Από το Open Coffee των 10 ατόμων στον «Μαραθώνιο» των startups παγκόσμιας κλάσης

«Οι ελληνικές start-up είναι εδώ.»
Με αυτόν τον τίτλο ο Γιώργος Τζιραλής υπογράφει την «ιδρυτική διακήρυξη» του ελληνικού Open Coffee στις 17 Ιουλίου 2007.

Διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Διδακτορικός Ερευνητής στην ίδια Σχολή του ΕΜΠ που μετέτρεψε την έρευνά του στην «εξόρυξη» δεδομένων από συστήματα μηχανικής μάθησης και τη δημιουργία μοντέλων προβλέψεων των αγορών σε δύο αποτυχημένες όπως τις χαρακτηρίζει ο ίδιος startups, ο Γιώργος Τζιραλής, ως δημιουργός, ήταν ένας από τους ελάχιστους ενδιαφερόμενους για την φοιτητική και νεανική επιχειρηματικότητα στον χώρο της τεχνολογίας που βρέθηκαν στην πρώτη συνάντηση του αθηναϊκού Open Coffee στις 7 Ιουνίου 2007.

Το Open Coffee Club προέκυψε από ένα κάλεσμα του Saul Klein, σημαντικής φιγούρας του startup οικοσυστήματος του Λονδίνου, λίγους μήνες νωρίτερα, τον Μάρτιο. Ο δημιουργός του επιχειρηματικού επιταχυντή/επενδυτικού ταμείου Seedcamp καλούσε όποιον ήθελε να δικτυωθεί με άλλους επιχειρηματίες και επενδυτές να τον συναντήσει σε ένα κατάστημα Starbucks και να καθιερώσουν τη συνάντηση αυτή την πρώτη Τρίτη κάθε μήνα. 75 άτομα είχαν συγκεντρωθεί τότε, ενώ μέσα σε έξι μήνες αντίστοιχες συναντήσεις Open Coffee είχαν διοργανωθεί σε πάνω από 60 πόλεις, ανάμεσά τους και στην Αθήνα. 

Το Open Coffee είναι ένα φορμάτ άτυπης δικτύωσης μεταξύ όσων ενδιαφέρονται για την τεχνολογική επιχειρηματικότητα. Στο κύριο μέρος του, προσκεκλημένοι ιδρυτές και στελέχη startups μοιράζονται τα μυστικά της επιτυχίας ή της αποτυχίας τους. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι διοργανώνεται σε τακτικό χρόνο και μέρος, ώστε να αποτελεί σημείο αναφοράς και συνάντησης για όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τις startups.

Ο «μύθος» θέλει στην πρώτη συγκέντρωση του Open Coffee στην Αθήνα, που είχε διοργανωθεί στο πλαίσιο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Νεανικών Επιχειρήσεων – JADE Hellas, μίας οργάνωσης που δεν υφίσταται πλέον, να είχαν παραβρεθεί μόλις 10-15 άτομα, ανάμεσά τους παραδείγματα επιτυχημένων startup founders σήμερα, όπως ο Νίκος Δρανδάκης του Taxibeat.

Η συνάντηση αυτή ήταν, ωστόσο, ικανή να δημιουργήσει ένα «κίνημα», όπως έγραφε και ο Γιώργος Τζιραλής τότε, προκειμένου «να αποτελέσει αρωγό, όπως και πυροδότη, του συνόλου των δράσεων» για την προώθηση του τεχνολογικού επιχειρείν. Λιγότερο από έναν χρόνο αργότερα , οι συναντήσεις της κοινότητας του αθηναϊκού Open Coffee είχαν ξεπεράσει ήδη τα 100 άτομα, ενώ το ίδιο το «κίνημα» είχε επεκταθεί σε άλλες 3 πόλεις της Ελλάδος: Θεσσαλονίκη (Οκτώβριος 2007), Ιωάννινα, Πάτρα (Μάιος 2008). Το Open Coffee και οι startups γίνονται mainstream και «αναγκάζουν» την πολιτική να ασχοληθεί μαζί τους: αρχικά, με την ομιλία του Γιώργου Τζιραλή στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ τον Μάρτιο του 2008. Mία συμμετοχή που υποβοηθήθηκε και από το ιδρυτικό μέλος του Open Coffee Παναγιώτη Βρυώνη, συνεργάτη του τότε αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου. Ακολούθησαν οι συμμετοχές πολιτικών, όπως η Άννα Διαμαντοπούλου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στις ομιλίες που φιλοξενεί το Open Coffee. Αποκορύφωμα, η αναφορά του πρωθυπουργού πλέον Γιώργου Παπανδρέου στη διάρκεια της τηλεοπτικής του συνέντευξης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 2010.

