Γιατί «πνίγηκε» από τις βροχές η Αθήνα και η Ζάκυνθος

Ο καιρός και το κλίμα της Ελλάδος διαμορφώνονται περισσότερο από τις μικρές διαταραχές και όχι τόσο από τα μεγάλα συστήματα καιρού τα οποία διασχίζουν συνήθως την Ευρώπη από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Από τις ισχυρές υφέσεις (βαρομετρικά χαμηλά) του Ατλαντικού πολύ λίγες εισέρχονται στη Μεσόγειο και ακόμη πιο λίγες είναι εκείνες που φτάνουν μέχρι την Ελλάδα. Οι περισσότερες δημιουργούνται μέσα στην  ίδια τη Μεσόγειο, ακόμη στο Ιόνιο πέλαγος και σε μικρότερο βαθμό στο Αιγαίο.

Οι ισχυρές όμως υφέσεις που δημιουργούν στη χώρα μας γενικές βροχοπτώσεις είναι κατά μέσο όρο περί τις δέκα  περίπου κάθε χρόνο. Ο περισσότερος καιρός οφείλεται σε μικρές ανώτερες διαταραχές.

Προσέξτε την ισχυρή ανώτερη διαταραχή υπ’ αριθμόν 1 στον πρώτο χάρτη που σχετίζεται μία ισχυρή ψυχρή εισβολή στα Βαλκάνια και την «μικρή» διαταραχή υπ’ αριθμόν 2 που προκάλεσε ένα σοβαρό κύμα κακοκαιρίας με δυνατές μπόρες και καταιγίδες το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε και τη Δευτέρα.. 

Στην Αττική τα φαινόμενα ήταν ιδιαίτερα έντονα και σημειώθηκαν τοπικά πλημμύρες ακόμη και σε κεντρικές περιοχές της Πρωτεύουσας. Δείτε τον δεύτερο χάρτη. Με πορτοκαλί χρώμα σημειώνονται οι αστραπές.



Αυτού του είδους οι διαταραχές συχνά δεν δημιουργούν βαρομετρικό χαμηλό στην επιφάνεια και ο καιρός φαίνεται να ήρθε από το πουθενά ή άλλοτε πάλι δημιουργούν ένα ασθενές χαμηλό, όπως αυτό που βλέπουμε στον τρίτο χάρτη και που σχετίζεται με την μικροδιαταραχή που προαναφέραμε. Με μπλε χρώμα σημειώνονται οι περιοχές των βροχών και των καταιγίδων. Δείτε και το ισχυρό βαρομετρικό χαμηλό βορειότερα που σχετίζεται με την ανώτερη διαταραχή 1.



Ένας σημαντικός παράγοντας για την εκδήλωση μιας κακοκαιρίας του τύπου που αναφέραμε, είναι η μεταφορά θερμών και υγρών αερίων μαζών (θερμή μεταφορά) στην κατώτερη ατμόσφαιρα, από τα νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη προς τη χώρα μας. 

Όταν λέμε κατώτερη ατμόσφαιρα εννοούμε σε ένα ύψος περίπου 1500 μέτρων πάνω από την επιφάνεια. Πάντοτε μία θερμή μεταφορά είναι ένας ισχυρός παράγοντας ανοδικών κινήσεων του αέρα, οι οποίες είναι απαραίτητες για να δημιουργηθούν τα σύννεφα και να εκδηλωθούν βροχές και καταιγίδες. 

Στον τέταρτο χάρτη βλέπουμε τη θερμή μεταφορά (κόκκινο χρώμα) που σχετίστηκε και συνδυάστηκε με την διαταραχή 2. Προσέξτε επίσης την ψυχρή μάζα (πράσινο χρώμα) που συνοδεύει την διαταραχή 1. Τα άσπρα βέλη δείχνουν την κίνηση των αερίων μαζών.



Είναι λοιπόν συνηθισμένο φαινόμενο αυτό των μικροδιαταραχών για τη χώρα μας και μάλιστα αυτές συχνά προηγούνται μιας επερχόμενης ψυχρής εισβολής, μπορεί δε να προηγηθούν και περισσότερες από μία. Συχνά πάλι μικρή διαταραχή και ψυχρή εισβολή συμβαίνουν συγχρόνως. Η περίπτωση αυτή αν τύχει να συμβεί με ισχυρό βαρομετρικό χαμηλό, εκδηλώνεται μεγάλη κακοκαιρία, αν δε το χαμηλό διαγράψει τροχιά  λίγο βόρεια των ακτών της Κρήτης τότε εκδηλώνονται εκτεταμένες χιονοπτώσεις κυρίως στη Κεντρική Ελλάδα και στην Αττική. Είναι ο χιονιάς που μας έρχεται από την Ανατολή γιατί στις περιοχές αυτές οι άνεμοι είναι ψυχροί ανατολικοί.

Γράφει ο μετεωρολόγος Θεμιστοκλής Ιωάννου
Δείτε όσα άφησε πίσω της η κακοκαιρία στη Ζάκυνθο