Μετρό Θεσσαλονίκης: Ο σταθμός Βενιζέλου, τα αρχαία και οι μουσαμάδες

Η απόφαση για επανασχεδιασμό στην κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης και τη διαχείριση των αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου, στη διασταύρωση με την οδό Εγνατία, όπου βρέθηκε ολόκληρο τμήμα του αρχαίου δρόμου Decumanus maximus, αλλά και ρωμαϊκά κτίρια, οδηγεί σε νέο γύρο αντιπαραθέσεων. Από τη μία η κυβέρνηση και οι τεχνοκράτες που υποστηρίζουν ότι οι αρχαιότητες πρέπει να αποσπασθούν και να επανατοποθετηθούν για να επισπευσθεί το έργο και από την άλλη οι αρχαιολόγοι, συλλογικότητες και ο τέως δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, οι οποίοι υποστηρίζουν τη λύση που υλοποιούταν μέχρι τώρα. Της κάλυψης των αρχαίων και της ανάδειξής τους μέσα στον σταθμό του μετρό.

Πριν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοινώσει στη ΔΕΘ ότι η κυβέρνηση αλλάζει το σχεδιασμό, που είχε αλλάξει το 2017 και προκρίνει τη λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων, ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής είχε επισκεφτεί τους σταθμούς Βενιζέλου και Αγίας Σοφίας. Στη Βενιζέλου έμεινε λίγα λεπτά και ενημερώθηκε από τον διευθυντή του έργου Γιώργο Κωνσταντινίδη για την κατάσταση που επικρατεί. Το στέλεχος της εταιρίας ξεκίνησε λέγοντας τι έγινε με τα αρχαία και ότι καλύφτηκαν από αδρανή υλικά και από πάνω σε ένα τμήμα έχει στρωθεί πλάκα. Εκεί ο κ. Καραμανλής ενημερώθηκε πως δεν είναι έτοιμες οι μελέτες για την κατασκευή του σταθμού και αντέδρασε μιλώντας για «εγκαίνια με μουσαμάδες» από την προηγούμενη κυβέρνηση. Στον σταθμό της Αγίας Σοφίας όμως, όπου επίσης βρέθηκαν αρχαιότητες, ενημερώθηκε για την αλλαγή της διάταξης του σταθμού, όπως και ότι όσες αρχαιότητες βρέθηκαν αποσπάστηκαν. Εκεί είναι αλήθεια έμεινε για περισσότερη ώρα, κατέβηκε στο εργοτάξιο βάθους περίπου 28 μέτρων και πληροφορίες αναφέρουν ότι εστίασε τις ερωτήσεις του στην απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων. Μάλιστα άκουσε στέλεχος της κοινοπραξίας να του λέει «ευτυχώς εδώ δεν έχουμε καθυστερήσεις».

Το μετρό της Θεσσαλονίκης έχει καταντήσει γεφύρι της Άρτας, χωρίς κανείς να μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα πότε θα ολοκληρωθεί. Ενώ στη βασική γραμμή Νέα Ελβετία – Σιδηροδρομικός Σταθμός οι ανακοινώσεις που έγιναν από την προηγούμενη κυβέρνηση οδηγούσαν στο συμπέρασμα πως φέτος θα άρχιζαν τα δοκιμαστικά δρομολόγια των συρμών. Ωστόσο τα δρομολόγια στο… σχέδιο περιλάμβαναν μόνον τη διαδρομή Νέα Ελβετία – Συντριβάνι, αφού Αγίας Σοφίας και Βενιζέλου… έκοβαν το δρόμο.

Η απόφαση διατήρησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου, που πλέον χαρακτηρίζεται «πολύπαθος» στη Θεσσαλονίκη, είχε προκαλέσει και την περίοδο εκείνη πλήθος αντιδράσεων, κυρίως από τεχνικούς φορείς που φώναζαν για την καθυστέρηση του έργου. Τελικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο πρόκρινε την απόφαση διατήρησης και κατάχωσης των αρχαιοτήτων, για να αναδειχθούν στον σταθμό και με υπουργική απόφαση του 2017, ανατράπηκε ο προηγούμενος σχεδιασμός.

Τώρα η κυβέρνηση επιστρέφει στην προηγούμενη λύση που είχε υποστηρίξει από την αρχή η αρχαιολόγος, τότε γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και σήμερα υπουργός Λίνα Μενδώνη, για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων. Η άποψη είχε στηριχθεί με υπουργική απόφαση του 2014, ενώ και το 2016 με απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε νόμιμη την απόσπαση και επανατοποθέτηση.

Ένας από τους υπέρμαχους της συγκεκριμένης τεχνικής λύσης είναι ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου (τμ. Κεντρικής Μακεδονίας) και πλέον αντιπεριφερειάρχης Υποδομών Πάρις Μπίλιας. «Ο σταθμός της Βενιζέλου με τη λύση που έχει επιλεγεί μέχρι αυτή τη στιγμή, πάει μετά το 2024 με κόστος πάνω από 40 εκατ. ευρώ ενώ το κόστος της απόσπασης και επανατοποθέτησης είναι 15 εκατ. ευρώ. Όλα μαζί θα τελειώσουν σε 3,5 χρόνια», είπε σε δηλώσεις του στο ράδιο Θεσσαλονίκη. Σε σύσκεψη φορέων που κάλεσε χθες ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, στην οποία συμμετείχαν και οι εκπρόσωποι των καταστηματαρχών που ταλαιπωρούνται από τα έργα του μετρό, αποφάσισαν όλη πως η λύση απόσπασης και επανατοποθέτησης είναι η καλύτερη, με το σκεπτικό πως μόνον έτσι θα ολοκληρωθούν γρήγορα οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση του έργου.

Από την άλλη οι πρώην κυβερνώντες και ειδικά ο τέως πρόεδρος της Αττικό μετρό Γιάννης Μυλόπουλος σε ανάρτησή του αναφέρει πως με τη λύση που προκρίνεται «ξαναγίνεται το μετρό ανέκδοτο» και κατηγορεί τη σημερινή κυβέρνηση για μεγάλες καθυστερήσεις στο έργο. Από την άλλη οι αρχαιολόγοι με ανακοίνωση του Συλλόγου τους αντιδρούν στην απόφαση απόσπασης εκφράζοντας έντονες αμφιβολίες για την τύχη των αρχαιοτήτων και εάν επανατοποθετηθούν για την ανάδειξή τους.