Οι επαγγελματίες του οπτικοακουστικού τομέα ζητούν εθνική αναπτυξιακή στρατηγική για τον κινηματογράφο

Επιστολή εναντίωσης σε τρεις πρόσφατες νομοθετικές και θεσμικές ενέργειες της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, της ΕΡΤ και του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, συνυπογράφουν 673 επαγγελματίες του οπτικοακουστικού τομέα όλων των ειδικοτήτων καθώς εκτιμούν πως αλλοιώνουν το τοπίο του ελληνικού κινηματογράφου  και της Τηλεόρασης και δημιουργούν μονοπωλιακές συνθήκες στο χώρο της οπτικοακουστικής παραγωγής.

Επαγγελματίες εγνωσμένου κύρους, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, παραγωγοί, ηθοποιοί, συντελεστές και θεωρητικοί του κινηματογράφου, ζητούν το συντονισμό της Πολιτείας για τη χάραξη μιας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής για τον Κινηματογράφο, με την πρωτοβουλία του καθ’ ύλην και κατ’ ουσίαν αρμόδιου Υπουργείου, του Υπουργείου Πολιτισμού. Προπαντός, ζητούν από την Πολιτεία να σεβαστεί έναν ολόκληρο επαγγελματικό τομέα που όχι μόνο δημιουργεί ανάπτυξη και θέσεις εργασίας αλλά όπως φάνηκε πιο επιτακτικά από ποτέ στη διάρκεια της πανδημίας, δημιουργεί επιπλέον κάτι εξίσου πολύτιμο για τη δημόσια ζωή και την κοινωνία: ψυχαγωγία και Πολιτισμό.

Η επιστολή

Τις τελευταίες εβδομάδες είμαστε θεατές μιας σειράς νομοθετικών και άλλων θεσμικών ενεργειών οι οποίες θα αποδυναμώσουν την Ελληνική Κινηματογραφία και τους επαγγελματίες της, σκηνοθέτες, παραγωγούς, σεναριογράφους, ηθοποιούς, καλλιτεχνικούς και τεχνικούς συντελεστές. Συγκεκριμένα:

1) Σχέδιο νόμου της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης της Προεδρίας της Κυβέρνησης, με επίσημο αντικείμενο την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων στην εθνική νομοθεσία, βρίσκει αφορμή για να επιχειρήσει να αντικαταστήσει βασικά άρθρα του ισχύοντα νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού για την ενίσχυση και την ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης (ν. 3905/2010). Συγκεκριμένα τα άρθρα που αφορούν την χρηματοδότηση της παραγωγής των κινηματογραφικών ταινιών από τους παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, χρηματοδότηση γνωστή ως 1,5%.

Το άρθρο 17 του νέου σχεδίου νόμου (άρθρο που θα έπρεπε απλά να ενσωματώνει αντίστοιχο άρθρο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την παρουσία ευρωπαϊκού περιεχομένου στις πλατφόρμες κατά 30%, και για τη δυνατότητα οι εγκαταστημένοι εκτός χώρας πάροχοι να συνεισφέρουν, είτε με άμεσες επενδύσεις είτε στα εθνικά ταμεία, στην παραγωγή ευρωπαϊκού έργου) επιχειρεί αυθαίρετα να στερήσει σημαντικούς πόρους από τον Ελληνικό Κινηματογράφο, από τις αλλοδαπές ταινίες ελληνικής μειοψηφικής συμπαραγωγής και από τους παραγωγούς των ταινιών (που έως τώρα ήταν οι αποκλειστικοί δικαιούχοι τους), και να εκχωρήσει αυτούς τους πόρους σε τηλεοπτικά προγράμματα ή στο ΕΚΟΜΕ.

Να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου βγήκε στη δημόσια διαβούλευση για ελάχιστο χρονικό διάστημα και από όσο μάλιστα διαφαίνεται εν αγνοία του καθ᾽ ύλην αρμόδιου Υπουργείου Πολιτισμού.

