Λέξεις που αγγίζουν: Γιατί η Γλώσσα έχει σημασία στη θεραπευτική δουλειά με το σώμα

Μαζί μιλάμε και χώρια καταλαβαινόμαστε: πόσες φορές έχετε νιώσει πως το μυαλό και το σώμα σας μιλάνε διαφορετικές γλώσσες; Πως το ένα παίρνει σήματα από το άλλο απλά για να τα... αγνοήσει επιδεικτικά; Πόσες φορές έχετε νιώσει πως εσείς μιλάτε και κανείς δε σας ακούει, ή δε σας καταλαβαίνει; Στο νέο του βιβλίο «Words That Touch: Why Language Matters in Bodywork Therapy» («Λέξεις που αγγίζουν: Γιατί η Γλώσσα έχει σημασία στη θεραπευτική δουλειά με το σώμα»), ο Νικ Πόουλ παρουσιάζει τη μέθοδο της Καθαρής Γλώσσας, με την οποία μπορεί κανείς να ακονίσει την τέχνη της ακρόασης – με στόχο την ακριβέστερη δυνατή επικοινωνία μυαλού και σώματος του πελάτη τους. 

credit: Diego Sanchez


Η μέθοδος απευθύνεται σε “οποιονδήποτε επαγγελματία ενδιαφέρεται για το πώς η γλώσσα μπορεί να βοηθήσει τους πελάτες του να αναπτύξουν μια πιο συνειδητοποιημένη σχέση με τον εαυτό τους””, όπως εξηγεί ο Πόουλ, ο οποίος θα έρθει στην Αθήνα για να παρουσιάσει το βιβλίο και να διδάξει τη μέθοδο σε ένα εργαστήριο. Ο ίδιος ασχολείται εδώ και 30 χρόνια με το Σιάτσου, την Ιαπωνική μορφή bodywork (την οποία πρέπει να δοκιμάσετε, αν δεν το έχετε ήδη κάνει!). Θεωρείται σήμερα από τους πιο σημαντικούς (και αγαπητούς) δασκάλους στο χώρο. Η πρωτοπορία του βιβλίου του είναι πως συνδυάζει για πρώτη φορά δυο πρακτικές που διαφέρουν μεν, κουμπώνουν στρωτά δε μεταξύ τους.

Η γεφύρωση δυο διαφορετικών καταστάσεων είναι κάτι οικείο για τον Πόουλ, όπως ομολογεί, ενδεχομένως γιατί μεγάλωσε ανάμεσα σε δυο κόσμους (η μητέρα του Αμερικανίδα, ο πατέρας του Άγγλος). Έτσι, ο  συνδυασμός της Καθαρής Γλώσσας και του Σιάτσου συνέβη σταδιακά αλλά αναπόφευκτα για εκείνον. Όπως εξηγεί, η Καθαρή Γλώσσα εξελίχθηκε από το Νευρο-γλωσσολογικό Προγραμματισμό (NLP: Neuro-Linguistic Programming). “Ανακάλυψα το NLP που εξηγούσε το πώς αισθανόμαστε πράγματα. Όπως λέει κι ο δάσκαλός μου Κλιφ Άντριουζ: “Δεν έχει να κάνει με το τι βλέπεις, αλλά με το πώς νιώθεις όταν βλέπεις”. Υπάρχουν τόσο πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να χρησιμοποιήσεις τη γλώσσα και να βοηθήσεις τους ανθρώπους να συνδεθούν με το σώμα τους. Πιστεύω ότι η Καθαρή Γλώσσα δουλεύει τόσο καλά με το Σιάτσου γιατί έχει μια σχεδόν ζεν απλότητα στις ερωτήσεις που θέτει, μια καθαρότητα. Για μένα, η Καθαρή Γλώσσα ταιριάζει με την Ανατολική Φιλοσοφία καλύτερα απ΄οτιδήποτε άλλο έχω συναντήσει».




Στα επτά χρόνια που του πήρε να τελειώσει το βιβλίο έστρεψε ουκ ολίγες φορές τις Καθαρές Ερωτήσεις προς τον εαυτό του. Όταν του αναφέρω ότι ακούγεται σα να έκανε θεραπεία, συμφωνεί, αλλά θεωρεί πως πρόκειται περισσότερο για ένα είδος καθοδήγησης. «Δεν έχει να κάνει με το πώς εγώ θα θεραπεύσω εσένα, αλλά με το πώς δημιουργούμε μαζί έναν χώρο, όπου μπορείς να έχεις ό,τι μπορεί να χρειαστείς για να εντοπίσεις πράγματα μέσα σου. Και να νιώσεις αρκετά ασφαλής ώστε να αντιμετωπίσεις ό,τι δαίμονες βρεις! (γελάει)»
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία στο βιβλίο του είναι η αναφορά στο έργο “Metaphors we live by” των Λακόφ & Τζόνσον, οι οποίοι αναδεικνύουν την κοινωνική διάσταση των γλωσσικών μεταφορών και το πόσο εντυπωμένες είναι στον πολιτισμό μας. «Όπως γράφω στο βιβλίο, μια κλασική μεταφορά που χρησιμοποιούμε όλοι είναι: “Η ζωή είναι…”, δηλαδή “Η ζωή είναι ένας αγώνας”, “ένα παιχνίδι”, “ένα καμπαρέ”. Ή, “ένας φτωχός θεατρίνος που περπατά κορδωμένος και αγχωμένος πάνω στη  σκηνή”, όπως λέει ο Μακβέθ. Όλοι έχουμε βαθιά ενσωματωμένη μέσα μας μια μεταφορά για τη ζωή. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε με την Καθαρή Γλώσσα στο Σιάτσου είναι να κινηθούμε πέρα από τις μεταφορές, πέρα από τις λέξεις. Και κάπως έτσι μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο του «Η ζωή είναι». Η ζωή απλά «είναι». 




