Μπάμπης Κούτρας

Η παραμονή ή μη του «Oruc Reis» στην περιοχή των προκλήσεων θα δείξει τις προθέσεις του Ερντογάν. Αν οι δωδεκαήμερες «βόλτες» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, που ξεκίνησαν στις 11 Αυγούστου, αποτελούν κάποιο είδος εσωτερικής εκτόνωσης μετά την ακύρωση του συμφώνου Τουρκίας - Λιβύης, όπως θέλει να πιστεύει η Αθήνα, ή αν πρόκειται απλώς για την πρώτη φάση αμφισβήτησης (με φρεγάτες και απλωμένα καλώδια) των εθνικών μας δικαιωμάτων.

Ταυτόχρονα, από τη συζήτηση στη Βουλή, που θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη, για την κύρωση των συμφωνιών με Αίγυπτο και Ιταλία θα μπορέσουμε να καταλάβουμε τα σκοτεινά ή τα ασαφή σημεία και σε τι βαθμό αυτά μπορεί να αποτελέσουν κερκόπορτες μελλοντικής αμφισβήτησης των πάγιων εθνικών μας θέσεων από την Τουρκία. Και η συμφωνία με την Ιταλία και η συμφωνία με την Αίγυπτο έγιναν με τη λογική «να προλάβουμε τον Ερντογάν» διαμορφώνοντας ένα γεωστρατηγικό, πολιτικό και νομικό περιβάλλον πιο φιλικό προς τη χώρα μας στο πλαίσιο διαχείρισης της κρίσης. Είναι πρόδηλο ότι σε αυτή την προσπάθεια έγιναν κάποιες «παραχωρήσεις» προς τους γείτονές μας. Μοιάζουν για εκπτώσεις δευτερεύουσας σημασίας, αλλά ο αντίλογος λέει ότι αν αξιοποιηθούν από την Αγκυρα μπορεί να μας οδηγήσουν σε βαριές υποχωρήσεις ή αν τελικά αναγκαστούμε να προσφύγουμε στα διεθνή διαιτητικά όργανα (Χάγη) ό,τι έχουμε υπογράψει να... χρησιμοποιηθεί εναντίον μας.

Αν κρίνουμε από τις τοποθετήσεις διακεκριμένων καθηγητών του Διεθνούς Δικαίου σημεία-παγίδα αποτελούν η λεγόμενη «επήρεια των νησιών» και η «μέση γραμμή» στη χάραξη της ΑΟΖ, αλλά και η διασφάλιση του δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, όπως φυσικά και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων ανατολικά του 28ου μεσημβρινού. Το ελάχιστο που πρέπει να κατοχυρώσει η χώρα μας είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο και ίσως να δημιουργούνται αυτή την ώρα οι συνθήκες για την υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο για τη θάλασσα.

Το τελευταίο μέτωπο που κρίνεται αυτή την εβδομάδα είναι την Πέμπτη 27 Αυγούστου, στην άτυπη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. Υποτίθεται ότι στη συγκεκριμένη συνεδρίαση θα αποφασιστούν συγκεκριμένα οικονομικά μέτρα κατά της Τουρκίας, όπως ζητούν η Ελλάδα και η Κύπρος, τα οποία θα οριστικοποιηθούν στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής των «27».

Υποτίθεται, επίσης, ότι στο παρασκήνιο αναπτύσσονται έντονες πρωτοβουλίες ώστε τα μέτρα να είναι αυστηρά και να υποχρεώνουν τον Ερντογάν να βάλει τέλος στις προκλήσεις του στην Ανατολική Μεσόγειο. Με βάση τις πληροφορίες των τελευταίων ημερών, πρέπει οι προσδοκίες μας να είναι χαμηλές, ειδικά όσο η Μέρκελ εξακολουθεί να... κανακεύει τον Τούρκο πρόεδρο, δήθεν ενοχλημένη από τη συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου. Η στάση της Γερμανίας στην προηγούμενη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών, πριν από 10 ημέρες, και οι δηλώσεις Μέρκελ μετά τη συνάντηση με τον Μακρόν δείχνουν ότι χρειάζεται μεγάλη διπλωματική πίεση για να φτάσουμε σε οικονομικές κυρώσεις που θα τις νιώσει για τα καλά η ήδη παραπαίουσα οικονομία της Τουρκίας. Η γαλλική στάση είναι εντελώς διαφορετική και απολύτως υποστηρικτική των ελληνικών θέσεων, αλλά δεν είναι αρκετή. Οπως επισήμανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δυστυχώς για την Ε.Ε., προηγείται ο Πούτιν έναντι του Ερντογάν και γι’ αυτό χρησιμοποιούνται δύο μέτρα και δύο σταθμά στη λήψη των αποφάσεων.

Η δύσκολη κατάσταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την οποία επιβάλλει συστηματικά ο Ερντογάν με τις επεκτατικές του βλέψεις και τα «αυτοκρατορικά» του όνειρα, δεν έχει ορατό τέλος. Είτε αρχίσει αύριο ο διάλογος, είτε παραμείνουμε σε πολεμικό κλίμα, δεν έχουμε δικαίωμα στο λάθος ή στη δειλία. Στρατιωτικά, διπλωματικά, πολιτικά, πρέπει να είμαστε έτοιμοι σε όλα και για όλα. Αυτή θα είναι μια κρίσιμη εβδομάδα.