Μια τέτοια ενέργεια αμφισβητεί ευθέως την αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού να ρυθμίζει τα ζητήματα της κινηματογραφικής πολιτικής, αλλά και την ύπαρξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου ως αρμόδιου φορέα για να ασκήσει αυτή την κινηματογραφική πολιτική, εξισώνει τον κινηματογράφο με τα υπόλοιπα οπτικοακουστικά έργα (τηλεοπτικές σειρές, ψηφιακά παιχνίδια), αδιαφορώντας για την προστασία της αυθεντικότητας και της ποικιλομορφίας της πολιτιστικής έκφρασης (τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Οδηγία ακριβώς αυτή την προστασία πρεσβεύει και υπερασπίζεται), και ξεχνά πως η ανάπτυξη του ευρύτερου οπτικοακουστικού τομέα μιας χώρας δεν νοείται χωρίς τη συστηματική ενίσχυση και ενδυνάμωση της εγχώριας κινηματογραφίας της.

2) Εδώ και μερικούς μήνες η ΕΡΤ ζητάει από τους παραγωγούς να υπογράψουν συμβάσεις συμπαραγωγής κινηματογραφικών έργων με τις οποίες η ΕΡΤ θα αποκτά αυτόματα και χωρίς προηγούμενη διαπραγμάτευση, αποκλειστικά δικαιώματα που υπερβαίνουν τον ρόλο της ως δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού σταθμού ελεύθερης λήψης, αλλά και το πλαίσιο χρηματοδότησης του 1,5% όπως αυτό καθορίζεται από τον ν.3905/2010. Οι συμβάσεις αυτές δημιουργούν ένα πλαίσιο μονοπωλιακών τάσεων και περιορίζουν στο ελάχιστο τις δυνατότητες των παραγωγών και των διανομέων να διακινήσουν τις Ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες εντός της Ελληνικής επικράτειας. Ως συνέπεια αυτής της άνευ προηγουμένου απόφασης της ΕΡΤ ένας Έλληνας διανομέας δε θα έχει πια κανένα κίνητρο να αγοράσει και να διαχειριστεί μια Ελληνική ταινία, γεγονός που θα εμποδίσει τη διάδοση και ανάδειξη του Ελληνικού Σινεμά και των επαγγελματιών του. Επιπροσθέτως, η ΕΡΤ αρνείται να διαπραγματευθεί με τους παραγωγούς, ώστε να βρεθεί λύση μέσα σε πλαίσια καλής πίστης και αμοιβαίων υποχωρήσεων, και στην ουσία ανατρέπει τα χρηματοδοτικά πλάνα των ταινιών και εκβιάζει τους παραγωγούς, μπλοκάροντας τις διαδικασίες παραγωγής όσων ταινιών, είτε αμιγώς Ελληνικών είτε διεθνών συμπαραγωγών, βρίσκονται σε εξέλιξη, με αποτέλεσμα την έκθεση τους στους συναδέλφους τους του εξωτερικού και στους διεθνείς Οργανισμούς.

