Οι ελέφαντες παρηγορούν ο ένας τον άλλο με την προβοσκίδα τους

Οι ελέφαντες, όπως και οι άνθρωποι (οι περισσότεροι τουλάχιστον), νιώθουν τον πόνο του άλλου και προστρέχουν να τον παρηγορήσουν και να του συμπαρασταθούν, προσφέροντας… μια προβοσκίδα βοηθείας. Μια νέα επιστημονική έρευνα επιβεβαιώνει προηγούμενες ενδείξεις ότι οι γίγαντες του ζωικού βασιλείου έχουν μεγάλη καρδιά.

Ο κορυφαίος ζωολόγος Φρανς ντε Βάαλ του πανεπιστημίου Έμορι της Ατλάντα και ο συμπεριφοριστής οικολόγος Τζόσουα Πλότνικ των πανεπιστημίων Κέμπριτζ και Μαχιντόλ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογικών και ιατρικών επιστημών "PeerJ", σύμφωνα με το "Science" και το "Scientific American", μελέτησαν και συνέκριναν τη συμπεριφορά των ασιατικών ελεφάντων τόσο στη διάρκεια στιγμών στρες για τα ζώα (π.χ. παρουσία άλλου εχθρικού ζώου), όσο και περιόδων χωρίς κάποιο πρόβλημα.

Τα 26 αιχμάλωτα ζώα ηλικίας τριών έως 60 ετών ζούσαν σε ένα μεγάλο πάρκο ελεφάντων στη βόρεια Ταϊλάνδη. Οι περισσότεροι ελέφαντες (εκτός από μερικές μητέρες με τα παιδιά τους) δεν είχαν συγγενικές σχέσεις μεταξύ τους και δεν ζούσαν σε οικογενειακές ομάδες, όπως κάνουν οι ελεύθεροι ελέφαντες.

Η καθημερινή επί ένα έτος παρακολούθηση και βιντεοσκόπηση των συνηθειών των ελεφάντων απέδειξε ότι τα ζώα αυτά εμφανίζουν το φαινόμενο της «κολλητικής» μετάδοσης των συναισθημάτων, όπως και οι άνθρωποι. Αν ένας ελέφαντας έδειχνε ανήσυχος ή φοβισμένος, σηκώνοντας την ουρά του και βγάζοντας κραυγές, οι άλλοι γύρω του αμέσως υιοθετούσαν την ίδια συμπεριφορά (κάτι που κάνουν και οι χιμπατζήδες).

Οι ελέφαντες, τόσο οι αφρικανικοί, όσο και οι ασιατικοί, έχουν παρατηρηθεί να βοηθάνε υπομονετικά τα μικρά τους να ξεκολλήσουν από τη λάσπη, να προσπαθούν να σηκώσουν με την προβοσκίδα τους άλλους ελέφαντες που έχουν τραυματιστεί ή πεθάνει, ακόμα και να χαϊδεύουν απαλά με την προβοσκίδα τους συντρόφους τους που είναι αγχωμένοι.

Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει ότι οι ελέφαντες είναι άκρως κοινωνικά ζώα και επιπλέον έχουν ενσυναίσθηση, δηλαδή ταράζονται και οι ίδιοι, όταν άλλοι γύρω τους υποφέρουν, οπότε νιώθουν την ανάγκη να τους παρηγορήσουν «μιλώντας» τους και αγγίζοντάς τους. Αποδεδειγμένα πλέον, οι ελέφαντες έρχονται να προστεθούν στην -όχι μικρή- λίστα των ζώων όπου δείχνουν συμπόνια και η οποία περιλαμβάνει μεγάλους πιθήκους, σκυλιά και μερικά πουλιά.

Η μελέτη των ταϊλανδικών ελεφάντων κατέγραψε 84 περιστατικά στρες κάποιου ελέφαντα στο πάρκο και σχεδόν όλες τις φορές άλλοι γύρω του προσέτρεξαν σε συμπαράσταση, μερικές φορές κάνοντας και προστατευτικό κλοιό γύρω του. Όπως είπε ο Τζόσουα Πλόντικ, «οι ελέφαντες μπορούν να μπαίνουν στη θέση του άλλου και αυτό δεν είναι εύκολο».

Παραμένει πάντως ακόμα ασαφές σε ποιό βαθμό το κάνουν αυτό οι ελέφαντες μόνο προς όφελος του διπλανού τους ή νιώθουν ότι κερδίζουν και οι ίδιοι κάτι από αυτή τη συμπεριφορά αλληλεγγύης και παρηγοριάς - κάτι που θα απαιτήσει περισσότερες μελέτες, κατά προτίμηση με άγριους και όχι αιχμάλωτους ελέφαντες.