Στο εργαστήριο θα μοιραστεί στοιχεία από την επιστήμη της νευρολογίας σχετικά με τη σχέση σώματος-εγκεφάλου - τι ξέρουμε σήμερα που δεν ξέραμε πριν 50 χρόνια, πώς η γλώσσα προκύπτει από το σώμα και πώς το επηρεάζει. Επιπλέον, θα σταθεί σε δυο ακόμα πράγματα: «Στο πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ενσυνειδητότητα (mindfulness) ως γέφυρα ανάμεσα στο σώμα και το λεκτικό μυαλό, το καθημερινό μυαλό με το οποίο χειριζόμαστε τη ζωή μας και το οποίο συνήθως παραείναι απασχολημένο για να δώσει σημασία στο σώμα όταν εκείνο έχει ένα πρόβλημα. Επιπλέον, θέλω να γίνει σαφές πώς το μεγαλύτερο μέρος της Καθαρής Γλώσσας είναι η μη-λεκτική επικοινωνία. Οι χειρονομίες, ιδίως, των πελατών όταν μιλάνε για μια προσωπική ιστορία ή ένα πρόβλημα είναι τόσο εύγλωττες, αληθινές και ασυνείδητες που θέλω να δείξω πως μπορούν να στρέψουν την προσοχή τους σ’ αυτές και να αρχίσουν να τις χρησιμοποιούν». 



Μια απρόσμενη πληροφορία για τον Πόουλ είναι ότι προτού ξεκινήσει την ενασχόληση με το Σιάτσου δούλευε στο σινεμά, με ένα ιδιαίτερο ενδιαφερόταν για το ντοκιμαντέρ. “Η κάμερα έχει δύναμη όταν τη στρέφεις προς το μέρος κάποιου. Χρησιμοποιώντας την Καθαρή Γλώσσα είναι σα να βάζεις μια κάμερα μπροστά σε κάποιον. Όποτε συμβαίνει αυτό, όλοι μας αλλάζουμε αυτόματα. Αυτή είναι και η μαγεία της κάμερας, Όταν χαλαρώνουν, οι άνθρωποι επιστρέφουν “μέσα τους” και πιάνουν τον εαυτό τους να λέει πράγματα που δεν έχει ξαναπεί”. Και το ίδιο το Σιάτσου, πώς θα το περιέγραφε σε κάποιον που δεν το έχει βιώσει; Αυτή η κατεύθυνση “προς το σώμα” φαίνεται να βρίσκεται στον πυρήνα της εμπειρίας σύμφωνα με τον Πόουλ. “Είναι ένας τρόπος να “βγαίνεις” από το μυαλό σου, να ανακαλύπτεις προς τα πού πηγαίνεις όταν επιστρέφεις στην αναπνοή, το σώμα. Αρχίζεις να παρατηρείς πράγματα. Μου αρέσει αυτή η ατάκα του Άλμπερτ Άινσταϊν: “το διαισθητικό μυαλό είναι ένα ιερό δώρο και το λογικό μυαλό είναι ένας πιστός υπηρέτης”. Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε κάνει τον υπηρέτη αφέντη. Με το Σιάτσου επανασυνδέεσαι με αυτή τη διαίσθηση και αρχίζεις να αποκαθιστάς αυτήν την ισορροπία. Eκεί που η λογική προσπαθεί να κατευθύνει τα πάντα, χαλαρώνει και αρχίζει να θυμάται ότι μπορεί να είναι ένας πιστός υπηρέτης. Δεν υπάρχουν όρια στο τι μπορείς να κάνεις με το Σιάτσου». 

Πληροφορίες:

Παρουσίαση βιβλίου του Νικ Πόουλ «Λέξεις που αγγίζουν: Γιατί η Γλώσσα έχει σημασία στη θεραπευτική δουλειά με το σώμα» (Παρασκευή 24/11, 17.00, Books Plus, είσοδος ελεύθερη)

Επιμορφωτικός  Κύκλος Διαλέξεων και Βιωματικό εργαστήρι (Σάββατο 25 & Κυριακή 26/11, 10:00 - 18:00, Zen Center Athens,  Πλατεία Αγίας Ειρήνης. Για πληροφορίες: www.shiatsugr.gr, info.shiatsugr@gmail.com. Η πρώτη μέρα απευθύνεται σε mind/body θεραπευτές και δασκάλους, όπως Qi Gong και Tai Chi, yoga και Feldenkrais, βελονιστές, φυσιοθεραπευτές, ρεφλεξολόγους, ψυχοθεραπευτές και συμβούλους ψυχικής υγείας.  Ολόκληρο το Σαββατοκύριακο απευθύνεται σε ασκούντες το Σιάτσου).