Στέφανος Τζανάκης

Όπου Επινέ, το μεγάλο κόλπο του Μιττεράν το 1971, όταν τρία χρόνια μετά από την ολοκληρωτική επικράτηση του ντε Γκώλ στις εκλογές που έγιναν στον απόηχο του Μάη του ‘68, κατάφερε να ενώσει κόμματα και ομάδες από το Κέντρο ως τον αριστερισμό υπό την ηγεσία του και να εκλεγεί πρόεδρος της Γαλλίας μετά από 10 χρόνια, το 1981, λίγους μήνες πριν από τον πρώτο θρίαμβο του Ανδρέα Παπανδρέου.

Με μια πρώτη ματιά, οι αναλογίες είναι πολλές: για τον χώρο της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς, η ήττα είναι εφάμιλη με εκείνη των Γάλλων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι κυρίαρχος, έχοντας μία σοβαρή διείσδυση στον κεντρώο χώρο, τα αντίπαλα κόμματα είναι κατακερματισμένα, μήπως ήλθε η ώρα για το ελληνικό Επινέ;

Μία ανάλογη κίνηση είχε κάνει το 2017 η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά – θέτοντας την ηγεσία της στο ΠΑΣΟΚ υπό την κρίση των ψηφοφόρων του ευρύτερου χώρου, με στόχο να ενώσει κόμματα και ομάδες προκειμένου να δώσει μία προοπτική στο κόμμα, που είχε «γράψει» 4,7% δύο χρόνια νωρίτερα. Δεν έγινε συνέδριο, έγιναν ανοικτές εκλογές – και σε μερικούς μήνες το εγχείρημα του ΚΙΝΑΛ είχε μετατραπεί σε ένα ΠΑΣΟΚ που δεν ομολογούσε ότι οι συνοδοιπόροι είχαν πάρει άλλον δρόμο. Και το 2019, το ΠΑΣΟΚ σχεδόν διπλασίασε τα ποσοστά του, αλλά παρέμεινε σε μονοψήφιο ποσοστό.

Θα είχε αλλάξει κάτι αν είχε γίνει ένα συνέδριο πριν από την ανοικτή εκλογική διαδικασία; Προφανώς, όχι – οι διαφορές ήταν τόσο μεγάλες και οι προτεραιότητες του καθενός τόσο διαφορετικές, που η κατάληξη δεν θα μπορούσε να είναι άλλη.

Σήμερα, οι συσχετισμοί μεταξύ των κομμάτων που έχουν απομείνει στον χώρο δυσκολεύουν πολύ περισσότερο από τότε την όποια συνεννόηση, την όποια συναντίληψη. Το ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να παίξει τον ρόλο μίας οιωνεί αξιωματικής αντιπολίτευσης, με τον κ. Ανδρουλάκη να θέλει να γίνει ο βασικός αντίπαλος του κ. Μητσοτάκη χωρίς να λαϊκίζει προκειμένου να επαναφέρει ψηφοφόρους του από τη ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ αμφιταλαντεύεται μεταξύ του λαϊκισμού του κ. Πολάκη και του εθνικοπατριωτικού ΠΑΣΟΚ που προσπαθεί να ριζώσει υπό την ηγεσία Κασσελάκη και τα στελέχη της Νέας Αριστεράς βιώνουν την δημοσκοπικά τραυματική εμπειρία του να φεύγεις από το κομματικό μαντρί.

Παράλληλα, υπάρχει και το εξής: μπορεί η αποχώρηση Τσίπρα να άφησε τον κ. Μητοτσάκη χωρίς «σκιάχτρο» για τους κεντρώους ψηφοφόρους, αλλά η εμπειρία από την διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει ισχυρή στη μνήμη αυτού του κομματιού του εκλογικού σώματος. Ο Μιττεράν δεν είχε κυβερνήσει πριν το Επινέ , αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε και δεν είναι πια ένας άμωμος πολιτικός χώρος που μπορεί να εμπνεύσει προσδοκίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ολόκληρο τον χώρο από το Κέντρο και πέρα, ο μόνος που δεν είχε έστω υπουργικό αξίωμα είναι ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Επομένως, αυτοί που μιλούν για το ελληνικό Επινέ ουσιαστικά καλούν το ΠΑΣΟΚ να θυσιαστεί ώστε να ξεπλυθούν οι κυβερνητικές αμαρτίες του ΣΥΡΙΖΑ, που έχει σπάσει τώρα σε δύο κομμάτια και φυλλοροεί. Όμως, ακόμα κι αν ο Ανδρουλάκης ήταν διατεθειμένος να γίνει ολοκαύτωμα για χάρη του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΑΡ, αυτό δεν θα οδηγούσε σε πολλαπλασιασμό των δυνάμεων του χώρου , ούτε κάν σε πρόσθεση – αλλά μάλλον σε διαίρεση. Οι πολίτες θέλουν λύσεις στα προβλήματα – και σε ό,τι αφορά τις επιλογές τους στην κάλπη, θέλουν να αισθανθούν ότι επιλέγουν πολιτικούς που θέλουν να δώσουν λύσεις – και όχι απλώς να βρουν το ρόλο τους στη πολιτική.