Από καιρό μας γοητεύει η ιδέα της εξωγήινης ζωής. Η παλαιότερη γραπτή καταγραφή που παρουσιάζει την ιδέα των "εξωγήινων" παρατηρείται στο σατιρικό έργο του Ασσύριου συγγραφέα Λουκιανού του Σαμοσατά που χρονολογείται στο 200 μ.Χ. Σε ένα μυθιστόρημα, ο Λουκιανός γράφει για ένα ταξίδι στη Σελήνη και την παράξενη ζωή που φαντάζεται να ζει εκεί - από τρικέφαλους γύπες μέχρι ψύλλους στο μέγεθος ελέφαντα. Τώρα, περίπου 2.000 χρόνια αργότερα, εξακολουθούμε να γράφουμε ιστορίες επικών περιπετειών πέρα από τη Γη όπου οι άνθρωποι συναντούν εξωγήινα όντα. Οι ιστορίες όπως αυτές που σίγουρα μας διασκεδάζουν, εμπνέουν μια μεγάλη επιστημονική κοινότητα, η οποία ερευνεί μεθοδικά την ύπαρξη ζωής στους άλλους πλανήτες και η οποί κατέληξε πρόσφατα ότι όντως η εξωγήινη ζωή δεν θα φέρει πολλές ομοιότητες με την ανθρώπινη φύση.
Απαντήσεις, αν και όχι πλήρεις, επιχείρησε να δώσει χθες, Πέμπτη, η NASA σε μια από τις ιστορικότερες ανακοινώσεις της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, η οποία, μάλιστα, αποκτά και διευθυντή για τον εντοπισμό των UFO.
«Eάν μας ρωτάτε εάν στην απεραντοσύνη του σύμπαντος υπάρχουν κι άλλες μορφές ζωής, τότε η απάντηση είναι ναι», είπε χαρακτηριστικά ο Διοικητής της NSA και πρώην αστροναύτης, Μπιλ Νέλσον.
Η ζωή πέρα από τη Γη
Την ίδια ώρα μια νέα ομάδα 22 ερευνητών κάνει λόγο για νέους τρόπους αναζήτησης στον ουρανό για σημάδια εξωγήινων κοινωνιών. Υποστηρίζει ότι οι τρέχουσες μέθοδοι που χρησιμοποιούμε μπορεί να είναι προκατειλημμένες από την ανθρωποκεντρική σκέψη και ότι ήρθε η ώρα να αξιοποιήσουμε τεχνικές μηχανικής μάθησης που βασίζονται σε νέα δεδομένα. Η έκθεση που δημοσιεύτηκε από την ομάδα αυτή, στις 30 Αυγούστου, υποστήριξε ότι ο επιστημονικός τομέας πρέπει να κάνει καλύτερη χρήση νέων και ανεκμετάλλευτων εργαλείων, όπως γιγαντιαίων καταλόγων από έρευνες τηλεσκοπίων και αλγορίθμων υπολογιστών που μπορούν να εξορύξουν αυτούς τους καταλόγους για να εντοπίσουν αστροφυσικές ιδιομορφίες που μπορεί να έχουν περάσει απαρατήρητες.
Για παράδειγμα, οι χλωροφθοράνθρακες και το οξείδιο του αζώτου στην ατμόσφαιρα ενός κόσμου θα μπορούσαν να είναι σημάδια βιομηχανικής ρύπανσης, όπως το νέφος. Ή ίσως οι επιστήμονες θα μπορούσαν μια μέρα να ανιχνεύσουν ένα σημάδι απορριπτόμενης θερμότητας που εκπέμπεται από μια σφαίρα Dyson - ένα υποθετικό τεράστιο κέλυφος που ένας εξωγήινος πολιτισμός θα μπορούσε να κατασκευάσει γύρω από ένα άστρο για να εκμεταλλευτεί την ηλιακή του ενέργεια. "Έχουμε πλέον τεράστια σύνολα δεδομένων από έρευνες που καλύπτουν τον ουρανό ξανά και ξανά και ξανά", λέει ο George Djorgovski, αστρονόμος του Caltech και ένας από τους κύριους συγγραφείς της έκθεσης. "Ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε τόσες πολλές πληροφορίες για τον ουρανό και έχουμε εργαλεία για να τις εξερευνήσουμε. Ειδικότερα, η μηχανική μάθηση μας δίνει ευκαιρίες να αναζητήσουμε πηγές που μπορεί να είναι δυσδιάκριτες αλλά, με κάποιο τρόπο -με διαφορετικά χρώματα ή συμπεριφορά στο χρόνο- ξεχωρίζουν". Για παράδειγμα, αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει αντικείμενα που τρεμοπαίζουν ή είναι εκπληκτικά φωτεινά σε κάποιο μήκος κύματος, ή εκείνα που κινούνται ασυνήθιστα γρήγορα ή περιφέρονται σε μια ανεξήγητη τροχιά.
