«Γεια σου poeta»

Στην Αθήνα των τριών πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα η διανόηση και η τέχνη συνδιαλέγονταν σε φιλολογικά σαλόνια και συσπειρώνονταν σε φιλολογικούς συλλόγους. Τα πρώτα διέθεταν περιορισμένη δυναμική και αφορούσαν ένα πολύ μικρό και συγκεκριμένο κομμάτι της κοινωνίας της πόλης. Οι δεύτεροι είχαν ευρύτερη απήχηση και αποτελούσαν τον τρόπο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ των δημιουργών και ενός ειδικού κοινού.

Οι τόποι συνάντησης των Αθηναίων με τα «γράμματα» ήταν κατά κανόνα πιο καθημερινοί και πιο ταπεινοί. Από την Ομόνοια μέχρι τους στύλους του Ολυμπίου Διός και από τις γειτονιές της Πλάκας έως τη Νεάπολη μια πλειάδα φημισμένων καφενείων που σύχναζαν ποιητές, συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, ζωγράφοι και γλύπτες αποτελούσαν μικρές «εκκλησίες του δήμου», εντός των οποίων λάμβαναν χώρα «ζυμώσεις» που διαμόρφωναν κατά περιόδους και σε σημαντικό βαθμό το πολιτιστικό -και όχι μόνο- προφίλ της πρωτεύουσας.

Πτυχή αυτής της πρακτικής ήταν και ένα εμπορικό κατάστημα, το υφασματάδικο του Σπύρου Παναγιωτόπουλου στον αριθμό 43 της οδού Ερμού (και Ευαγγελιστρίας γωνία). Εκτός της επιτυχημένης επαγγελματικής του δραστηριότητας, ο Παναγιωτόπουλος καταπιάστηκε με όλα τα είδη του γραπτού λόγου (ποίηση, πεζογραφία, κριτική, θεατρικό έργο) και κείμενα του δημοσιεύτηκαν στα σημαντικότερα περιοδικά (Νουμάς, Νέα Εστία, Παρνασσός κ.α). Ταυτόχρονα, φρόντισε να δώσει χώρο και βήμα σε καλλιτέχνες της εποχής, μετατρέποντας το υπόγειο του καταστήματος του σε ένα είδος γκαλερί. Από εκεί πέρασαν ο εικαστικός Γιώργος Γουναρόπουλος, ο συγγραφέας Γρηγόρης Ξενόπουλος, ο νομικός, πανεπιστημιακός και πολιτικός Γρηγόρης Κασιμάτης, ο Κάρολος Κουν (τα υφάσματα για τα σκηνικά και τα κοστούμια των ηθοποιών του θεάτρου Τέχνης αγοράζονταν από το εν λόγω υφασματάδικο), ο Αχιλλέας Κύρου, ο Κωστής Μπαστιας και πολλοί άλλοι. Σύμβουλος Λυρικής Σκηνής, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και αργότερα συνιδρυτής της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, ο Παναγιωτόπουλος έφτιαξε ένα «φιλολογικό στέκι» που διατηρήθηκε από τον μεσοπόλεμο έως και μία περίπου εικοσαετία μετά την κατοχή. Οι πελάτες του είχαν τη δυνατότητα να ακούσουν μια συζήτηση, να διαβάσουν μία πρωτόλεια γραφή ή να δουν ένα πίνακα.

Ενδιαφέρον στοιχείο -ιδίως για περιόδους πολιτικής ανωμαλίας και πόλωσης- αποτελούν οι συχνές επισκέψεις που πραγματοποιούσε στον χώρο ο εκ διαμέτρου αντίθετης πολιτικής ιδεολογίας από αυτής του Παναγιωτόπουλου, Κώστας Βάρναλης τον οποίο η εκάστοτε ομήγυρης καλωσόριζε με την προσφώνηση «γεια σου poeta» και αναγνώριζε ως έναν εκ των θεμελίων λίθων της λόγιας εγχώριας παραγωγής.