Μάκης Πολλάτος

Στο ερώτημα τι φταίει και τι θα μπορούσε να έχει γίνει πολλά μπορούν να ειπωθούν. Ιδίως σε μια περίοδο που όλοι πλέον είμαστε πολύ περισσότερο εξοικειωμένοι με την χρήση του πλαστικού χρήματος και τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Θα μπορούσαν να είναι όλοι υποχρεωμένοι να δέχονται πληρωμές με κάρτες, πιστωτικές ή χρεωστικές. Τόσο απλά. Μέσω POS ή μιας εφαρμογής στο κινητό απ' όπου μπορούν να γίνονται οι πληρωμές αν κάποιοι... αρνητές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το ψευδοεπιχείρημα ότι δεν έχουν συσκευή για πληρωμή με πλαστικό χρήμα.

Είναι πολύ εύκολο να κάνεις τα στραβά μάτια σε όσες επαγγελματικές κατηγορίες συνεχίζουν το τροπάρι της απαίτησης να πληρώνονται με μετρητά, να μην κόβουν απόδειξη και άρα να μην φορολογούνται γι' αυτά που εισπράττουν. Κι αυτό γίνεται εδώ και πολλά-πολλά χρόνια. Δεν ξέρω αν είναι μόνο οι τεχνίτες, όσοι δραστηριοποιούνται στον οικοδομικό κλάδο, κάποιοι από τους εμπλεκόμενους στον χώρο της εστίασης, γιατροί, δικηγόροι και όσοι κάνουν επισκευαστικές εργασίες στα σπίτια, όλοι όμως γνωρίζουμε ποιοι ζητούν μετρητά και πώς το μεθοδεύουν. Στο ερώτημά μας τι «οφείλω;» ποιος δεν έχει ακούσει την απάντηση «50 ευρώ χωρίς απόδειξη και €70 με απόδειξη»; Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, νομίζω ότι στο δίλημμα αυτό η απάντηση της πλειονότητας είναι προφανής. Σχεδόν όλοι επιλέγουμε να πληρώσουμε το πενηντάρικο, όχι μόνο για να γλυτώσουμε 20 ευρώ, αλλά και επειδή -προφανώς ασυνείδητα- έχουμε την ψευδαίσθηση ότι με το... παζάρι έχουμε καταφέρει να πετύχουμε στη διαπραγμάτευση πληρώνοντας λιγότερα.

Η αντίληψη αυτή δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα. Διότι στα €70 περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ και μετά την φορολόγηση το καθαρό ποσό που θα μείνει σ' αυτόν που προσφέρει την εργασία θα είναι 35-40€ το πολύ, ενώ στην περίπτωση της πληρωμής με μετρητά, το πενηντάρικο είναι καθαρό.

Είναι τόσο δύσκολο, θα αναρωτηθεί κάποιος, να λειτουργήσουν κάποιου είδους τεκμήρια και να διασταυρωθεί στην πράξη αν το δηλωμένο εισόδημα ανταποκρίνεται στα πραγματικά έσοδα κάποιου επαγγελματία; Πόσο δύσκολο είναι να πιστοποιηθεί αν με τις 10-15.000€ που δηλώνει ένας επαγγελματίας καλύπτονται οι δαπάνες για την ενοικίαση επαγγελματικής στέγης, το δάνειο ή τα ενοίκια για το σπίτι, το κόστος για τη χρήση του αυτοκινήτου, οι δαπάνες για την ετήσια διαβίωση, πληρωμή λογαριασμών, πιθανά έξοδα για φροντιστήρια, ένδυση, σίτιση και πιθανά έξοδα για διασκέδαση και διακοπές;

Η αίσθηση πολλών είναι ότι η φοροδιαφυγή είναι στην κουλτούρα ή στο DNA πολλών Ελλήνων, όπως ακριβώς μια άλλη μεγάλη μερίδα φορολογούμενων θεωρούν αδιανόητο να μην πληρώσουν εγκαίρως τους φόρους που τους αναλογούν.

Αυτή είναι όμως μια καραμπινάτη ανισότητα σε βάρος των συνεπών φορολογουμένων που καταντούν να δουλεύουν 50-50 με την εφορία, ενώ κάποιοι άλλοι έχουν την ευχέρια να αποφεύγουν να πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν. Τα χρόνια των μνημονίων, η φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών είχε καταντήσει το πιο σύντομο ανέκδοτο και γι' αυτό η τότε τρόικα δεν δεχόταν τις διαβεβαιώσεις ότι οι φοροφυγάδες θα εντοπιστούν και επέβαλε τις εξοντωτικές μειώσεις μισθών, έκτακτες εισφορές, μεγαλύτερη φορολόγηση των μισθωτών και εξοντωτική φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών που φτάνει το 70% -ΠΡΟΣΟΧΗ- στα δηλωμένα εισοδήματα.

Πλέον νομίζω ότι ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και πραγματικά κάτι πρέπει να αλλάξει. Μακάρι να αποδώσει το νέο διπλό μπόνους και η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα των δαπανών για όσους προσκομίζουν αποδείξεις από 18 συγκεκριμένες κατηγορίες ελευθέρων επαγγελματιών που θεωρούνται οι πρώτοι στην κούρσα της φοροδιαφυγής, όμως πολύ αμφιβάλλω. Εκτός από την μετακύλιση της ευθύνης σε όσους συναλλάσσονται με εκείνους που φοροαποφεύγουν, είναι ώρα και οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί να κάνουν καλύτερα αυτό για το οποίο προορίζονται με διασταυρώσεις, εντατικούς ελέγχους και όχι απλές δειγματοληψίες.