Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης: «Καλπάζει» η νόσος στην Ελλάδα

Με περίπου 4.500 ασθενείς με φυματίωση, εκ των οποίων οι τρεις εκδήλωσαν την πιο επικίνδυνη, υπέρανθεκτική μορφή της νόσου, και με ανυπαρξία ενιαίου και οργανωμένου αντιφυματικού προγράμματος, θα "τιμήσει" η χώρα μας εφέτος την 24η Μαρτίου, που έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης. 

Η φετινή καμπάνια του ΠΟΥ έχει ως τίτλο «Αναζητούνται ηγέτες για την καταπολέμηση της φυματίωσης», στοχεύοντας στο να δεσμεύσει πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς, ασθενείς και επαγγελματίες υγείας, σε μία από κοινού συντονισμένη προσπάθεια για την εξάλειψη της νόσου. 

Η φυματίωση είναι λοιμώδης νόσος γνωστή από την αρχαιότητα, που εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από λοιμώδες νόσημα παγκοσμίως. Το 2016, περί τα 10,4 εκατομμύρια άνθρωποι εμφάνισαν ενεργό φυματίωση και 1,6 εκατομμύρια απεβίωσαν από αυτή σε όλο τον κόσμο. 

Στην Ελλάδα κατά την πενταετία 2013-2017, μόνο στο Αντιφυματικό τμήμα του Νοσοκομείου Σωτηρία, αντιμετωπίσθηκαν 1.604 ασθενείς. Εκτιμάται όμως απο τους ειδικούς της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας (ΕΠΕ) ότι ο αριθμός των ασθενών πανελλαδικά είναι 2-3 φορές μεγαλύτερος. Επιπλέον, απαντάται πια και στη χώρα μας η συχνά θανατηφόρα, υπερανθεκτική μορφή φυματίωσης (XDR-TB) -το 2017 τρεις Έλληνες προσβλήθηκαν από αυτήν και νοσηλεύονται σε απομόνωση.

"Η έλλειψη ενιαίου και οργανωμένου αντιφυματικού προγράμματος έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική υποδήλωση της φυματίωσης, ανεπάρκεια οργανωμένων δομών για την πρόληψη και αντιμετώπισή της και κατάλληλων χώρων για τη νοσηλεία των ασθενών με ανθεκτικές μορφές" επισημαίνει το προεδρείο της ΕΠΕ, ενω κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι, παρά τα επανειλημμένα αιτήματα τους προς του αρμόδιους, παραμένει αναξιοποίητο το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ως εργαλείο για την αξιόπιστη αποτύπωση της επιδημιολογικής εικόνας της νόσου στη χώρα μας. 

Η μετάδοση της νόσου 

Η φυματίωση μεταδίδεται, από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω του αναπνευστικού, από άτομα με ενεργό νόσο του αναπνευστικού συστήματος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα άτομα που μολύνονται δεν το γνωρίζουν, δε νοσούν και δε μεταδίδουν τη νόσο. Ωστόσο, το 10% όσων έχουν μολυνθεί μπορεί να εμφανίσουν ενεργό νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ακόμη και πολλά χρόνια μετά τη μόλυνση.

Οι ειδικοί εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι σημερα σχετικά με τη νόσο, καθώς αυτή έχει αλλάξει πρόσωπο, λόγω της εμφάνισης ανθεκτικών μορφών. Ενώ η «απλή» φυματίωση είναι νόσος που συνήθως θεραπεύεται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, η ανθεκτική, η πολυανθεκτική (MDR-TB) και ιδίως η υπερανθεκτική φυματίωση (XDR-TB) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τη Δημόσια Υγεία, πολύ πιο δύσκολες στην αντιμετώπιση τους και απαιτούν μακροχρόνια, δύσκολη και ακριβή θεραπεία.

Επιπλέον, οι επιστήμονες διαπιστώνουν πως σήμερα η φυματίωση προσβάλλει ιδιαίτερα τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, τους φτωχούς, τους περιθωριοποιημένους, τους υποσιτισμένους, όσους δηλαδή ζουν κάτω από δυσμενείς συνθήκες. Στην Ελλάδα της κρίσης οι ομάδες αυτές αυξάνονται καθημερινά.