3) Σε πρόσφατο νομοσχέδιο του Υπουργείο Πολιτισμού ψηφίστηκε άρθρο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που αλλάζει την ουσία του επενδυτικού κινήτρου cash rebate και καθιστά πια επιλέξιμες για ενίσχυση από το ΕΚΟΜΕ και δαπάνες που αφορούν τιμολόγια αλλοδαπών συντελεστών και εταιρειών, και συγκεκριμένα αμοιβές που αποδίδονται, καταναλώνονται, και φορολογούνται στο εξωτερικό. Έτσι έναντι των Ελλήνων επαγγελματιών, ευνοούνται συνάδελφοι τους από άλλες χώρες και το Ελληνικό κράτος στερείται έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Το συγκεκριμένο δε άρθρο ενσωματώθηκε σε μη σχετικό νομοσχέδιο, χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με τους αρμόδιους φορείς, και χωρίς καν δημόσια διαβούλευση. Οι δε αντιδράσεις που υπήρξαν όταν πια το νομοσχέδιο κατατέθηκε για ψήφιση στη Βουλή, ζητώντας προϋποθέσεις και ασφαλιστικές δικλείδες για τους ελληνικούς πόρους που θα φεύγουν στο εξωτερικό, αλλά και ζητώντας να δοθεί βάρος σε προγράμματα εκπαίδευσης νέων καλλιτεχνικών και τεχνικών συντελεστών ώστε η ελληνική οπτικοακουστική βιομηχανία να ενδυναμωθεί και να μπορεί να ανταποκριθεί σε περισσότερα και απαιτητικότερα γυρίσματα, αγνοήθηκαν πλήρως. Αντίθετα, με αλλαγή της τελευταίας στιγμής, το άρθρο ψηφίστηκε αποκλειστικά για τις παραγωγές με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 8.000.000 €, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού ανάμεσα στις μικρές, τις μεσαίες και τις μεγάλες εταιρείες παραγωγής. Και αυτό γιατί οι μεσαίες και μικρές εταιρείες παράγουν ή εξυπηρετούν οπτικοακουστικά έργα που συνήθως δαπανούν στην Ελλάδα από 1.000.000 έως 3.000.000 €.

Οι παραπάνω τρεις ενέργειες θα πρέπει να ιδωθούν συνολικά και όχι ξεχωριστά η καθεμία. Και οι τρεις μαζί συνδυαστικά στοχεύουν στην ενίσχυση των τηλεοπτικών προγραμμάτων και των πολύ μεγάλων αλλοδαπών παραγωγών, στην ενδυνάμωση των παρόχων και των παρόχων κατά παραγγελία (πλατφόρμες). Δεν στεκόμαστε απέναντι σε αυτή την ενίσχυση και ενδυνάμωση, είμαστε όμως αντίθετοι όταν αυτές συμβαίνουν εις βάρος της εθνικής μας κινηματογραφίας και των επαγγελματιών της.

Σε αυτό το πλαίσιο όλοι οι παρακάτω υπογράφουσες και υπογράφοντες επισημαίνουμε τις ολέθριες επιπτώσεις της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων για τον Κινηματογράφο σε δύο Υπουργεία και μία Γενική Γραμματεία, τον κατακερματισμό και την επικάλυψη δράσεων από δύο φορείς (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου -ΕΚΟΜΕ) και απαιτούμε:

1) Να αποσυρθεί το άρθρο 17 του σχεδίου νόμου «Ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία της τροποποιημένης με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2018, Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 2010 για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης», στο κομμάτι που αφορά τον τρόπο εφαρμογής της υποχρέωσης των παροχών υπηρεσιών μέσων επικοινωνίας να χρηματοδοτούν τον Ελληνικό Κινηματογράφο. Να γίνει η σχετική ζύμωση και διαβούλευση ώστε το άρθρο να επαναδιατυπωθεί, με αποκλειστικό σκοπό την ενσωμάτωση του άρθρου 13 της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13, (όπως αυτό τροποποιήθηκε στην Οδηγία (ΕΕ) 2018/1808) στην ελληνική νομοθεσία, συμπεριλαμβάνοντας στους υπόχρεους ενίσχυσης της εθνικής μας κινηματογραφίας (και πάντα στο πνεύμα και την ουσία του ν. 3905/2010) τους παρόχους υπηρεσιών μέσων επικοινωνίας που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος μέλος, εφόσον αυτοί απευθύνονται ειδικά σε κοινό εντός της Ελλάδας - κάτι που άλλωστε εφαρμόζεται ήδη σε αρκετές χώρες.

2) Η ΕΡΤ να αντιληφθεί το ρόλο της ως δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού σταθμού και ως προς την πολιτική της απέναντι στον κινηματογράφο να ακολουθήσει το παράδειγμα των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών σταθμών αντί να προσπαθεί να μιμηθεί και να ανταγωνιστεί τους ελληνικούς πάροχους κατά παραγγελία (πλατφόρμες). Να στηρίξει την παραγωγή και την προώθηση της ελληνικής ταινίας, και να μην ξεχνά πως από τους σκηνοθέτες και τους υπόλοιπους συντελεστές των κινηματογραφικών ταινιών διαχρονικά άντλησε και εξακολουθεί να αντλεί το καλλιτεχνικό δυναμικό των σειρών της.