Κλείσιμο
Ωστόσο, όταν αναζητούμε ζωή πέρα από τη Γη, αντιμετωπίζουμε δύο πιθανότητες. Μπορεί να βρούμε βασική μικροβιακή ζωή που κρύβεται κάπου στο ηλιακό μας σύστημα, ή να εντοπίσουμε σήματα ζωής από κάπου μακριά. Τα τελευταία 80 χρόνια, προγράμματα αφιερωμένα στην αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης, όπως το SETI, εργάζονται ακούραστα αναζητώντας κοσμικά "χαιρετίσματα" με τη μορφή ραδιοφωνικών σημάτων. Ο λόγος για τον οποίο πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε νοήμων ζωή θα επικοινωνούσε μέσω ραδιοκυμάτων οφείλεται στην ικανότητα των στοιχείων αυτών να διανύουν τεράστιες αποστάσεις στο διάστημα, αλληλεπιδρώντας σπάνια με τη σκόνη και το αέριο ανάμεσα στα αστέρια. Αν κάτι εκεί έξω προσπαθεί να επικοινωνήσει δηλαδή, είναι πολύ πιθανό να το κάνει μέσω ραδιοκυμάτων.
Αναζήτηση σε άλλο γαλαξία
Μια από τις πιο συναρπαστικές έρευνες μέχρι σήμερα είναι το Breakthrough Listen, το μεγαλύτερο πρόγραμμα επιστημονικής έρευνας που είναι αφιερωμένο στην αναζήτηση αποδείξεων για νοήμων ζωή πέρα από τη Γη.
Πρόκειται για ένα από τα πολλά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τους Ισραηλινούς επιχειρηματίες Julia και Yuri Milner, με έδρα τις ΗΠΑ. Σε διάστημα δέκα ετών θα επενδυθούν συνολικά 100 εκατομμύρια δολάρια σε αυτή την προσπάθεια, με τους επιστήμονες να έχουν ένα πολύ μεγάλο έργο στα χέρια τους. Το Breakthrough Listen στοχεύει επί του παρόντος στον πλησιέστερο γαλαξία με την ελπίδα να εντοπίσει τυχόν αφύσικα, εξωγήινα ραδιοκύματα. Χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο, από το 64 μέτρων Murriyang Dish (Parkes) στην Αυστραλία, μέχρι τη συστοιχία 64 κεραιών MeerKAT στη Νότια Αφρική, η αναζήτηση έχει επικές διαστάσεις. Αλλά δεν είναι η μόνη.
Κρυμμένο στα βουνά Cascade βόρεια του Σαν Φρανσίσκο βρίσκεται το Allen Telescope Array, το πρώτο ραδιοτηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε από την αρχή ειδικά για χρήση από το SETI. Αυτή η μοναδική εγκατάσταση είναι ένα άλλο συναρπαστικό έργο, ικανό να αναζητά σήματα κάθε μέρα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Το έργο αυτό αναβαθμίζει επί του παρόντος το υλικό και το λογισμικό του αρχικού πιάτου, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να στοχεύει πολλά αστέρια ταυτόχρονα. Το Ινστιτούτο SETI αναζητά επίσης σήματα που θα μπορούσαν να εξηγηθούν καλύτερα ως "διαστημικά λέιζερ". Ορισμένοι αστρονόμοι υποθέτουν ότι τα νοήμοντα όντα θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τεράστια λέιζερ για να επικοινωνούν, ή ακόμη και για να κινούν διαστημόπλοια. Είναι πάντα ενδιαφέρον να αναλογιζόμαστε ποιος ή τι μπορεί να ζει στο σύμπαν, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα που πρέπει να ξεπεράσουμε για να συναντήσουμε ή να επικοινωνήσουμε με εξωγήινους. Αυτό είναι η ταχύτητα του φωτός.
Για να το θέσουμε σε προοπτική, οι άνθρωποι άρχισαν να χρησιμοποιούν ραδιοκύματα για να επικοινωνούν σε μεγάλες αποστάσεις το 1901. Αυτό το πρώτο υπερατλαντικό σήμα διένυσε μόλις 122 έτη φωτός, φτάνοντας μόλις στο 0,0000015% των άστρων του γαλαξία μας. Όταν σκεφτόμαστε τα τρισεκατομμύρια των γαλαξιών, τα επτά δισεκατομμύρια των άστρων, και πιθανότατα πολύ περισσότερους πλανήτες μόνο στο σύμπαν που μπορούμε να παρατηρήσουμε, μας φαίνεται σχεδόν αδύνατο να είμαστε μόνοι μας. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε πλήρως τις παραμέτρους που χρειαζόμαστε για να εκτιμήσουμε πόσες άλλες μορφές ζωής μπορεί να υπάρχουν εκεί έξω, όπως δήλωσε ο Frank Drake. Ωστόσο, χρησιμοποιώντας τις καλύτερες εκτιμήσεις και προσομοιώσεις μας, η τρέχουσα καλύτερη εκτίμηση είναι δεκάδες χιλιάδες πιθανοί πολιτισμοί.
