Ο διθύραμβος του πρεσβευτή των ΗΠΑ Geofrey Pyatt για την Ελλάδα πάνω σε ένα «Liberty»

«Όταν υπογράψαμε τα πρώτα δάνεια για την οικονομική ενίσχυση της Ελλάδας δεν υπογράψαμε μνημόνια». Με τα λόγια αυτά ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Geoffrey R. Pyatt, σήμανε την έναρξη των εκδηλώσεων για  την 70η επέτειο του Δόγματος Τρούμαν. Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε πάνω στο θρυλικό “Liberty Hellas” που λειτουργεί ως Μουσείο στο λιμάνι του Πειραιά και διοργανώθηκε από το Propeller Club of the United States of America - Port of Piraeus. Το μέρος δεν επιλέχθηκε τυχαία αφού γιορτάζεται  μια  ακόμη επέτειος. Τα 190 χρόνια  της μεταφοράς της αμερικανικής φρεγάτας “Hope” στην Ελλάδα που μετονομάστηκε «Hellas» που έγινε η ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου μετά την αποτίναξη του  τουρκικού ζυγού. Επίσης τα πλοία τύπου Liberty που δόθηκαν στους έλληνες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο βοήθησαν να ξεκινήσει και πάλι η ελληνική ναυτιλία από τα 2/3 του ελληνικού εμπορικού στόλου είχαν βυθισθεί  στη διάρκεια πολεμικών αποστολών.    

«‘Ήταν απόφαση του Τρούμαν να βοηθήσει την αναστύλωση της Ευρώπης. Βοηθήσαμε την Ελλάδα και τους πολίτες της να επιστρέψουν στην καθημερινότητα μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και καθιερώσαμε τη θέση της Ελλάδας στη δύση» επεσήμανε μεταξύ άλλων ο αμερικανός πρέσβης:

«Τα δικά σας προβλήματα είναι και δικά μας και οι δικές σας  επιτυχίες είναι  και δικές μας. Σας συμπαραστεκόμαστε γιατί έχουμε κοινά σημεία  οι δύο χώρες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία και η δικαιοσύνη. Είμαστε ταγμένοι να στηρίζουμε τους έλληνες συμμάχους μας. Εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλον.»

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Propeller Club, Γιώργος Ξηραδάκης επεσήμανε: «Και οι δύο επέτειοι τιμούν την Ελληνο-Αμερικανική φιλία, μια φιλία την οποία επίσης τιμούμε στο Propeller Club χρησιμοποιώντας κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενδυναμωθεί η συνεργασία μεταξύ των Ελληνικών και Αμερικανικών ναυτιλιακών κοινοτήτων.

Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα έχουν μακροχρόνιους ιστορικούς, πολιτικούς και πολιτιστικούς δεσμούς που βασίζονται στην κοινή δυτική κληρονομιά και μοιράζονται τις δημοκρατικές αξίες» και προσέθεσε:

«Από το προσχέδιο του Δόγματος Μονρόε το 1823 στο οποίο συμπεριλαμβανόταν εγκώμιο για τον Απελευθερωτικό Αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων, στο Δόγμα Τρούμαν το 1947 και από τη μεταφορά από τις ΗΠΑ της ναυαρχίδας του Ελληνικού Ναυτικού φρεγάτας «Hope» το 1826, στη δωρεά του «Hellas Liberty» πάνω στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, οι δύο χώρες επιδεικνύουν αμοιβαίο σεβασμό.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ελλάδα ως κοιτίδα του Δυτικού πολιτισμού, μέσω της μακρόχρονης ιστορίας της, δημιουργούσε ισχυρούς δεσμούς με πολυεθνικές χώρες όπως οι ΗΠΑ. Αναπόφευκτα η ενασχόληση των Ελλήνων με τη ναυτιλία για 10.000 χρόνια τους έδωσε την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με διαφορετικούς λαούς σε μια προσπάθεια να μοιραστούν τον πολιτισμό, τις τέχνες και τις επιστήμες». Στην εκδήλωση μίλησε και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος:

« Η βοήθεια με  το σχέδιο Μάρσαλ ήταν χωρίς μνημόνια. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ συμμάχων και φίλων. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι βαθιά, είναι σχέση εμπιστοσύνης  μνημόνια.  Η Ελλάδα συνεχίζει να είναι περήφανοι  για την πρώτη θέση στην παγκόσμια ναυτιλία και για τον πολιτισμό της»,  ενώ απεύθυνε μήνυμα προς  τη  ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα:

«Να συνεχίσετε να στηρίζετε την ελληνική οικονομία για να μπορέσει να βγει η χώρα από την κρίση» τόνισε.  



Σε αφορμή το γεγονός ότι η επιχείρηση μεταφοράς του Liberty από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα έγινε την περίοδο που ο ίδιος ήταν υφυπουργός Ναυτιλίας με υπουργό τον Γιώργο Βουλγαράκη θυμήθηκε ένα περιστατικό καταλυτικής σημασίας για το ξεκίνημα του εγχειρήματος: « Το θέμα εκκρεμούσε χρόνια. Όταν βρεθήκαμε στο υπουργείο το  ενημέρωσα τα ον Γιώργο Βουλγαράκη. Μου είπε ότι αν η ελληνική κοινότητα συγκεντρώσει τα χρήματα που απαιτούνται  το προχωράμε. Ένα βράδυ βρεθήκαμε στο σπίτι του αμερικανού πρέσβη. Εκεί ήταν και 4 εφοπλιστές μεταξύ των οποίων ο αείμνηστος καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος. Πριν πούμε το τελικό οκ στον πρέσβη για να δρομολογηθούν οι διαδικασίες  ήθελα να  είμαι σίγουρος  ότι η ελληνική κοινότητα είχε εξασφαλίσει το ένα εκατομμύριο που χρειαζόταν. «Τι ανησυχείς» μου είπε ο καπετάν Βασίλης.