Openfund I

Τον Ιανουάριο του 2008 στην σκηνή του Open Coffee Athens θα ανέβει για πρώτη φορά ο Γιώργος Κασσελάκης, φοιτητής τότε του Τμήματος Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και επίσης ιδρυτικό μέλος του Open Coffee, για να παρουσιάσει ένα project εμπνευσμένο από τη διπλωματική εργασία του για τη διαχείριση και ενοποίηση πολλών διαφορετικών feeds από κοινωνικά δίκτυα και blogs. Με τον Γιώργο Κασσελάκη, ο Γιώργος Τζιραλής θα αναλάβει τον Ιούνιο του 2009 τη διαχείριση του Openfund, ενός επενδυτικού ταμείου και προγράμματος «επώασης» για startups σε πρώτα στάδια, που δημιουργήθηκε οργανικά από την κοινότητα του Open Coffee. Στη δημιουργία αυτής της πρώτης εκδοχής του Openfund συμμετείχαν με 250.000 ευρώ η Τράπεζα Πειραιώς και με άλλες 250.000 ευρώ ιδιώτες επενδυτές, όπως ο εκδότης Αντώνης Λυμπέρης. Το Open Coffee Athens του Ιουνίου 2009 είναι «ορόσημο» και για έναν ακόμη λόγο: η συνάντηση διοργανώνεται για πρώτη φορά στο κτήριο του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς, όπου έμελλε να παραμείνει το «σπίτι» της συγκεκριμένης κοινότητας ακόμη και σήμερα (μετά τον Ελευθερουδάκη, τον πολυχώρο Bacaro στην Σοφοκλέους, το Bios της οδού Πειραιώς και τις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου Caravel).

Το Openfund I λειτούργησε ως ένας «καταλύτης» για την επανενεργοποίηση του Venture Capital στην Ελλάδα, ειδικά στο χώρο της τεχνολογίας, μετά και την «αδράνεια» των ταμείων του ΤΑΝΕΟ που είχαν δημιουργηθεί σε συνεπένδυση με δημόσια κονδύλια. Συνολικά επένδυσε σε 8 startups, μετρώντας αρκετές αποτυχημένες επιλογές, όπως η Kamibu ή η Fashinating, αλλά κυρίως κάνοντας τρεις απόλυτα επιτυχημένες για το ταμείο επιλογές: Taxibeat, imagga (πρώην StockPodium) και YouScan είναι τα τρία «exits» που φέρει ήδη στο επενδυτικό του «βιογραφικό» ο Γιώργος Τζιραλής. Η πρώτη εξαγοράστηκε προσφάτως από την mytaxi, την γερμανική εταιρεία που ανήκει στον όμιλο της Daimler, ενώ το Openfund πούλησε τις συμμετοχές του στις άλλες δύο εταιρείες, βουλγαρικής και ουκρανικής «καταγωγής» αντίστοιχα, όταν μπήκαν νέοι επενδυτές.

Jeremie Openfund II

Τον Δεκέμβριο του 2012 ο Γιώργος Τζιραλής δεν συντόνισε απλώς τις παρουσιάσεις του Open Coffee Athens, αλλά ανακοίνωσε και τη δημιουργία του Openfund II, του δεύτερου επενδυτικού ταμείου, το οποίο, σε συνεπένδυση ιδιωτών και δημόσιων-ευρωπαϊκών κονδυλίων από την «Ψηφιακή Σύγκλιση» και το πρόγραμμα Jeremie, έφτασε στο τέλος της επενδυτικής του περιόδου, στα μέσα του 2016, να έχει «σηκώσει» συνολικά 15 εκατ. ευρώ και να έχει επενδύσει σε τουλάχιστον 19 εταιρείες. Αποτυχίες υπήρξαν και σε αυτήν την πορεία, με το κλείσιμο των longaccess και Tapely, ωστόσο το «μεγάλο στοίχημα» του Openfund II φαίνεται πως είναι έτοιμο να αποδώσει «καρπούς» ικανούς να καταστήσει αποδοτικό ολόκληρο το fund: Η Workable των Νίκου Μωραϊτάκη και Σπύρου Μαγιάτη έχει ήδη συγκεντρώσει επενδύσεις 33 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκά VC’s και «μετράει» 6.000 εταιρικούς πελάτες, η πλειονότητα των οποίων προέρχεται από τις ΗΠΑ.

