Φραν Λίµποβιτς: Το πιο σκληρό troll της Νέας Υόρκης στην Αθήνα

Κάποτε οι ΗΠΑ και η Ρωσία διαγκωνίζονταν για το ποια από τις δύο θα κατακτήσει τα πρωτεία του Διαστήματος. Τώρα τον ρόλο να μοιράσουν το Σύμπαν -αλλά στα τρία- έχουν αναλάβει ο Τζεφ Μπέζος, ο Ελον Μασκ και ο Ρίτσαρντ Μπράνσον. Και αυτό δεν είναι κάτι απαραίτητα ύποπτο ή κακό, σύμφωνα με τη Φραν Λίμποβιτς. «Αρκεί να πάνε και να μείνουν για πάντα εκεί», σπεύδει να συμπληρώσει η δαιμόνια 71χρονη Νεοϋορκέζα ή αλλιώς η γυναίκα που καταφέρνει να αποδομήσει ό,τι κινείται, περπατάει,
μπουσουλάει ή κολυμπάει ώσπου να πεις «αποδόμηση».

Στην πραγματικότητα, η συγγραφέας που χτίζοντας τη μυθολογία της με στέρεα υλικά, όπως την παραδοχή ότι γεννήθηκε με το writer’s block εγγεγραμμένο στις έλικες του DNA της, είναι ένα αληθινό σύμβολο για την εποχή μας. Γιατί καταφέρνει να αντιστέκεται στη μάστιγα της πολιτικής ορθότητας και να ακονίζει διαρκώς το ούτως ή άλλως κοφτερό και σίγουρα πνευματώδες χιούμορ της σφάζοντας σχεδόν όλο το επιστητό με το βαμβάκι - αν και καμιά φορά το τελευταίο δεν είναι σώνει και ντε εκ των ων ουκ άνευ αξεσουάρ.


Επιδραστική

Η Λίμποβιτς είναι μια επιδραστική γυναίκα. Τα νέα για την έλευσή της στην Αθήνα στις 15 Μαρτίου, έπειτα από πρόσκληση της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών για μια συζήτηση με τη διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση Αφροδίτη Παναγιωτάκου, δεν διαδόθηκαν απλώς με ταχύτητα που θα ζήλευε και το δορυφορικό Ιντερνετ του Ελον Μασκ. Εγιναν το απόλυτο viral, γεγονός που προσυπογράφει το εν ριπή οφθαλμού sold-out των εισιτηρίων, η απόφαση για μια δεύτερη «ομαδική συνεδρία» με τη Λίμποβιτς (επίσης sold-out) στις 14 του μήνα, αλλά και η μετάδοση της συζήτησης της 15ης Μαρτίου σε live streaming στο onassis.org - κίνηση που ήταν δίκαιη και έγινε πράξη. Ολοι θέλουν να ακούσουν τη γυναίκα που θα μπορούσε να είναι η τέλεια ενσάρκωση της Νέας Υόρκης να λέει αυτά που οι ίδιοι σκέφτονται αλλά δεν θέλουν ή δεν μπορούν να αρθρώσουν σε λέξεις. Αφήστε δηλαδή που κάποιοι μπορεί να μην έχουν ιδέα για όσα εκείνη μπορεί να παρατηρεί και να κομματιάζει με ακρίβεια ιταμάε (βλ. Ιάπωνας σεφ). Αυτό είναι το χάρισμά της.

Γιατί θέλει σίγουρα ταλέντο -και μάλλον αρκετές εργατοώρες δουλειάς με τον εαυτό σου, κατά το νεόκοπο θέσφατο- να αγκαλιάζεις έναν κυνισμό που μπορεί να φέρει ακόμα και σένα τον ίδιο που τον ξεστομίζεις σε αμήχανη θέση. Αλλά η Λίμποβιτς έχει κότσια. Στην επίσημη σελίδα της όπου μεταξύ άλλων είναι αναρτημένο το βιογραφικό σημείωμά της, γεμάτο πικρές, αλλά βαθιά ανθρώπινες, δηλαδή απολλώνιες και μαζί χαμερπείς, αλήθειες, καθώς και οι ημερομηνίες των περιοδειών της, η συγγραφέας και δημόσια ομιλήτρια καλωσορίζει τον επισκέπτη με το πιο τίμιο disclaimer: «Δεν μπορείς να περιφέρεσαι στον κόσμο ελπίζοντας ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εξαιρετική ηθική. Το περισσότερο που μπορείς να κάνεις είναι να ελπίζεις ότι θα προσποιούνται ότι την έχουν». Αλλά, για σταθείτε.

