Στα δίχτυα του Φασμπίντερ

«Στη ζωή μου έχω κάνει πράγματα που φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι», μου εξομολογείται η Γιούλικα Σκαφιδά , μία από τις πιο ικανές και ταλαντούχες ηθοποιούς της γενιάς της. Η πρώτη της μεγάλη αγάπη στην εφηβεία ήταν ο στίβος. «Πολλές θυσίες για ένα παιδί 13-14 χρονών. Δύσκολο πράγμα ο πρωταθλητισμός», παραδέχεται. «Μου άρεσε πολύ όμως και με βοήθησε να έχω μία πειθαρχία, που μου χρησίμευσε πάρα πολύ στο θέατρο μετά», προσθέτει.

«Και η ναυπηγική;» τη ρωτάω γνωρίζοντας ότι είναι τελειόφοιτη του ΤΕΙ Ναυπηγών Μηχανικών. «Η ναυπηγική έχει να κάνει με ένα κομμάτι του μυαλού μου πιο πρακτικό. Επίσης με βοήθησε πολύ στη διαδικασία ανάλυσης των ρόλων. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν θέλησα να γίνω ναυπηγός. Είχε όμως πολύ ενδιαφέρον να κάνω το πρωί εργασίες συγκόλλησης και μηχανική και μετά το μεσημέρι να πηγαίνω στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Γενικά μου αρέσει να κάνω διαφορετικά πράγματα. Θυμάμαι μικρή σπούδαζα κλασική κιθάρα, αλλά αγαπούσα να ακούω metal μουσική», μου αποκαλύπτει.

Σε πολύ νεαρή ηλικία έγινε γνωστή από την τηλεόραση. Ο πρώτος της πρωταγωνιστικός ρόλος ήταν στην «Ιωάννα της καρδιάς» της Μιρέλλας Παπαοικονόμου, αλλά το μεγάλο μπαμ γίνεται με τα «Μαύρα Μεσάνυχτα». «Είχε πλάκα με την έννοια ότι ήμουν κι εγώ πιο τρελό νιάτο τότε. Έβγαινα κάθε βράδυ και ξεσάλωνα!» μου λέει γελώντας. «Κατάλαβα ωστόσο πολύ νωρίς ότι είναι ένα παιχνίδι όλο αυτό με τη δημοσιότητα, που εσύ θα επιλέξεις πώς θες να το παίξεις. Συνειδητοποίησα ότι δεν ήθελα να το παίξω και ότι με αφορά η δουλειά μου και το πώς θα εξελιχθώ εκεί», συνεχίζει. Και πράγματι η μετέπειτα θεατρική της πορεία φανερώνει έναν άνθρωπο που δεν παρασύρθηκε από την αναγνωρισιμότητα, που αφοσιώθηκε στην τέχνη του και αναζήτησε συνεργασίες με ανθρώπους, που πίστεψε ότι θα την εξελίξουν υποκριτικά.

Η συνάντησή της με την Αντζελα Μπρούσκου φέτος τον χειμώνα στο Εθνικό Θέατρο και στα «Πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ» του Φασμπίντερ ήταν ένα από τα μεγάλα θέλω της. «Είναι μία σκηνοθέτης που θαύμαζα από τότε που ασχολούμαι με το θέατρο. Πάντα ήθελα να δουλέψω μαζί της. Έχει έναν διαφορετικό τρόπο και μία διαφορετική ματιά, που εμένα προσωπικά με ελκύει και μου αρέσει», μου εξομολογείται.

Ο Φασμπίντερ σκιαγραφεί στο διάσημο έργο του, που αργότερα μεταφέρθηκε με επιτυχία και στη μεγάλη οθόνη, τον παθιασμένο έρωτα της διάσημης σχεδιάστριας μόδας Πέτρα Φον Καντ για τη νεαρή Κάριν. «Το έργο μιλάει για την εξουσία στον έρωτα. Ο Φασμπίντερ διαλέγει επί τούτου έναν ομοφυλοφιλικό έρωτα, προκειμένου να πετύχει την αποστασιοποίηση του κοινού, ώστε αυτό να είναι πιο ελεύθερο και χαλαρό για να κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει», μου επισημαίνει η Γιούλικα, που υποδύεται την Κάριν στην παράσταση, με Πέτρα την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. «Η ταύτιση είναι η εύκολη λύση», τονίζει με νόημα.

