Τα πλεονεκτήματα της κατασκήνωσης

Tο καλοκαίρι είναι μια περίοδος ξεγνοιασιάς και διασκέδασης για τα παιδιά και η κατασκήνωση αποτελεί έναν από τους πιο σωστούς τρόπους για να γίνει κάτι τέτοιο πραγματικότητα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, μπορούν να δημιουργήσουν νέους φίλους, να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, ανεξαρτησία, συνέπεια, να μάθουν να συμμορφώνονται με κανόνες, να συνεργάζονται και να λειτουργούν ως μέλη μιας ομάδας. Αν είναι να προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο βήμα, θα πρέπει βέβαια να ψάξουμε αρκετά τις λεπτομέρειές του. Στόχος μας είναι η κατασκήνωση να καλύπτει τις ποιοτικές προδιαγραφές μας.

- Τι κάνει μια κατασκήνωση επωφελή; Το να πηγαίνει ένα παιδί κατασκήνωση είναι μια εμπειρία. Ενθουσιάζεται με την προοπτική να μείνει λίγο εκτός σπιτιού και εκτός του οικογενειακού ελέγχου. Δεν είναι βέβαια ανεξέλεγκτο, απλώς ο έλεγχος είναι διαφορετικός από αυτόν που βιώνει στο σπίτι. Απολαμβάνει την ελευθερία του και νιώθει ότι μεγάλωσε!

- Να αφήσουμε τα παιδιά μας να κερδίσουν: Σε μια κατασκήνωση τα παιδιά εμπλέκονται σε πολλές φυσικές/σωματικές δραστηριότητες και αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Είναι προφανές πως στο σπίτι δεν θα είχαν την ευκαιρία να ασκηθούν σε αυτές. Στην κατασκήνωση είναι πολύ εύκολο να μάθουν τι σημαίνει ομαδικό παιχνίδι αλλά και τι υποχρεώσεις έχουν.

- Το προφανές: Στην κατασκήνωση βιώνουν στην πράξη την αγάπη για τη φύση και αποκτούν οικολογική συνείδηση. Μαθαίνουν να είναι κοντά της και αυτή η ανάμνηση θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στο μυαλό τους. Μαθαίνουν, επίσης, να την προστατεύουν. Ετσι, και συνειδητοποιημένα θα είναι και θα αποκτήσουν ευαισθησίες τις οποίες παιδιά που μένουν συνεχώς στο σπίτι τους είναι δύσκολο να έχουν.

- Πειθαρχία, οργάνωση και αυτονομία: Οι κατασκηνώσεις έχουν ένα προδιαγεγραμμένο ημερήσιο πρόγραμμα, το οποίο πρέπει να ακολουθούν όλα τα παιδιά. Να πειθαρχούν σε συγκεκριμένους κανόνες και όρια, όπως να ξυπνούν νωρίς, να τρώνε το συγκεκριμένο φαγητό που σερβίρεται σε καθορισμένη ώρα, να ασχολούνται με κάποιες καθημερινές εργασίες και δραστηριότητες που αποβλέπουν στην αυτονόμηση, στην πειθαρχία, στην υπευθυνότητα, στην οργάνωση, αλλά και στις κοινωνικές επαφές τους. Με δυο λόγια, σε δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ομαλή συμβίωση με τους συνομηλίκους τους, αλλά και αναγκαίες για τη μελλοντική τους ζωή.

Προετοιμασία για την κατασκήνωση

Προτού αποφασίσουμε να στείλουμε το παιδί μας κατασκήνωση θα πρέπει να έχουμε διαπιστώσει αν μπορεί να απολαύσει την ελεύθερη αυτή ζωή μακριά από το σπίτι και, κυρίως, αν είναι έτοιμο γι' αυτό το βήμα. Λάβετε υπόψη σας:

- Την ηλικία και το επίπεδο αυτοεξυπηρέτησής του: Φυσικά μιλάμε για παιδιά μετά την ηλικία των 5-6 ετών, που μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν. Δηλαδή να μπορούν να τρώνε, να ντύνονται, να κάνουν μπάνιο μόνα τους κ.λπ. Να είναι παιδιά που έχουμε διαπιστώσει ότι δεν θα έχουν μεγάλο πρόβλημα αν αποχωριστούν για λίγο την οικογένειά τους. Πολλά παιδιά είναι ανέτοιμα για ένα τέτοιο βήμα. Αν υπάρχουν υποψίες για κάτι τέτοιο επειδή, για παράδειγμα, έχουν αρνηθεί να κοιμηθούν στο σπίτι ενός συγγενή ή πολύ φίλου του, δεν θα πρέπει να παραιτηθούμε από την προσπάθεια να τα στείλουμε κατασκήνωση, αλλά παράλληλα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τις ευαισθησίες τους.

- Συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής: Το παιδί θα πρέπει να πάρει μέρος στην επιλογή της κατασκήνωσης. Αν του ανακοινώσουμε απλώς πού θα πάει χωρίς να του επιτρέψουμε να συμμετάσχει στη διαδικασία επιλογής, θα αισθανθεί αδύναμο όσο ποτέ. Αν, όμως, συζητήσουμε το θέμα μαζί του, θα νιώσει πως η κατασκήνωση είναι και δική του απόφαση. Ισως είναι καλή ιδέα μια επίσκεψη στους χώρους της εκ των προτέρων και η επαφή με τον ομαδάρχη, ώστε να γίνει πιο ομαλά η μετάβαση.

- Να έχουμε θετική στάση: Δεν ωφελεί να εκφράζουμε την ανησυχία μας για την κατασκήνωση, ότι μπορεί, π.χ., να χτυπήσει ή να χαθεί. Να μην εκδηλώνουμε τυχόν στενοχώρια μας που θα το αποχωριστούμε πρόσκαιρα. Να μην αναφέρουμε ότι «αν δεν μπορέσεις να τα βγάλεις πέρα εκεί, μην ανησυχείς, θα έρθω και θα σε πάρω σπίτι». Το αντίθετο! Να τονίσουμε τα θετικά: πόσο διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα θα είναι η κατασκήνωση, πόσες νέες φιλίες θα κάνει, τις ευκαιρίες για παιχνίδια και άθληση κ.λπ.

- Εξάσκηση: Η πρώτη φορά που το παιδί μας θα κοιμηθεί εκτός σπιτιού δεν θα πρέπει να είναι στην κατασκήνωση. Μπορεί να προετοιμαστεί σταδιακά περνώντας κάποια Σαββατοκύριακα στο σπίτι ενός φίλου ή σε κάποιο συγγενικό σπίτι, να συμμετέχει στις εκδρομές του σχολείου του κ.λπ. Ακόμα, θα μπορούσαμε να βρούμε ευκαιρίες να κοιμηθεί στον υπνόσακό του έστω και στο σπίτι!

- Να εκφραστεί: Αν το ίδιο το παιδί εκφράσει ανησυχία για ενδεχόμενη νοσταλγία, να μην αρνηθούμε τη συζήτηση - και μάλιστα να είμαστε καλοί ακροατές των όσων έχει να μας πει. Τι φοβάται ειδικά στην κατασκήνωση; Μήπως το ανησυχεί που θα αφήσει πίσω του τα αγαπημένα του πρόσωπα;

- Να του ξεκαθαρίσουμε ότι ο χωρισμός θα είναι σύντομος: Η κατασκήνωση θα είναι μια ευκαιρία νέων όμορφων εμπειριών, αλλά μόνο για ένα μικρό διάστημα. Να το κάνουμε να νιώσει ότι έχει όλες τις ικανότητες να χειριστεί την κατάσταση, όπως χειρίστηκε και τις άλλες πρώτες του φορές, για παράδειγμα την πρώτη μέρα του σχολείου. 

- Να του δώσουμε τα μέσα: Εάν έχουμε ένα μικρό παιδί, να του δώσουμε να πάρει μαζί του το αγαπημένο του παιχνίδι. Να του πούμε να κάνει παρέα με έναν συμμαθητή/φίλο του (που θα ήταν ιδανικό να είναι στην ίδια κατασκήνωση με το δικό μας παιδί). Να του γνωρίσουμε, επίσης, τον/την υπεύθυνη της κατασκήνωσης όπου θα μπορεί να απευθυνθεί για κάθε του πρόβλημα. 

Και αν όλα αυτά δεν αποδώσουν; Αν ο/η επικεφαλής της κατασκήνωσης είναι ικανός στη δουλειά του, σίγουρα μια συζήτηση μαζί του θα βοηθήσει. Ισως να πρέπει να προηγηθεί μια συζήτηση μαζί του/της προτού ανοίξουμε το θέμα με το ίδιο το παιδί. Επίσης, ποτέ δεν θα πρέπει να πειράζουμε ή να υποτιμούμε ένα παιδί που νιώθει νοσταλγία. Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου, ούτε θα του χρεώσουμε κάποια τεράστια αποτυχία. Και μία σύσταση για το τέλος: αποφύγετε τα πολλά τηλεφωνήματα και τις υπερβολικές επισκέψεις, γιατί αυτό θα εμποδίσει την κοινωνική ένταξη του παιδιού στην ομάδα και πιθανόν να επιτείνει τη νοσταλγία του για το σπίτι. Ψυχραιμία λοιπόν και καλή διασκέδαση!

Της Χαράς Καραμήτσου
(λογοπεδικός, M.R.C.S.L.T.)
charakaramitsou@ath.forthnet.gr