Γιώργος Χελάκης

Όταν παίρνεις ο ίδιος την σχετική πρωτοβουλία ή όταν σύρεσαι σε διάλογο και διαπραγμάτευση μετά από ένταση ή ακόμα χειρότερα μετά από ένα θερμό επεισόδιο; Ολοι πάνω –κάτω θα δώσουμε την ίδια απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Όμως αυτόματα προκύπτει ένα ακόμα: Επιθυμούμε πραγματικά να πάμε σε διάλογο με την Τουρκία. Δεν αναφέρομαι μόνο στην κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα αλλά πρωτίστως στην ελληνική κοινωνία. Όταν από την άλλη πλευρά βλέπεις μόνο κάποιον που επιβουλεύεται τα κυριαρχικά σου δικαιώματα και θεωρείς πως το μόνο θέμα που έχει σαν επιλύσεις είναι η υφαλοκρηπίδα τότε είναι λογικό να μην θέλεις να συζητήσεις τίποτα άλλο.

Στην ουσία όμως, ούτε κι αυτό θέλεις να συζητήσεις. Δεν θέλεις να το συζητήσεις γιατί ξέρεις ότι η κατάληξη μπορεί να είναι η Χάγη κι εκεί δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πάρεις όλα όσα θεωρείς ότι σου ανήκουν. Η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου δεν είναι πανάκεια. Το Διεθνές Δίκαιο επικαλείται και η Τουρκία θεωρώντας πως είναι η χώρα μας που το παραβιάζει. Αυτή η κατάσταση συνδυασμένη με την σχεδόν μεταφυσική αντίληψη ότι η Τουρκία είναι μονίμως απομονωμένη μας δημιουργεί μια εικόνα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Πώς να θεωρηθεί απομονωμένη μια χώρα που έχει εισβάλλει στην Συρία και έχει σταθεροποιήσει την θέση σαράντα χιλιόμετρά μέσα σε αυτή. Που έχει στείλει στρατό στην Λιβύη και στηρίζει πετυχημένα την κυβέρνηση που αναγνωρίζει ως νόμιμη η Δύση. Που ως χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, «ψωνίζει» οπλικά συστήματα από την Ρωσία και δεν τρέχει τίποτα. Που κράτα στο έδαφός της πάνω από τρία εκατομμύρια πρόσφυγες προκειμένου μην περάσουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Όλα αυτά εξηγούν την απροθυμία των εταίρων να πάρουν μέτρα εναντίον της για την συμπεριφορά της στο Αιγαίο. Ο διάλογος στον οποίο τη καλούν οι ΗΠΑ και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί μας είναι εκείνος τον οποίο διαλαλεί ότι θέλει ο Ερντογάν ενώ στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης εμείς είναι που φαινόμαστε δυσανεκτικοί στο θέμα αυτό. Πρόσφατα μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος, με αφορμή τα κοιτάσματα πετρελαίου που ανακοίνωσε ότι βρήκε στην Μαύρη Θάλασσα, κατάφερε να ανακόψει την κατρακύλα της τουρκικής λίρας έναντι του ευρώ και του δολαρίου. Κατά συνέπεια η άποψη περί απομόνωσης της Τουρκίας είναι μόνο για εγχώρια κατανάλωση και δεν αντιστοιχεί σε καμία ανάγνωση της διεθνούς πραγματικότητας. Η διαχρονική καταγγελία της τουρκικής επιθετικότητας δεν είναι κάτι που ακούγεται με ενδιαφέρον στα αυτιά της διεθνούς κοινότητας στον βαθμό που απλά επαναλαμβάνεται. Όταν δεν εφαρμόζονται αλλεπάλληλα ψηφίσματα του ΟΗΕ που μιλούν για κατοχή εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αναμενόμενο ότι οι καταγγελίες ενδιαφέρουν πολύ λιγότερο. Οσο απλά καταγγέλλουμε αλλά δεν είμαστε εμείς που θα πάρουμε την πρωτοβουλία για διάλογο τόσο πιο κοντά θα βρισκόμαστε σε ακόμα προκλητικότερες συμπεριφορές της Τουρκίας και σε ένα ίσως και ανεξέλεγκτο θερμό επεισόδιο.

Η κοινή γνώμη στη χώρα μας αποδέχτηκε ότι οι συζητήσεις με την Ιταλία και την Αίγυπτο για τον καθορισμό της ΑΟΖ κατέληξαν σε συμφωνίες που εμπεριέχουν συμβιβασμούς. Ενας συμβιβασμός με την Τουρκία δεν είναι ακόμα νοητός κι είναι περίπου βέβαιο ότι από μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης θα θεωρηθεί προδοτικός. Το ίδιο (προδοτικός) θα θεωρηθεί και από μεγάλη μερίδα του πολιτικού συστήματος. Το είδαμε να συμβαίνει και με την Συμφωνία των Πρεσπών. Χωρίς αμφιβολία, το άλυτο πρόβλημα του Κυπριακού δεν επιτρέπει να αντιμετωπιστεί με ψυχραιμία κάθε άλλη σημαντική διαφορά μας με την Τουρκία. Κι εκεί όμως, είναι γνωστό πως κάθε λύση που προτάθηκε ή ήταν έτοιμη να προταθεί απορρίφθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά με την διακριτική στήριξη και προτροπή της ελλαδικής. Κι ενώ όλοι ομολογούν πως όσο περνούν τα χρόνια κάθε λύση που θα προτείνεται δεν θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη, το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να πάρει πρωτοβουλίες αφήνοντας όλα τα προβλήματα ανάμεσα στη χώρα μας και την Τουρκία να κακοφορμίζουν