«Μεσόγειος έρημος»: Το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Επιλεγμένα έργα, δεξιοτέχνες μουσικούς και καταξιωμένους λυρικούς τραγουδιστές θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε μέσα από το το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το οποίο θα διεξαχθεί διαδικτυακά από τις 12 έως τις 26 Απριλίου και θα προβληθεί, δωρεάν, μέσω της ιντερνετικής της τηλεόρασης (GNO TV). «Μεσόγειος έρημος» είναι ο τίτλος της διοργάνωσης την καλλιτεχνική διεύθυνση της οποίας έχει αναλάβει ο Γιώργος Κουμεντάκης.

Ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, οι πιανίστες Στέφανος Θωμόπουλος, Λορέντα Ράμου, Σοφία Ταμβακοπούλου, η εικαστικός Λήδα Παπακωνσταντίνου και το Galan Trio παρουσιάζουν έργα των Λαμπελέτ, Ξύνδα, Σαμάρα, Καμηλιέρη, Σπάθη, Καλομοίρη, Κωνσταντινίδη, Ξενάκη, Θεοδωράκη, Κουμεντάκη σε τέσσερα βιντεοσκοπημένα ρεσιτάλ. Το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ θα προβληθεί εξ ολοκλήρου μέσω της GNO TV και, όπως και στα τρία προηγούμενα φεστιβάλ, οι προβολές θα είναι δωρεάν, ενώ τα βίντεο θα παραμείνουν στην πλατφόρμα για ένα μήνα μετά την πρεμιέρα τους.

Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει χαρακτηριστικά: «Για το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ προσκαλέσαμε σημαντικούς καλλιτέχνες της μουσικής και των εικαστικών για να μας παρουσιάσουν τη δική τους ανάγνωση πάνω σε διάσημα και λιγότερο γνωστά έργα Ελλήνων συνθετών. Η αόρατη γραμμή που συνδέει όλα τα έργα που θα δούμε και θα ακούσουμε είναι η αίσθηση της θάλασσας και, για τον λόγο αυτό, το φεστιβάλ πήρε το όνομα Μεσόγειος έρημος. Σας καλούμε να τα απολαύσετε με τη σκέψη να ταξιδεύει, όπως το ανεπαίσθητο θαλασσινό αεράκι».

Οι δωρεάν προβολές των βίντεο του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν στην GNO TV 2021 και θα παραμείνουν διαθέσιμες για το κοινό για 30 μέρες μετά την πρεμιέρα τους.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 4ου ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΕΡΗΜΟΣ

Σημειώσεις στη Μεσόγειο έρημο του Γιώργου Κουμεντάκη | Πιάνο Λορέντα Ράμου, σκηνοθεσία Λήδα Παπακωνσταντίνου
Πρεμιέρα: 12 Απριλίου 2021 στις 20.00, στο nationalopera.gr/GNOTV | θα παραμείνει online έως 12/5
Η Μεσόγειος έρημος είναι ένας κύκλος σύντομων κομματιών για πιάνο του Γιώργου Κουμεντάκη, που γράφτηκε μετά από ανάθεση του Michael Marks Charitable Trust και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2000. Στο νέο βίντεο για το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της ΕΛΣ αποσπάσματα από το έργο ερμηνεύει η διεθνώς αναγνωρισμένη σολίστ Λορέντα Ράμου, ενώ η βραβευμένη εικαστικός Λήδα Παπακωνσταντίνου υπογράφει τη σκηνοθεσία.
Η Λορέντα Ράμου σημειώνει για το έργο: «Η μουσική γλώσσα του συνθέτη αντλεί εδώ τόσο από την τροπικότητα των μουσικών της Μεσογείου, τη βυζαντινή ψαλμωδία και τις παραδόσεις των Βαλκανίων, όσο και από την μπαρόκ πολυφωνία, το έργο του Μπετόβεν και του Γιάνατσεκ. Ακόμη κι αν αυτά τα στοιχεία παραμένουν αναγνωρίσιμα, φιλτράρονται και συνδυάζονται μέσα σε ένα βαθιά προσωπικό συνθετικό κράμα, καταλήγοντας σε μια μουσική με ευέλικτες πολυφωνικές γραμμές, συχνά ακανόνιστες και φευγαλέες, που σχηματίζουν μελίσματα συγγενικά με την ελληνική παραδοσιακή μουσική, αλλά και τη δεξιοτεχνία των έργων για τσέμπαλο του γαλλικού μπαρόκ».
H λιτή μουσική γραφή προδίδει την αγάπη του Κουμεντάκη για τον Μπετόβεν. Κυρίως τονική, η μουσική του ενσωματώνει τροπικά ή και ατονικά στοιχεία και, άλλοτε φανερά, άλλοτε με λιγότερο προφανή τρόπο, συνομιλεί με αρκετούς ακόμα συνθέτες, όπως ο Ιάννης Ξενάκης.