«Είναι μία ανταλλαγή αυτό που γίνεται. Η Πέτρα ζητάει από την Κάριν τον έρωτα και η Κάριν την πολυτέλεια μίας ξένοιαστης ζωής. Νομίζω ότι η Κάριν είναι ειλικρινής από την αρχή. Ξεκαθαρίζει στην Πέτρα ότι δεν της αρέσει ο εξαναγκασμός και η καταπίεση», παρατηρεί η Γιούλικα. Πράγματι η Κάριν είναι μία 23χρονη κοπέλα, που δεν έχει συγκεκριμένο σκοπό στη ζωή της. Έλκεται από τον δυναμισμό της Πέτρα και τη δυνατότητα που της παρέχει να ζήσει μία πρωτόγνωρη για εκείνη πολυτέλεια. «Είναι από αυτούς τους ανθρώπους που πιάνονται κατά διαστήματα από κάπου και όσο κρατήσει αυτό», σχολιάζει για την ηρωίδα της.

Όταν η Κάριν κουραστεί θα εγκαταλείψει την Πέτρα προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση της τελευταίας, που παραμένει τρελά ερωτευμένη μαζί της. «Σ’ αγαπώ. Δεν σου είπα ψέματα. Σ’ αγαπώ με τον τρόπο μου», λέει η Κάριν στην Πέτρα στον τελευταίο τους τσακωμό πριν τον χωρισμό. «Η Κάριν προφανώς δεν ερωτεύτηκε την Πέτρα· την αγάπησε. Όπως αγαπάμε έναν άνθρωπο, που μπορεί να νιώθουμε ευγνωμοσύνη απέναντί του. Είναι όμως άλλο πράγμα ο έρωτας», παρατηρεί η Γιούλικα και συνεχίζει: «Με αυτή τη φράση η Κάριν προσπαθεί να απολογηθεί γιατί της ρίχνει ευθύνες η Πέτρα ότι την κορόιδεψε. Δεν την κορόιδεψε. Την αγάπησε με τον δικό της τρόπο. Δηλαδή με τη λογική του να περνάνε καλά χωρίς να έχουν απαιτήσεις η μία από την άλλη. Είναι όπως σε μία σχέση που ο ένας είναι πιο ερωτευμένος από τον άλλον κι αυτός που είναι λιγότερο ερωτευμένος έχει πάντα το πάνω χέρι».

«Δεν σημαίνει ότι αν κάποιος αγαπάει με έναν τρόπο διαφορετικό από εμάς αγαπάει πιο λίγο ή πιο πολύ», μου επισημαίνει. «Αυτό δεν αντιλαμβάνεται η Πέτρα και μπαίνει σε μία διαδικασία να αλλάξει την Κάριν».

Στην τελευταία ατάκα του έργου η Πέτρα γυρνάει στη μέχρι τότε βωβή βοηθό της (εξαιρετική η Παρθενόπη Μπουζούρη στον εν λόγω ρόλο) και της λέει: «Μίλησε μου για τη ζωή σου». Είναι μία ερώτηση που θα μπορούσε να τεθεί σε όλους τους ήρωες του έργου. Μοιράζομαι τη σκέψη μου με τη Γιούλικα κι εκείνη βάζει τα γέλια. «Ακριβώς. Όλες οι ηρωίδες φοράνε προσωπεία. Είναι παγερές μορφές που αντιπροσωπεύουν κάτι. Θα μπορούσαν όλες να μιλήσουν για τη ζωή τους. Είναι άνθρωποι που μιλάνε μεταξύ τους και ουσιαστικά δεν γνωρίζονται», μου απαντά.

Το 2014 άφησε στη Γιούλικα μία σημαντική τιμητική διάκριση, το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη», που απονέμεται κάθε χρόνο σε μία αξιόλογη νέα ηθοποιό, που έχει διακριθεί στο θέατρο. Με αφορμή αυτό τη ρωτάω τι σημαίνουν για την ίδια τα βραβεία. «Είναι πάντα μία επιβράβευση για τους κόπους σου, τις θυσίες σου... Το συγκεκριμένο βραβείο, επειδή το δίνουν άνθρωποι του χώρου, ηθοποιοί και σκηνοθέτες, ήταν σαν μία ανταμοιβή για τη μέχρι τώρα πορεία μου. Έτσι το είδα και χάρηκα πολύ γι’ αυτό. Είναι σημαντικά τα βραβεία, αλλά μέχρι εκεί. Δεν άλλαξε κάτι στη ζωή μου» μου λέει.
Τελευταία ερώτηση: «Τι σε τρομάζει περισσότερο σήμερα;». Παίρνει λίγα δευτερόλεπτα για να σκεφτεί. «Η διάθεση που έχουμε να χωριστούμε πάλι σε δύο στρατόπεδα. Με ενοχλεί αυτός ο διχασμός και με τρομάζει για το πώς μπορεί να εξελιχθεί. Δεν χρειάζεται να είμαστε ή από εδώ ή από εκεί. Μπορεί να είμαστε και στο κέντρο ή και στο πουθενά. Με τρομάζει αυτός ο διπολισμός, που μας κατατρέχει από τη γέννηση του έθνους μας», μου τονίζει. «Εξελισσόμαστε σαν άνθρωποι, αλλά σαν λαός παραμένουμε στάσιμοι».