Καϊλή προς Μοσκοβισί: Νησίδα απολυταρχικής λήψης αποφάσεων ο ESM

Στήριξη στο κραυγαλέα αδιαφανές καθεστώς του ESM προσφέρει ο Dijsselbloem με τη χθεσινή του τοποθέτηση στο Eurogroup. Στο ίδιο μήκος κύματος ο Επίτροπος Μοσκοβισί  ο οποίος απαντώντας στην Εύα Καϊλή αναφέρει ότι: «Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ίσως ενταχθεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικαίου μέχρι το… 2025!».

Καϊλή προς Μοσκοβισί: «Νησίδα απολυταρχικής λήψης αποφάσεων ο ESM. Γιατί να περιμένουμε δέκα χρόνια; Το «ανεξέλεγκτο» πρέπει να τελειώσει τώρα».  "Η Επιτροπή δεν ενεργεί ως εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ). Όσον αφορά τα προγράμματα χρηματοδοτικής συνδρομής του ΕΜΣ, η Επιτροπή εκτελεί ορισμένα καθήκοντα.  Σχετικά με την πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ σε έγγραφα, ο ΕΜΣ, ως διακυβερνητικός οργανισμός, έχει καθορίσει εν προκειμένω τη δική του πολιτική. Σχετικά με τη δυνατότητα αναβάθμισης του ΕΜΣ προκειμένου να καταστεί πλήρες όργανο της ΕΕ, στην έκθεση των πέντε Προέδρων προτείνεται η ένταξη του ΕΜΣ στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ το αργότερο έως το 2025." Αυτή ήταν η απάντηση του Επιτρόπου Μοσκοβισί σε επερώτηση της Επικεφαλής της Ελιάς στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, Εύας Καϊλή σε σχέση με την έλλειψη λογοδοσίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, κατά τη διαδικασία σχεδίασης και παρακολούθησης των δημοσιονομικών υποχρεώσεων των Κρατών Μελών που βρίσκονται σε Μνημόνιο.

Ο ESM, o μηχανισμός που δημιούργησαν τα κράτη-μέλη με την αρμοδιότητα να επιβάλει μέτρα αυστηρής λιτότητας και να παρακολουθεί την εκτέλεση των μνημονίων δεν είναι μέρος του Ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου. Δρα ανεξάρτητα από τα Όργανα της Ένωσης και δεν λογοδοτεί ούτε στην Επιτροπή ούτε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι αποφάσεις του παίρνονται πίσω από κλειστές πόρτες και, πέραν μίας περιγραφικής έκθεσης ενημέρωσης προς τα εθνικά κοινοβούλια, δεν έχει την ευθύνη ούτε να εξηγεί τις αποφάσεις του στα Ευρωπαϊκά Όργανα, ούτε διέπεται, όπως οι υπόλοιποι μηχανισμοί της Ένωσης, από την υποχρέωση να ενημερώνει τους πολίτες που η καθημερινότητά τους  επηρεάζεται βίαια από αυτόν. «Αυτό το «ανεξέλεγκτο» πρέπει να τελειώσει σήμερα και όχι σε δέκα χρόνια», δήλωσε η Επικεφαλής της Ελιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εύα Καϊλή, με αφορμή την απάντηση του Επιτρόπου Μοσκοβισί σε σχετική της επερώτηση.   

Η Συνθήκη που διέπει τον ESM είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να μην τον καθιστά Όργανο της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι στη πράξη είναι ένας από τους κυρίαρχους παίκτες στο σύστημα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης. Στο πλαίσιο της εμβάθυνσής της Οικονομικής Ενοποίησης, τόσο η Έκθεση των Πέντε Προέδρων όσο και κείμενα αποτίμησης της Επιτροπής, αποδέχονται την ανάγκη κατάργησης του «ανεξέλεγκτου» του ESM και σταδιακής ένταξής του στο πλαίσιο λογοδοσίας που υπάγονται όλοι οι Οργανισμοί.

«Υπάρχει μία «νησίδα απολυταρχικής λήψης αποφάσεων» στην Ένωση. Ο ESM αποτελεί λύση μία διακυβερνητικής λογικής διαχείρισης που πρακτικά απορρίπτει τη λογοδοσία και τον θεσμικό έλεγχο. Αν στην αρχή της κρίσης αυτό φαινόταν απαραίτητο, τώρα που οι συνθήκες είναι ώριμες και η Ένωση πιο έμπειρη, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία ούτε για τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς, ούτε για τους Ευρωπαίους πολίτες να αποδέχονται silos αδιαφάνειας και μυστικότητας, όταν αποφάσεις εξωφρενικά αυστηρής λιτότητας και ακραία  ιδεοληπτικών μηχανισμών δημοσιονομικής προσαρμογής βυθίζουν λαούς σε απόγνωση. Οι πολίτες και οι Θεσμοί πρέπει να ξέρουν τι γίνεται εκεί μέσα. Πρέπει να τους επιτρέπεται να κατανοήσουν τα πως και τα γιατί των αποφάσεων του ESM», υπογράμμισε η Ευρωβουλευτής,  για να καταλήξει: «Είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο που κανείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν αντιδρά σε αυτόν στον τρόπο λειτουργίας του ESM». Πρέπει επειγόντως να ενταχθεί εντός τους πλαισίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλευτικού ελέγχου, αυτό είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για αρχή, και φυσικά όχι να περιμένουμε δέκα χρόνια για να συμβεί αυτό. Ξεκινάω στα πλαίσια της αρμοδιότητάς μου στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων προσπάθεια διόρθωσης του "μηχανισμού σιωπής" καταθέτοντας πρόταση για την σύνταξη Έκθεσης ελέγχου του ESM».  
 