Marathon Venture Capital

Ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος συνίδρυσε την BugSense μαζί με τον Γιάννη Βλαχογιάννη το 2011. Στην σκηνή του Open Coffee Athens, ωστόσο, βρέθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2007, προκειμένου να παρουσιάσει μία άλλη startup που είχε συνιδρύσει τότε: το Stayinathens, μία υπηρεσία εύρεσης κατοικίας για ξένους φοιτητές που βρίσκονται στην Αθήνα με κάποιο πρόγραμμα ανταλλαγής. Για τέταρτη φορά ανέβηκε τον Νοέμβριο του 2013, προκειμένου να μοιραστεί μαζί με τον συνιδρυτή του το ταξίδι της BugSense μέχρι την εξαγορά από την αμερικανική εισηγμένη Splunk. Η πέμπτη εμφάνισή του στην σκηνή του Open Coffee Athens ήταν την Παρασκευή 17 Μαρτίου, στο πλευρό του Γιώργου Τζιραλή, ο οποίος στο παρελθόν είχε απορρίψει το ενδεχόμενο μίας επένδυσης στην BugSense, προκειμένου να ανακοινώσει τη δημιουργία του Marathon VC.

Επρόκειτο για μία «πανηγυρική» συνάντηση 500 και παραπάνω ατόμων που συγκεντρώθηκαν για να ακούσουν την ιστορία του Νίκου Δρανδάκη, του Κωστή Σακκά και του Μιχάλη Σφιχτού από το λανσάρισμα του Taxibeat μέχρι την εξαγορά από την mytaxi. Αυτόν τον εορτασμό, λίγους μόλις μήνες πριν τη συμπλήρωση 10 ετών από το πρώτο Open Coffee Athens, επέλεξαν και οι Γιώργος Τζιραλής και Παναγιώτης Παπαδόπουλος προκειμένου να αποκαλύψουν το νέο τους εγχείρημα στο χώρο του Venture Capital.



«Πριν λίγες ημέρες υπογράφηκε η έναρξη λειτουργίας του fund. Το πρώτο ‘κλείσιμο’ του ταμείου ανήλθε στα 8 εκατ. ευρώ, ενώ εργαζόμαστε και για ένα δεύτερο που θα αυξήσει τα διαθέσιμα κεφάλαιά μας σημαντικά και θα μας δώσει τη δυνατότητα να επενδύσουμε συνολικά σε 15-20 εταιρείες», αναφέρει σε επικοινωνία του για το Protothema.gr ο Γιώργος Τζιραλής.

«Τα κεφάλαια που διαχειριζόμαστε αυτή τη στιγμή είναι 100% ιδιωτικά. Είμαστε ευτυχείς που έχουμε την υποστήριξη μερικών από τους περισσότερο επιτυχημένους Έλληνες επιχειρηματίες σε Ελλάδα και εξωτερικό, με υπόβαθρο την ναυτιλία, την τεχνολογία και τα χρηματοοικονομικά».

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν στη διάρκεια του Open Coffee, στόχος είναι η χρηματοδότηση με 0,5-1 εκατ. ευρώ στους αρχικούς γύρους (seed) εταιρειών με βάση την Ελλάδα για ένα ποσοστό μετοχικού κεφαλαίου περί το 15-20%. Από εκεί και πέρα, η συνεργασία με τις εταιρείες σε θέματα νομικά και λογιστικά, προσέλκυσης ταλέντου, στρατηγικής και αναζήτησης χρηματοδότησης, προκειμένου να χτίσουν startups «παγκόσμιας κλάσης» και να προσελκύσουν κορυφαίους Ευρωπαίους και Αμερικανούς επενδυτές, που θα τις βοηθήσουν να κάνουν τα παραπάνω βήματα. Τα βασικά που πρέπει να έχει μία εταιρεία είναι μία ιδρυτική ομάδα που έχει αναπτύξει ήδη ένα προϊόν στο χώρο της τεχνολογίας, με έμφαση στο Business to Business software.

Η δημιουργία startups παγκόσμιας κλάσης με έδρα την Ελλάδα είναι ένα σημείο στο οποίο επέμειναν κατά την ανακοίνωση του Marathon VC. Οι δυο τους το έχουν ξανακάνει: από την πλευρά του fund manager ο Γιώργος Τζιραλής και του επενδυτικού «αγγέλου» ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, έχουν επενδύσει σε συνολικά 47 εταιρείες (ανάμεσά τους οι πιο πολλά υποσχόμενες ελληνικές startups, όπως resin.io, Transifex, Pollfish, δίπλα στις Taxibeat και Workable) και έχουν συνεργαστεί με τα πλέον γνωστά επενδυτικά ταμεία των ΗΠΑ και της Ευρώπης (ανάμεσά τους DFJ, Balderton, Notion).

