τέχνη είναι τροφή για τη ψυχή και το πνεύμα ή απλά πολυτέλεια;

               Οι καλλιτέχνες αφουγκράζονται τις υπόκωφες ανησυχίες της κοινωνίας και τις οπτικοποιούν.Ασυνείδητα η τέχνη αποκαλύπτει τις γενικότερες αντιλήψεις της εποχής. Η Τέχνη μιλά κατευθείαν στην ψυχή του ανθρώπου, δηλαδή στο ασυνείδητο κομμάτι του, επειδή είναι και η ίδια προϊόν της ψυχής. Ο καλλιτέχνης - που έχει φόβους, αδυναμίες,άγχη, ανασφάλειες, όπως όλος ο κόσμος -δουλεύοντας τα ξορκίζει και ισορροπεί .Αν το έργο έχει δύναμη,μπορεί την ενέργεια που απέκτησε από τον καλλιτέχνη να την προσφέρει στον θεατή και να επικοινωνήσει μαζί του λυτρωτικά. Η ζωή μας με την Τέχνη γίνεται καλύτερη. Στην πανδημία στηριχτήκαμε πάνω σε αυτήν για να τα βγάλουμε πέρα. Αναρωτιέμαι πως θα είχαμε αντέξει ψυχολογικά, αν δεν μπορούσαμε να διαβάσουμε ένα βιβλίο, να δούμε μια ταινία ή μια θεατρική παράσταση διαδικτυακά, να ακούσουμε μουσική, η να περιηγηθούμε σε ένα μουσείο , σε μια γκαλερί.

Μπορεί η τέχνη να αλλάξει τον κόσμο? Τι πιστεύετε εσείς για αυτός;

             Κατα κάποιο τρόπο,ναι. Ίσως να μην μπορεί νααλλάξειτον κόσμο, αλλά μπορεί να αλλάξειτον άνθρωπο, μιλώντας στην ψυχή του καιπροσφέροντάς του μια άλλη οπτική θέασης του κόσμου,νέες διαδρομές και νέες προοπτικές επικοινωνίας.Οι άνθρωποι που είναι εξοικειωμένοι με την Τέχνη,ανακαλύπτουν πιο εύκολα την ομορφιά, την ομορφιά στη φύση, στον διπλανό τους και την ξετρυπώνουν εκεί που κρύβεται, στα ταπεινά και ασήμαντα.