« Έχω μία ευθύνη» του απάντησε:  «Πρέπει να είμαστε σίγουροι πριν προχωρήσουμε». Ο καπετάν Βασίλης έβγαλε τότε ‘έναν φάκελο από την τσέπη του:  «Άκου υπουργέ. Εδώ  είναι όλα τα λεφτά που χρειάζονται. Κράτησέ τα εσύ για να είσαι σίγουρος. Θα τα καταφέρουμε.»

Το παρών στην εκδήλωση έδωσε και ο υπουργός Ναυτιλίας, Παναγιώτης Κουρουμπλής ο οποίος δεν σηκώθηκε να μιλήσει λέγοντας : «Με κάλυψε με αυτά που είπε ο Πάνος».

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι από τη ναυτιλία, την πολιτική,  το Λιμενικό ενώ ξεχώρισε η παρουσία του  Rhode Island State Senator of USA  Λεωνίδα Ραπτάκη, η συμβολή του οποίου  για την έλευση του πλοίου στην Ελλάδα ήταν καταλυτικής σημασίας.

Από εφοπλιστές το παρών έδωσαν  ο καπετάν Παναγιώτης Τσάκος, ο Ανδρέας Ποταμιάνος, οι Νίκος και Αντώνης Τσαβλίρης, ο Λεωνίδας Σπ.Πολέμης, ο Αντώνης Φαράκλας και ο Μ.Δαλακούρας.



 

Το Liberty

 

Η βάση για το κτίσιμο της ελληνικής θαλάσσιας αυτοκρατορίας με στόλο 5.230 πλοίων ήταν 100 πλοία τύπου Liberty.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η ελληνική εμπορική ναυτιλία  πλήρωσε βαρύτατο τίμημα. Σκοτώθηκαν 2.500 ναυτικοί μας ενώ  χάθηκαν 315 πλοία από τα συνολικά 600 που αριθμούσε τότε ο ελληνικός στόλος.

Η ελληνική ναυτιλία έπρεπε να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της, γιατί ήταν μία σημαντική βιομηχανία  η οποία θα δημιουργούσε  χιλιάδες θέσεις απασχόλησης σε μια κατεστραμμένη  οικονομικά χώρα, που αναλογικά με τον πληθυσμό της πλήρωσε  τον βαρύτερο φόρο αίματoς στον Μεγάλο Πόλεμο από όλους τα συμμάχους.   

Τότε ήταν που οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να βοηθήσουν  και να διαθέσουν προς πώληση στους  Έλληνες πλοιοκτήτες 100 πλοία Liberty.

 Τα πλοία αυτά ναυπηγήθηκαν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1941 - 1945). Ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ ονόμασε την 27η Σεπτεμβρίου 1941, που ξεκίνησε το πρόγραμμα, ως «Ημέρα Ελευθερίας» γιατί ήταν τα πλοία που θα έφερναν την  ελευθερία στην Ευρώπη. Με αφορμή τις δηλώσεις αυτές καθιερώθηκε το όνομα Liberty.



Με την αυγή του 21ου αιώνα Έλληνες πλοιοκτήτες για να τιμήσουν τη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής ναυτιλίας αποφάσισαν να φέρουν ένα από τα ελάχιστα Liberty που δεν είχαν πουληθεί για παλιοσίδερα,  στην Ελλάδα. Σχέδιο με τεράστια δυσκολία στην υλοποίησή του και μεγάλου κόστους.

Ήταν έλληνες εφοπλιστές και ελληνοαμερικάνοι επιχειρηματίες που έκαναν τις χρονοβόρες  επαφές με την τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ προκειμένου να περάσει από το Κογκρέσο ειδικός νόμος  για να επιτραπεί   στο αμερικανικό κράτος να δωρίσει το Liberty, που έφερε το όνομα «Arthur M. Huddell», στην Ελλάδα.

Στις 28 Ιουλίου 2008,  το πλοίο παραδόθηκε στην Ελλάδα. Το «Hellas Liberty» αναχώρησε από το Norfolk της Βιρτζίνια των ΗΠΑ στις 6 Δεκεμβρίου 2008 , Ημέρα του Αγίου Νικολάου και κατέπλευσε στον Πειραιά στις 11 Ιανουαρίου 2009.

Η διαχείριση και λειτουργία του  ως μουσείου ανατέθηκε με νομοθετική διάταξη με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης πλωτών μουσείων ή εκθεμάτων δωρεάς προς το ελληνικό Δημόσιο», που προωθήθηκε στη βουλή από την τότε   υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Λουκά Κατσέλη, στον Όμιλο Φίλων του Liberty.

Μέγας ενθουσιασμός για το πλοίο-σύμβολο  της σύγχρονης  ελληνικής ναυτιλίας. Έδεσε στο λιμάνι του Πειραιά και λειτουργεί από τότε ως μουσείο για να μαθαίνουν οι νέοι την ιστορία της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, από πού ξεκίνησαν οι έλληνες ναυτικοί για να φθάσουν στην κορυφή του κόσμου με πλοία «εκτάκτου ανάγκης» όπως τα είχαν  βαπτίσει οι αμερικάνοι.