Στόχος τους είναι η ανεύρεση επιχειρηματιών οι οποίοι θα δημιουργήσουν εταιρείες που θα ξεπεράσουν κατά πολύ το «φράγμα» αποτιμήσεων των 100 εκατ. δολλαρίων. Αν και συνήθως οι Έλληνες επενδυτές σημειώνουν ότι είναι δύσκολο να βρεθούν αρκετές αξιόλογες προς επένδυση startups, ο Γιώργος Τζιραλής τονίζει πως «πεποίθησή μας είναι ότι τα απαιτούμενα κομμάτια του παζλ (ταλέντο, εμπειρία, δίκτυο, πόροι) βρίσκονται σήμερα για πρώτη φορά στη θέση τους ώστε τα επόμενα χρόνια να δημιουργηθεί ικανός αριθμός ελληνικών τεχνολογικών εταιρειών παγκόσμιας κλάσης».

Το Openfund βρίσκεται πλέον στο στάδιο της αποεπένδυσης και από την ομάδα διαχειριστών και επενδυτών του προέκυψε ήδη ένα νέο σχήμα, ενώ αναμένονται και άλλα. «Είμαστε περήφανοι για τη διαδρομή του Openfund και τη συνεισφορά του ως ο πρώτος θεσμικός επενδυτής που δραστηριοποιήθηκε στο οικοσύστημα του τεχνολογικού επιχειρείν. Τα επόμενα βήματα όλων αξιοποιούν την εμπειρία αυτή. Επίσης, δημιουργούνται πρωτίστως με γνώμονα την προστασία της κληρονομιάς του», υπογραμμίζει ο Γιώργος Τζιραλής.

Με το «κενό» που άφησε η ολοκλήρωση της επενδυτικής περιόδου των Jeremie funds (ένα εκ των οποίων και το Openfund II), η «επόμενη μέρα» για το χώρο του Venture Capital στην Ελλάδα ήρθε αρκετά σύντομα: ήδη τον Μάρτιο ολοκληρώθηκε η κατάθεση προτάσεων για τη δημιουργία 5 έως 11 νέων επενδυτικών ταμείων, στο πλαίσιο του υπερ-ταμείου EquiFund, με τη μόχλευση ιδιωτικών πόρων και δημόσιων κονδυλίων ύψους 260 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι αιτήσεις ενδιαφερομένων σχημάτων ξεπέρασαν τις 50, ωστόσο ο Γιώργος Τζιραλής δεν αποκαλύπτει εάν το Marathon VC είναι ένα από αυτά. «Είμαστε χαρούμενοι για την δημιουργία του EquiFund και την συνεχιζόμενη υποστήριξη των συμμετεχόντων του. Πιστεύουμε πως υπάρχει χώρος για αρκετούς αξιόλογους παίκτες στην διαμορφούμενη αγορά κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών και προσδοκούμε στην εύρυθμη λειτουργία της», αναφέρει.

Στην «ιδρυτική διακήρυξη» του Open Coffee Athens, 10 χρόνια πριν, ο Γιώργος Τζιραλής έγραφε: «Οι Έλληνες νέοι διαθέτουμε ικανότητες και γνώσεις, αξίες και αυτοπεποίθηση, ιδέες και όραμα για την πραγματοποίησή τους. Βιώνουμε ενεργά τα επιτεύγματα της εποχής μας, την ανοικτή κοινωνία της πληροφορίας, τη συλλογικότητα του διαδικτύου, την οικουμενικά χρυσή εποχή του επιχειρείν. Θεωρούμε εαυτούς ικανούς, φιλόδοξους, με ευοίωνες προοπτικές. Ωστόσο, ο χρόνος της επώασης υπήρξε αρκετός. Είμαστε πλέον υπερβολικά ώριμοι για να ονειρευόμαστε και, κυρίως, ρεαλιστικά αισιόδοξοι για να επιχειρούμε. Στο εξής, αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες ως προκλήσεις και το ακαλλιέργητο έδαφος ως πηγή ευκαιριών. Ακολουθούν οι δράσεις.».

Οι δράσεις της κοινότητας αυτής και άλλων, νέων, που δημιουργήθηκαν στη συνέχεια, όντως ακολούθησαν.

«Είμαστε ευτυχείς που μία δυναμική κοινότητα τεχνολογικού επιχειρείν έχει δημιουργηθεί από το μηδέν και μετράει ήδη αρκετές επιτυχίες. Καθώς ολοένα και περισσότεροι φιλόδοξοι Έλληνες εργάζονται σε εταιρείες τεχνολογίας, είμαστε βέβαιοι πως περισσότερες επιτυχημένες startups ακολουθούν», τονίζει σήμερα σε επικοινωνία του για το Protothema.gr ο Γιώργος Τζιραλής.

«Οι ελληνικές startups είναι εδώ», όπως εξακολουθεί ακόμη, 85 συναντήσεις και 5 πόλεις μετά τον Ιούνιο του 2007, να λέει στο άνοιγμα κάθε Open Coffee Athens.