Μόλις διαβάσατε τη λέξη «περιοδείες». Τουρνέ είθισται να κάνουν οι ποπ σταρ, οι ροκ μπάντες, οι πρώην πρόεδροι και πρωθυπουργοί που μοιράζουν σοφία με τις δημόσιες παρεμβάσεις τους σε κάθε λογής fora, άντε και ο πρίγκιπας Χάρι με τη Μέγκαν Μαρκλ από τότε που εγκατέλειψαν το παλάτι κι έγιναν ένα περιφερόμενο μπουλούκι. Τι δουλειά έχει η Λίμποβιτς να γυρίζει τον κόσμο, λέγοντας αυτονόητες μεν, άβολες δε αλήθειες; - Συγγνώμη, Ζήνα Κουτσελίνη. Η Φραν Λίμποβιτς είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους με δημόσιο βήμα που αξίζει κανείς να ακούσει. Φυσικά, και πρόκειται για κατάκτηση στην πιο φλύαρη ίσως περίοδο της ανθρωπότητας.

Απόδειξη; Οι 30 προγραμματισμένες εμφανίσεις της από τώρα έως τα τέλη Ιουνίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά, στο Ηνωμένο Βασίλειο και βέβαια στην Ελλάδα. Ναι, μιλάμε για μια επιτυχημένη γυναίκα που όχι μόνο επένδυσε, αλλά και κεφαλαιοποίησε τον καταδιωκόμενο στις ημέρες μας μισανθρωπισμό. Αλλά δεν περίμενε την επιτυχία ή την αποδοχή των άλλων για να γίνει ανυπόφορη, όπως λέει. Ηταν ανέκαθεν.

Στη Νέα Υόρκη

Γεννημένη και μεγαλωμένη σε εβραϊκή οικογένεια, η Λίμποβιτς έδωσε τα πρώτα δείγματα του αντισυμβατικού χαρακτήρα της ήδη από την ηλικία των 7 ετών, όταν δήλωσε την αθεΐα της στους γονείς της. Ηταν ένας ακόμα πονοκέφαλος για το ζευγάρι των επιπλοποιών, οι οποίοι δεν μπορούσαν με τίποτα να καταπιούν την άρνηση της κόρης τους προς τη γνώση και τη μάθηση. Εκείνη τουλάχιστον που προσφερόταν στο σχολείο. Αν πάντως κάτι η ίδια θυμάται από εκείνα τα χρόνια ήταν η απέχθειά της προς την Αλγεβρα, η οποία ήταν και παραμένει μια αχαρτογράφητη γη για την ίδια.

Με τα πολλά τελείωσε το σχολείο και μετοίκησε στη Νέα Υόρκη. Υπήρχε μόνο μία προϋπόθεση για την εσωτερική μετανάστευσή της από το Μοριστάουν του Νιου Τζέρσεϊ: να καταλύσει σε ένα ξενοδοχείο με φιλοξενούμενους αποκλειστικά γυναίκες. Μόνο έτσι δέχτηκε να της εξασφαλίσει χαρτζιλίκι δύο μηνών ο πατέρας της, ώσπου η ίδια να ορθοποδήσει. Δούλεψε ως σοφέρ, οδηγός ταξί, καθαρίστρια και κειμενογράφος σε λεζάντες πορνοπεριοδικών. Στον ελεύθερο χρόνο της αναλάμβανε να γράφει εργασίες φοιτητών.



Με το αζημίωτο. Δεν έγινε ποτέ σερβιτόρα. Η ίδια λέει ότι τα αφεντικά για να πάρουν μια γυναίκα στη δούλεψή τους έπρεπε πρώτα να βεβαιωθούν ότι ικανοποιούσε τα σεξουαλικά ορμέμφυτά τους. Καθοριστική για την ανάδειξη του πηγαίου ταλέντου της και της ανακήρυξης του πικρού χιούμορ της σε δόγμα ήταν η γνωριμία της με τον Αντι Γουόρχολ στα 70s. Την προσέλαβε ως αρθρογράφο στο περιοδικό «Interview». Αλλά μη φανταστείτε ότι έκανε τεμενάδες στον πατέρα της ποπ αρτ. Τουναντίον, έχει ομολογήσει ότι συχνά τον βαριόταν. Τα χρόνια εκείνα ήταν σε κάθε περίπτωση σημαδιακά.