Οι ανακοινώσεις της NASA
Αυτό που θα κάνει η NASA στη νέα φάση της αναζήτησης απάντησης στο ερώτημα αν υπάρχει κάτι εκεί έξω, θα είναι να διερευνήσει αυτό που αποκαλεί UAPs (Unidentified Anomalous Phenomena) με βελτιωμένη τεχνολογία και τεχνητή νοημοσύνη.
Όπως είπε ο Μπιλ Νέλσον, η NASA τοποθετεί αρμόδιο διευθυντή για τον εντοπισμό των UFO στην ατμόσφαιρα και την ανάλυση των συγκεκριμένων φαινομένων, ενώ θα διοχετευτούν χρηματικοί πόροι για αυτόν τον σκοπό. Ο Νέλσον είπε ότι η NASA θα διορίσει έναν διευθυντή έρευνας UAP, του οποίου η δουλειά θα είναι "η ανάπτυξη και η επίβλεψη της εφαρμογής του οράματος της NASA για την έρευνα UAP". Πρόσθεσε ότι η NASA θα συνεργαστεί με άλλες υπηρεσίες για την ανάλυση ανεξήγητων φαινομένων - και θα χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση για την έρευνα στον ουρανό. "Θα συνεχίσουμε να ψάχνουμε τους ουρανούς για κατοικήσιμα αντικείμενα" είπε χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι η NASA θα το κάνει αυτό "με διαφάνεια".
Σύμφνωα με τον ίδιο "είναι πολύ δύσκολο να εξαχθούν επιστημονικά συμπεράσματα σχετικά με τη φύση του UAP" προσθέτοντας, πάντως, ότι οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένου του τηλεσκοπίου James Webb, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2021, καθιστούν σχεδόν βέβαιο ότι θα βρούμε και άλλους πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη στο διάστημα.
Περιορισμένη ποσότητα δεδομένων για τα UFO
Η αναπληρώτρια διαχειρίστρια της Διεύθυνσης Επιστημονικών Αποστολών της NASA, Νίκολα Φοξ δήλωσε: «Τα UAP είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του πλανήτη μας» και αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη δεδομένων υψηλής ποιότητας.
Παρά τις πολυάριθμες αναφερθείσες εμφανίσεις UAP, η κυρία Φοξ δήλωσε ότι συνήθως δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα που "μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξαγωγή οριστικών επιστημονικών συμπερασμάτων σχετικά με τη φύση και την προέλευση των UAP".
Η έκθεση-ορόσημο
Μισή ώρα πριν από την έναρξη της συνέντευξης Τύπου της NASA δημοσιεύθηκε έρευνα σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι εξωγήινοι βρίσκονται πίσω από τα ανεξήγητα φαινόμενα, αλλά η διαστημική υπηρεσία δεν μπορούσε επίσης να αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο.,
Αυτή η έκθεση είναι το αποτέλεσμα της έρευνας μιας ανεξάρτητης επιτροπής, που απαρτίζεται από 16 επιστήμονες, αεροναυπηγούς και ειδικούς δεδομένων, με επικεφαλής τον αστροφυσικό David Spergel, και είχε την υποστήριξη της NASA από το 2022. Ο στόχος της ομάδας ήταν να μελετήσει τα UAP με βάση την επιστήμη και να δημιουργήσει οδηγίες για το πώς να ενσωματώνουμε τα επιστημονικά εργαλεία και δεδομένα για μεγαλύτερη κατανόηση των UAP. Ο Daniel Evans, ανώτερος αξιωματούχος της NASA, επισήμανε προηγουμένως ότι η έκθεση θα διατίθεται δημοσίως σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και επιστημονικής ακεραιότητας του οργανισμού, ενθαρρύνοντας τον καθένα να την εξετάσει και να τη μελετήσει.
Όπως αναφέρει το BBC μετά τη δημοσίευση της έκθεσης, με την πρώτη ματιά μάς λέει αυτό που ήδη γνωρίζουμε. Ότι πρόσφατα, «πολλοί αξιόπιστοι μάρτυρες, συχνά στρατιωτικοί αεροπόροι, ανέφεραν ότι είδαν αντικείμενα που δεν αναγνώρισαν πάνω από τον εναέριο χώρο των ΗΠΑ». Λέει ότι τα περισσότερα από αυτά έχουν από τότε εξηγηθεί «αλλά μια μικρή χούφτα δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί άμεσα ως γνωστά ανθρωπογενή ή φυσικά φαινόμενα». Αυτά τα γεγονότα αναφέρονται πλέον συλλογικά ως Αγνώστου Ταυτότητας Ανωμαλά Φαινόμενα ή UAP, λέει.