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης με την απάντηση του Επιτρόπου

Κοινοβουλευτικές ερωτήσεις  E-004295-17
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης
προς την Επιτροπή
Άρθρο 130 του Κανονισμού
Eva Kaili (S&D)

Θέμα:  Διαφάνεια και υποχρέωση λογοδοσίας του ΕΜΣ

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου στην αρχιτεκτονική οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, καθώς και ουσιώδες μέρος αυτής. Ωστόσο, εξακολουθούν να παραμένουν σημαντικά ερωτήματα όσον αφορά την επάρκεια των μηχανισμών που επιτρέπουν την εποπτεία του και την υποχρέωση λογοδοσίας από μέρους του.

Η ΣΕΕ απαιτεί διαφανείς διαδικασίες ανοικτού χαρακτήρα κατά τη λήψη αποφάσεων, αλλά η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση ενίσχυσε τη διακυβερνητική μέθοδο και έθεσε υπό αμφισβήτηση τον «ανοικτό χαρακτήρα» της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Οι πλέον επώδυνες και αυστηρές δημοσιονομικές πολιτικές λιτότητας που προτείνονται από τα προγράμματα μακροοικονομικής προσαρμογής του ΕΜΣ συνεχίζουν να σχεδιάζονται κεκλεισμένων των θυρών.

Η Συνθήκη για τη θέσπιση του ΕΜΣ τού επιτρέπει να λειτουργεί σε πλαίσιο διαφάνειας πολύ διαφορετικό από αυτό το οποίο ισχύει για άλλους οικονομικούς θεσμούς.

Το καθεστώς του ΕΜΣ ως φορέα εκτός ΕΕ απειλεί τη θεσμική ισορροπία της ΕΕ, επηρεάζοντας τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των πολιτών στα κράτη μέλη που τελούν υπό μνημόνιο συνεννόησης.

Τα μνημόνια πρέπει να συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ και η Επιτροπή είναι επιφορτισμένη με το καθήκον να διασφαλίζει ότι ο ΕΜΣ λαμβάνει τις αποφάσεις του εντός του συγκεκριμένου πλαισίου.

Θα μπορούσε η Επιτροπή να απαντήσει:
 
αναλαμβάνει την ευθύνη για τις ενέργειές της, όταν δρα ως εντολοδόχος του ΕΜΣ;
πώς μπορούν οι πολίτες της ΕΕ να υποβάλουν αίτημα για πρόσβαση σε έγγραφα του ΕΜΣ;
διάκειται θετικά στην πιθανότητα αναβάθμισης του ΕΜΣ, ώστε να μετατραπεί σε πλήρες όργανο της ΕΕ;
 
Απάντηση του κ. Moscovici εξ ονόματος της Επιτροπής

Η Επιτροπή δεν ενεργεί ως εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ). Όσον αφορά τα προγράμματα χρηματοδοτικής συνδρομής του ΕΜΣ, η Επιτροπή εκτελεί ορισμένα καθήκοντα που της ανατίθενται στο πλαίσιο της Συνθήκης για τη θέσπιση του ΕΜΣ και του δικαίου της Ένωσς (1). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή είναι και παραμένει πλήρως υπόλογη για τις πράξεις της ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σχετικά με την πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ σε έγγραφα, ο ΕΜΣ, ως διακυβερνητικός οργανισμός, έχει καθορίσει εν προκειμένω τη δική του πολιτική. Η κ. βουλευτής καλείται να ανατρέξει στην ιστοσελίδα του ΕΜΣ για περαιτέρω πληροφορίες (Παραδείγματος χάριν, το άρθρο 17 του εσωτερικού κανονισμού του ΕΜΣ περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις σχετικά με τη δημοσιοποίηση εγγράφων).

Σχετικά με τη δυνατότητα αναβάθμισης του ΕΜΣ προκειμένου να καταστεί πλήρες όργανο της ΕΕ, στην έκθεση των πέντε Προέδρων (2) προτείνεται η ένταξη του ΕΜΣ στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ το αργότερο έως το 2025. Πιο πρόσφατα, στο έγγραφο προβληματισμού της Επιτροπής σχετικά με την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) (3) εξετάζεται επίσης το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης της Συνθήκης για τη θέσπιση του ΕΜΣ στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ.