«Εφυγε» ο Γιάννης Μόραλης

Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους της λεγόμενης γενιάς του ΄30 με πλήθος διακρίσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο Γιάννης Μόραλης, έφυγε από την ζωή πλήρης ημερών, στα 93 του χρόνια. Η κηδεία του Γιάννη Μόραλη θα γίνει σήμερα από το Α Νεκροταφείο.

«Ο θάνατος του Γιάννη Μόραλη προκαλεί θλίψη σε όλους τους Έλληνες. Το πάθος του για την τέχνη της ζωγραφικής και η προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό αποτελούν σημείο αναφοράς για όλους μας», αναφέρει στο μήνυμά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας.

«Ο Γιάννης Μόραλης σφράγισε το πέρασμά του από τη ζωή, με το ίδιο ήθος που αποπνέει το μεγάλο έργο που αφήνει πίσω του. Θα ζει μέσα από αυτό. Και όλοι εμείς, θα αντλούμε δύναμη από αυτό, για να οικοδομήσουμε ένα μέλλον αντάξιο ενός παρελθόντος που το τίμησαν μεγάλοι Έλληνες με τον πολιτισμό που δημιούργησαν» δήλωσε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου για το θάνατο του μεγάλου ζωγράφου.

Ο Γιάννης Μόραλης γεννήθηκε στην Άρτα το 1916 και το 1927 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Σε ηλικία 15 ετών έγινε δεκτός στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και σπούδασε κοντά στον Αργυρό, τον Γερανιώτη, τον Παρθένη και τον Κεφαλληνό ζωγραφική και χαρακτική. 

Το 1936 έφυγε με υποτροφία για τη Ρώμη. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου και σπούδασε νωπογραφία και ψηφιδωτό, και το 1947 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στην ΑΣΚΤ.

Το 1949 με αρκετούς Έλληνες ζωγράφους μεταξύ των οποίων ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Νικολάου και Νίκος Εγγονόπουλος, ιδρύουν την καλλιτεχνική ομάδα «Αρμός» και διοργανώνουν την πρώτη κοινή έκθεση στο Ζάππειο το 1950. Από το 1954 ξεκινάει την συνεργασία του με το ελληνικό θέατρο, πρώτα με το Θέατρο Τέχνης και στη συνέχεια με το Εθνικό Θέατρο. 

Το έργο του Μόραλη περιλαμβάνει εικονογραφήσεις βιβλίων των ποιητών Ελύτη και Σεφέρη, εξώφυλλα δίσκων μουσικής, γλυπτά, τοιχογραφίες καθώς και σκηνικά και κουστούμια για το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας και τα μπαλέτα του Ελληνικού Χοροδράματος.

Τιμήθηκε για πρώτη φορά με βραβείο ζωγραφικής το 1940. Αποχώρησε από την ΑΣΚΤ το 1983 και το 1988 η Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας τον τίμησε με μεγάλη αναδρομική έκθεση. Το 1999 του απονεμήθηκε το μετάλλιο του Ταξιάρχη της Τιμής. Έργα του ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ζωγραφική, γλυπτική, εικονογράφηση, ανάγλυφα σε κτήρια, σε όλο το έργο του Γιάννη Μόραλη, από τα πιο παραστατικά ως τα αφηρημένα, ένα σύμβολο επανέρχεται: ο φτερωτός άγγελος με την διττή μορφή του έρωτα και του θανάτου. Η πρώτη του θεατρική δουλειά βασιζόταν στο έργο Ωδή εις θάνατον του Κάλβου και ο ίδιος ο ζωγράφος έλεγε ότι είχε δοκιμάσει έντονα το βίωμα του θανάτου καθώς τον συνόδευε πάντα ο τραγικός θάνατος του πατέρα του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον Μάρτιο του 1937 αλλά και οι σκηνές από κηδεία στην Άρτα και την Πρέβεζα όταν ήταν πολύ μικρός.