3) Να ξεκινήσει άμεσα η συζήτηση για τη βελτίωση της παραγράφου 3 του άρθρου 66 του νόμου «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και το μουσείο "Φοίβος Ανωγειανάκης"», που αφορά την ενίσχυση αλλοδαπών τιμολογίων από το ΕΚΟΜΕ, προκειμένου να είναι μεν αποτελεσματική ως προς την προσέλκυση των μεγάλων παραγωγών των πλατφορμών και των στούντιο, χωρίς όμως αυτό να θίγει τους Έλληνες επαγγελματίες παραγωγούς, καλλιτεχνικούς και τεχνικούς συντελεστές.

4) Και τέλος, το Υπουργείο Πολιτισμού:

α) Να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ηγούμενο μιας εθνικής κινηματογραφικής πολιτικής με σχέδιο, στρατηγική και όραμα για το Ελληνικό Σινεμά, τόσο ως τέχνη και εξαγώγιμο πολιτιστικό προϊόν, όσο και ως ισχυρό μοχλό επιχειρηματικότητας και οικονομικής ανάπτυξης,

β) Να αντιληφθεί και να διεκδικήσει το ρόλο του ως αναπτυξιακό Υπουργείο και αντίστοιχα τα άλλα Υπουργεία να το αντιμετωπίσουν ως τέτοιο, και να μην σπεύδουν να το ανταγωνιστούν και να το παρακάμψουν. Θυμίζουμε άλλωστε πως ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στην πρώτη του επίσκεψη στο Υπουργείο Πολιτισμού στις αρχές Αυγούστου του 2019, τόνισε πως: «Βλέπουμε το υπουργείο Πολιτισμού όχι μόνο ως θεματοφύλακα της κληρονομιάς μας αλλά και ως ένα αναπτυξιακό υπουργείο», ενώ παράλληλα και όλες οι ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες (και όχι μόνο οι αλλοδαπές παραγωγές) συμβάλουν στην εθνική οικονομία, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, επιστρέφοντας μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού τους στο κράτος, προσελκύοντας μέσω των συμπαραγωγών ξένες επενδύσεις και προβάλλοντας τη χώρα στο εξωτερικό,

γ) Να συντονίσει τα υπόλοιπα Υπουργεία, να συνεργαστεί μαζί τους για την άμεση αποκατάσταση του νόμου για τον Κινηματογράφο, και όπου κριθεί αναγκαίο, να τολμήσει να απαιτήσει την εποπτεία επιπλέον φορέων, και την ανακατανομή και την εκ μέρους του ανάληψη αρμοδιοτήτων, όπως άλλωστε ορίζει και ο νόμος του για τον Κινηματογράφο (ν. 3905/2010, άρθρο 1, παράγραφος 5): «Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Πολιτισμού και των κατά περίπτωση αρµόδιων Υπουργών, µεταβιβάζονται στο Υπουργείο Πολιτισµού αρµοδιότητες άλλων Υπουργείων για θέµατα κινηµατογράφου»,

δ) Να ενισχύσει το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, δίνοντας του όλα τα απαραίτητα εφόδια για να λειτουργήσει όπως τα αντίστοιχα σύγχρονα εθνικά κέντρα κινηματογράφου όλων των Ευρωπαϊκών χωρών, και να ασκήσει την εθνική κινηματογραφική πολιτική.

Ειδήσεις σήμερα: 

Χρηματιστήριο Αθηνών: Με οριακή άνοδο το σημερινό άνοιγμα

Αντιπρόεδρος εμπόρων Αθήνας (ΘΕΜΑ 104,6): Κινδυνεύουν με λουκέτο ένα στα τέσσερα καταστήματα

Σαρωτικοί έλεγχοι του ΕΟΔΥ στη Θήβα - Μεγάλη η διασπορά στη Βοιωτία