Η νεαρή Νεοϋορκέζα συνδέθηκε και δικτυώθηκε με εμβληματικές προσωπικότητες, ανάμεσά τους ο Μάρτιν Σκορσέζε, που της αφιέρωσε δύο ντοκιμαντέρ, το «Public Speaking» του 2010 και το περσινό «Pretend it’s a City», που γέμισε με νέο αίμα τη δεξαμενή του κοινού της-, και ο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ. Αν και τη γνωρίζουμε ως γραφιά, η αλήθεια είναι ότι η Λίμποβιτς έχει εκδώσει μόλις δύο βιβλία, στην πραγματικότητα ισάριθμες συλλογές των δοκιμίων που υπέγραφε στα περιοδικά: το «Metropolitan Life» (1978) και το «Social Studies» (1981) κι ένα παιδικό παραμύθι το 1994 με ήρωες δύο πάντα (τα ζώα) που ζουν λαθραία στη Νέα Υόρκη και ονειρεύονται να μετοικήσουν στο Παρίσι. Εκτοτε δηλώνει ότι έχει καταβληθεί από writer’s block. Τρολάρει ή απλώς λέει την αλήθεια, όπως ελάχιστοι συγγραφείς θα μπορούσαν να την αντέξουν.

Από το 2001 έως το 2007 η Λίμποβιτς, η οποία παρεμπιπτόντως έχει αναγάγει σε στυλιστικά φετίχ τα ραμμένα πάνω της κοστούμια των Anderson & Sheppard της θρυλικής Savile Row του Λονδίνου, τις καουμπόικες μπότες και τα γυαλιά ταρταρούγα, υποδύθηκε τη δικαστή στην τηλεοπτική σειρά «Νόμος & Τάξη». Μπορεί η φήμη της ως συγγραφέα ανήμπορης να γράψει αλλά και ως δημόσιας προσωπικότητας να είχε γιγαντωθεί, όμως έπρεπε με κάποιον τρόπο να εξασφαλίσει τα προς το ζην. Το 2013 ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του φίλου της Σκορσέζε και ανέλαβε έναν μικρό ρόλο στον «Λύκο της Wall Street». Φυσικά, δεν είχε τον παραμικρό ενδοιασμό να πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία με πανταχού παρόντα τον πατριαρχικά πλασμένο καπιταλιστικό κόσμο. Αλλωστε η ίδια δεν πιστεύει στον φεμινισμό. Αν είχε αποτέλεσμα το φεμινιστικό κίνημα, λέει, δεν θα κατέληγε να υπάρχει έως σήμερα.


Απλώς ο εαυτός της

Καπνίζει αρειμανίως, είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλη ενώ έχει παραδεχτεί πως η πιο μονογαμική σχέση της ήταν εκείνη με το αγαπημένο της αυτοκίνητο, ένα Checker του 1979 σε χρώμα λευκό περλέ. Δεν έχει κινητό, ηλεκτρονικό υπολογιστή, ούτε καν γραφομηχανή, χωρίς μάλιστα να νιώθει την παραμικρή ενοχή για την αναλογική προσκόλλησή της. Και δίχως αυτή να γίνεται τροχοπέδη για τη σχέση της με τους millennials. Το νεότερο ηλικιακά ακροατήριο, από το οποίο χρονολογικά τουλάχιστον τη χωρίζει άβυσσος, κλίνει το γόνυ στο ακατέργαστο και συνάμα σοφιστικέ χιούμορ της.

Η ίδια δεν δίνει δεκάρα, ακόμα και γι’ αυτούς που την προσεγγίζουν ζητώντας να μοιραστούν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους μαζί της. «Γιατί στην ευχή να θέλω να ξέρω τι έχουν στο κεφάλι τους οι millennials;» αναρωτιέται. Κι όμως, παρά τον επιφανειακά τουλάχιστον τραχύ τρόπο της και τον αναπολογητικό σαρκασμό της, καταφέρνει το οξύμωρο.

Είναι μία από τις πλέον αγαπητές και λαοπρόβλητες προσωπικότητες. Μια γυναίκα που όλοι θέλουν να ακούσουν, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα υποστούν τη βάσανο της αποδόμησης από μια μαστόρισσα του είδους. Ισως γιατί η 71χρονη Νεοϋορκέζα κατοχύρωσε από νωρίς και δεν διαπραγματεύτηκε ποτέ το πρώτο και αναφαίρετο δικαίωμά της: να είναι απλώς ο εαυτός της χωρίς να δίνει δεκάρα για το τι λέει ο κόσμος. Αν ζούσαμε σε μια κοινωνία με στοιχειώδη κοινή λογική, η Φραν Λίμποβιτς θα έπρεπε να διδάσκεται ως υποχρεωτική προπόνηση για τη ζωή.


Ειδήσεις σήμερα:

Πέθανε ο επιχειρηματίας Δημήτρης Κοντομηνάς

Κακοκαιρία «Φίλιππος»: «Όχι» σε άσκοπες μετακινήσεις, η χιονόπτωση θα ενταθεί τις επόμενες ώρες

Δολοφονική επίθεση στο Παλαιό Φάληρο: «Γάζωσαν» με σφαίρες 63χρονο επιχειρηματία