Μίκης Θεοδωράκης, Τρίο για βιολί, τσέλο και πιάνο | Galan Trio
Πρεμιέρα: 19 Απριλίου 2021 στις 20.00, στο nationalopera.gr/GNOTV | θα παραμείνει online έως 19/5

Στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας του ο Μίκης Θεοδωράκης είχε συνθέσει σημαντικό αριθμό έργων συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου: η πρώτη του Συμφωνία, η Συμφωνία σε τρία μέρη, η Ελληνική Αποκριά, τα Τέσσερα κομμάτια για τον Δεκέμβρη, το Σεξτέτο για πιάνο, φλάουτο και κουαρτέτο εγχόρδων, γράφτηκαν όλα τη δεκαετία του 1940. Ωστόσο, η τεράστια δημοτικότητα μεταγενέστερων συνθέσεων, κυρίως των τραγουδιών του και των λαϊκών ορατορίων, έριξε βαριά τη σκιά της στις πρώτες συνθέσεις. Το Τρίο για βιολί, τσέλο και πιάνο γράφτηκε τον Φεβρουάριο του 1947 και, μαζί με τα ανάλογα έργα του Καλομοίρη, του Σκαλκώτα και του Σισιλιάνου, κατέχει ξεχωριστή θέση στο ελληνικό ρεπερτόριο. Ξεχωρίζει για τον ευρηματικό τρόπο με τον οποίο συνομιλούν μεταξύ τους τα τρία όργανα και φανερώνει τις συνθετικές ικανότητες του Θεοδωράκη και στον απαιτητικό χώρο της μουσικής δωματίου. To έργο ερμηνεύει το Galan Trio, ένα νέο μουσικό σύνολο αποτελούμενο από τους μουσικούς της Ορχήστρας της ΕΛΣ Μαρίνα Κολοβού (τσέλο) και Χαράλαμπο Καρασαββίδη (βιολί), καθώς και τον πιανίστα Πέτρο Μπούρα.

Ρεσιτάλ πιάνου Στέφανου Θωμόπουλου με έργα Ξενάκη, Καλομοίρη, Κωνσταντινίδη
Πρεμιέρα: 23 Απριλίου 2021 στις 20.00, στο nationalopera.gr/GNOTV | θα παραμείνει online έως 23/5
Έργα τριών σημαντικών Ελλήνων συνθετών του 20ού αιώνα επέλεξε ο διεθνώς καταξιωμένος πιανίστας Στέφανος Θωμόπουλος για το διαδικτυακό ρεσιτάλ του. Ο Καλομοίρης και ο Κωνσταντινίδης γεννήθηκαν στη Σμύρνη και διαμόρφωσαν τη μουσική τους προσωπικότητα ο πρώτος στη Βιέννη και ο δεύτερος στη Δρέσδη και στο Βερολίνο. Αρκετά νεότερος, ο Ξενάκης γεννήθηκε στη Βράιλα της Ρουμανίας και ανέπτυξε τις σκέψεις του στη Γαλλία. Με διαφορετικό τρόπο ο καθένας, εμπνεύστηκαν από την Ελλάδα: οι δύο πρώτοι από την παραδοσιακή μουσική, ο τρίτος από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Το σύντομο Νυχτιάτικο ανήκει στα πρώτα έργα του Καλομοίρη, ο οποίος το πρωτοσχεδίασε το 1906. Οι Οκτώ νησιωτικοί χοροί του Κωνσταντινίδη ακολουθούν σχεδόν μισόν αιώνα αργότερα, το 1954. Το Έρμα (1960-61) ανήκει στα έργα στα οποία ο Ξενάκης εφάρμοσε θεωρία των μαθηματικών –στο συγκεκριμένο εφάρμοσε τη θεωρία των συνόλων–, ενώ η Ευρυάλη του 1973 βασίζεται σε μια τεχνική που εφηύρε ο Ξενάκης κατά τη δεκαετία του 1970 και είναι το δεύτερο μείζον έργο του για πιάνο.


Επτανησιακή Σχολή | Σολίστ Δημήτρης Πλατανιάς, πιάνο Σοφία Ταμβακοπούλου
Πρεμιέρα: 26 Απριλίου 2021 στις 20.00, στο nationalopera.gr/GNOTV | θα παραμείνει online έως 26/5
Καθώς δεν πέρασαν ποτέ στην κατοχή των Οθωμανών, τα Επτάνησα παρακολούθησαν χωρίς διακοπή την εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στην Κέρκυρα αναφέρεται θεατρική δραστηριότητα ήδη από την τρίτη δεκαετία του 16ου αιώνα και οργανωμένη θεατρική και μελοδραματική ζωή από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Λόγω εγγύτητας οι μουσικοί δεσμοί ήταν στενότεροι με την Ιταλία και ιδιαίτερα τη Βενετία και τη Νάπολη: Επτανήσιοι συνθέτες σπούδαζαν στις ιταλικές πόλεις και ιταλικοί θίασοι μελοδράματος επισκέπτονταν τα Επτάνησα. Στο ρεσιτάλ του ο διακεκριμένος Έλληνας βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς με τη Σοφία Ταμβακοπούλου στο πιάνο θα ερμηνεύσουν χαρακτηριστικά τραγούδια σπουδαίων Επτανήσιων μουσουργών: των Κερκυραίων Ναπολέοντα Λαμπελέτ, Σπυρίδωνος Ξύνδα, Σπυρίδωνος Σαμάρα και Λαυρέντιου Καμηλιέρη, όπως επίσης του Θεόδωρου Σπάθη, γιου του Κεφαλονίτη συνθέτη Σπυρίδωνα Σπάθη. Οι στίχοι προέρχονται από την πένα σημαντικών ποιητών όπως οι Ιωάννης Πολέμης, Διονύσιος Σολωμός, Γεώργιος Δροσίνης και Αλέξανδρος Πάλλης.