Μαρίνος Σκανδάμης

Η συζήτηση για την διεκδίκηση του λεγόμενου κέντρου, παρήχθη στο εργαστήριο της ΝΔ από τους πολιτικούς και επικοινωνιακούς της συμβούλους, προωθείται μετά το 2019 από πρόθυμους πολιτικούς που εγκατέλειψαν το ΠΑΣΟΚ, δείχνει ενδιαφέρουσα για συγκεκριμένους κύκλους εντός του Κινήματος Αλλαγής, αναπαράγεται και συντηρείται από μέσα ενημέρωσης και έχει τις εξής προφανείς πολιτικές στοχεύσεις.

1.- Την δημιουργία ενός νέου αφηγήματος ότι η ΝΔ εκφράζει τον λεγόμενο κεντρώο χώρο καλύτερα από το Κίνημα Αλλαγής και επομένως αυτό δεν έχει πεδίο πολιτικού αυτοκαθορισμού.

2.- Την ταυτόχρονη δημιουργία πλαστής συνείδησης στους ψηφοφόρους του Κινήματος Αλλαγής ώστε να αυτοπροσδιοριστούν ως αποκλειστικά κεντρώοι και όχι ως σοσιαλδημοκράτες ή σοσιαλιστές δημοκράτες.

3.- Την μετακίνηση των ψηφοφόρων του Κινήματος Αλλαγής στη ΝΔ ως αποτέλεσμα της αλλοίωσης της δημοκρατικής συνείδησης των ψηφοφόρων του.

4.- Την διάλυση του Κινήματος Αλλαγής ώστε το πολιτικό σκηνικό να επαναπροσδιοριστεί με δύο βασικούς παίκτες (ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ) χωρίς την «ενοχλητική» παρουσία της μόνης σοσιαλιστικής παράταξης της χώρας.

5.- Και ακόμη, αν αυτό σε πρώτο χρόνο δεν επιτευχθεί, την διευκόλυνση κυβερνήσεων συνεργασίας ΝΔ-ΚΙΝΑΛ, λόγω της αλλοίωσης του πολιτικού DNA της δημοκρατικής παράταξης και των ψηφοφόρων της, που θα αποδέχονται για πάντα ως περίπου αυτονόητη την δημιουργία τέτοιων κυβερνητικών συνασπισμών, λόγω του ότι δήθεν τούτο θα εκφράζει «υπεύθυνα» την συμπόρευση «κεντρώων δυνάμεων».

Πρόκειται δηλαδή για μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία πολιτικής χειραγώγησης των Ελλήνων δημοκρατών που παρέμειναν και ενδυνάμωσαν το ΠΑΣΟΚ και το Κίνημα Αλλαγής μετά το 2015, το οποίο με τον αυτοδύναμο λόγο του έχει αποκτήσει ένα πολιτικό ακροατήριο εξαιρετικά ευρύτερο από τα ποσοστά που καταγράφει στις μετρήσεις και υπό προϋποθέσεις, μπορεί να ενισχύσει την δυναμική του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής στις ερχόμενες εκλογές.

Το «κεντρώο» αφήγημα της ΝΔ επιχειρεί μάλιστα να αναθεωρήσει και ξαναγράψει την ιστορία του ΠΑΣΟΚ που αποτελεί τον κορμό του Κινήματος Αλλαγής.

Στην προσπάθειά τους αυτή, οι λεγόμενοι «κεντρώοι» χρησιμοποιούν στον πρόσφατο δημόσιο λόγο τους διάφορα επιχειρήματα, όπως ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου συγκρότησε το κέντρο ως αυτόνομο πολιτικό φορέα ή πως μεταπολιτευτικά όλες οι μεγάλες επιλογές στη χώρα είχαν κεντρώα χαρακτηριστικά ή ότι η ΝΔ έχει πρωτίστως κοινωνικό πρόσωπο ή πως ακόμη, το Κίνημα Αλλαγής πρέπει να γίνει πιο μεταρρυθμιστικό από τη ΝΔ.

