Αντισυνταγματικός ο τρόπος προσδιορισμού ενσήμων των εργαζομένων στις οικοδομές

Νέα δεδομένα στο καθεστώς ασφάλισης εργαζομένων σε οικοδομές δημιουργεί απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματικός ο τρόπος προσδιορισμού των ενσήμων που πληρώνουν οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι ιδιοκτήτες οικοδομών.

Η Ολομέλεια έκρινε ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να εφαρμόζεται το ισχύον καθεστώς το οποίο υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες της οικοδομής να πληρώνουν επιπλέον ένσημα όταν το ΙΚΑ κρίνει ότι για την κατασκευή του έργου που αναγείρουν εργάστηκαν περισσότερα άτομα απ’ όσα είχαν αρχικώς υπολογιστεί. Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, σε αυτή τη διαδικασία το ΙΚΑ θα πρέπει να «ακούει» και τους εργοδότες και να τους δίνει τη δυνατότητα να ανταποδείξουν ότι απασχόλησαν συγκεκριμένους εργαζομένους στα έργα τους για συγκεκριμένες ημέρες εργασίας, ο αριθμός των οποίων μπορεί και να υπολείπεται απ’ αυτόν που προκύπτει από την εφαρμογή του ισχύοντος συστήματος υπολογισμού.

Ειδικότερα, ο Κανονισμός Ασφάλισης του ΙΚΑ αλλά και ο νόμος 2434/96 παρέχουν τη δυνατότητα στο ασφαλιστικό ίδρυμα να υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες των οικοδομών και τους κατασκευαστές να χρησιμοποιούν τα αντικειμενικά κριτήρια εισφορών κατά τη διαδικασία πληρωμών των ενσήμων των εργαζομένων που απασχολούν στα έργα τους. Με βάση τα κριτήρια αυτά, σε κάθε στάδιο της οικοδομής (μπετόν, τοιχοποιία, επιχρίσματα, δάπεδα, βαψίματα, κ.λπ.) ορίζονται οι ελάχιστες απαιτούμενες ημέρες εργασίας, σε συνάρτηση με τα τετραγωνικά της οικοδομής και τα ένσημα των όσων εργάστηκαν εκεί. Ο Κανονισμός Ασφάλισης προβλέπει ακόμη ότι ο ιδιοκτήτης οικοδομής υποχρεούται να πληρώσει επιπλέον ένσημα αν το ΙΚΑ κρίνει ότι για την κατασκευή εργάστηκαν περισσότερα άτομα απ’ όσα είχαν αρχικώς υπολογιστεί.

Το καθεστώς αυτό ανατρέπεται τώρα με την απόφαση του ΣτΕ το οποίο κρίνει ότι πρέπει να θεσπιστεί σύστημα προσδιορισμού των ενσήμων βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στον εργοδότη να ανταποδείξει ότι απασχόλησε πράγματι συγκεκριμένο πρόσωπο «στο οποίο αντιστοιχούν οι υπ’ αυτού οφειλόμενες εισφορές, ως εκ του χρόνου και του είδους της απασχολήσεως και της αμοιβής αυτού».

Η απόφαση της Ολομέλειας αναμένεται να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για τη κατάθεση αγωγών εις βάρος του ΙΚΑ, αλλά και να επιφέρει σημαντική μείωση των εσόδων του.