Τα επιχειρήματα αυτά δεν έχουν πραγματική βάση. Διότι ο Aνδρέας Παπανδρέου δεν κληρονόμησε κανένα κέντρο, αλλά έφτιαξε την δικιά του πατριωτική - σοσιαλιστική παράταξη, ενάντια μάλιστα στην πολιτική του κεντρώα κληρονομιά, κάνοντας πρωτόγνωρες δομικές αλλαγές και όχι απλές μεταρρυθμίσεις. Και ακόμη, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πειστικά ότι η Νέα Δημοκρατία είναι μεταρρυθμιστικό κόμμα, καθότι ιστορικά δεν υπάρχει ούτε μια μεταρρύθμιση της που να έχει αφήσει το θετικό αποτύπωμά της στο συλλογικό υποσυνείδητο, αντίθετα με τις μεγάλες αλλαγές του ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή, την Εθνική Συμφιλίωση, το ΕΣΥ, το ΑΣΕΠ, τα ΚΕΠ, την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ, τις ανεξάρτητες αρχές, την Διαύγεια, κ.λπ.

Εν τέλει, το λεγόμενο και «πολιτικό» ή «ριζοσπαστικό» κέντρο ούτε κυριαρχικά πολιτικό είναι, λόγω της υποκατάστασης κάθε ιδεολογικής αρχής του από ένα πραγματισμό που κατά κανόνα θέτει την αγορά πάνω από τις ανάγκες των ανθρώπων ούτε είναι βέβαια ριζοσπαστικό, γιατί αποδέχεται ως αμετάβλητους τους υπάρχοντες πολιτικούς συσχετισμούς.

Αυτό εξάλλου αποδεικνύει και η από Ιανουαρίου 2021 αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι το κέντρο απευθύνεται σε μια κοινωνική σούπα χωρίς αρχές, αξίες και ιδέες και επί λέξει -κατά την πρωθυπουργική άποψη- ότι το κέντρο «εκφράζει συμπολίτες μας οι οποίοι δεν έχουν πολύ έντονες ιδεολογικές αναφορές, οι οποίοι θέλουν πρωτίστως να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα χωρίς πάντα σκληρό ιδεολογικό πρόσημο».

Πρόκειται για μια βολική ερμηνεία, αφού παντού στον κόσμο από την αποπολιτικοποίηση των ψηφοφόρων ευνοούνται πρωτίστως τα δεξιά κόμματα και οι οικονομικές ελίτ.

Όμως, η πανδημία αποκάλυψε ότι μια άλλη πολιτική είναι δυνατή. Δεν είναι μόνο οι σοσιαλδημοκρατικές ή κεϋνσιανές (αν και δειλές) πολιτικές της ΕΕ για την ενίσχυση της κοινωνίας και της οικονομίας ενάντια στο μέχρι πρότινος θέσφατο ότι όλα τα ρυθμίζει η αγορά. Είναι κυρίως, μια νέα νοηματοδότηση της πολιτικής που έρχεται από τις Η.Π.Α., όπου ο Πρόεδρος Μπάιντεν εκφώνησε πριν λίγες μέρες την πιο σοσιαλιστική ομιλία αμερικανού ηγέτη των -τουλάχιστον- τελευταίων πενήντα ετών, εστιάζοντας το ενδιαφέρον του στον πόλεμο κατά της Wall Street, τη σθεναρή ενίσχυση του ρόλου των συνδικαλιστικών οργανώσεων, τη φορολόγηση των κολοσσιαίων εταιριών, την πρωτοφανή ενίσχυση της δημόσιας υγείας και εκπαίδευσης, την δημιουργία θέσεων εργασίας, την αύξηση των μισθών κ.λπ.

Το «κεντρώο» αφήγημα δεν μπορεί να διανοηθεί το ελάχιστο από αυτά. Οι μεγάλες αλλαγές που θωρακίζουν την κοινωνία και παράγουν ευημερία έχουν σοσιαλιστικό πρόσημο.

Aυτό βεβαίως δεν αποτρέπει τη σύνθεση απόψεων και από την ευρωπαϊκή αριστερά, το προοδευτικό κέντρο και την οικολογία.

Γι’ αυτό και το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής με την ηγεσία, τα συλλογικά του όργανα και τα μέλη του, πρέπει συνθέτοντας τις προοδευτικές απόψεις να προβάλλει τη στιβαρή σοσιαλδημοκρατική πρόταση του, ώστε να βρεθεί στην πρωτοπορία ενός κόσμου που πρέπει να αλλάξει τα πράγματα προς όφελος της κοινωνίας και της Δημοκρατίας.




Ο Μαρίνος Σκανδάμης είναι Διδάκτωρ Νομικής Τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη στο Κίνημα Αλλαγής