Ο μύθος του Β. Χειμωνίδη στον «Γαλαξία» των σούπερ μάρκετ

Ο μεγάλος Ελληνας ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος χρησιμοποιώντας την ποιητική του «αστερόσκονη» στο ποίημα «Οι μικροί γαλαξίες» έγραφε πως «δυο δισεκατομμύρια μικροί γαλαξίες και πλέον κατοικούμε τη Γη». Επρόκειτο για την ουμανιστική-ανθρωποκεντρική περίοδο στην οποία περνούσαν ο πλανήτης και επαγωγικά η τέχνη, ως αποτέλεσμα της εκατόμβης των θυμάτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.  

Με τον συγκεκριμένο, λοιπόν, παραλληλισμό, ο ποιητής θέλησε να αναφερθεί στο προσωπικό «άστρο» και στη μοναδικότητα των ανθρώπων της εποχής του. Μια μοναδικότητα που κινδύνευσε να χαθεί στα μεγάλα ανθρώπινα σφαγεία, μια ατομικότητα που λησμονήθηκε στον βωμό μεγάλων ιδεολογιών και οραμάτων. Οράματα δυσθεώρητα, τα οποία φάνταζαν ωσάν να επρόκειτο για ένα ταξίδι από τη Γη στην Ανδρομέδα.

Σε εκείνη ακριβώς την τραχιά ιστορική περίοδο μεγάλωσε και έθεσε τις βάσεις του δικού του… Γαλαξία, ο ιδρυτής μιας από τις κορυφαίες εμπορικές επιχειρήσεις του τόπου, της «Πέντε Α.Ε.». Ο λόγος για τον Βασίλη Χειμωνίδη, ο οποίος πρόσφατα έχασε τη μάχη της ζωής εντελώς ξαφνικά, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην αγορά. 

Ο Βασίλης Χειμωνίδης γνώριζε από πολύ μικρός τι εστί κακουχία. Γόνος ποντιακής στην καταγωγή οικογενείας, από αυτές που πάντοτε περίμεναν ότι θα επιστρέψουν στην πατρογονική εστία, γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου του 1933 στο Κιλκίς και ειδικότερα στο χωριό Κάτω Θεοδωράκι. Σε πείσμα όσων θεωρούσαν τους Πόντιους ως ένα παρακατιανό κομμάτι της νεοελληνικής κοινωνίας, ο Βασίλης Χειμωνίδης διατήρησε πολλά από τα θετικά στοιχεία της πληθυσμιακής του ομάδας. Λαϊκός και ταυτόχρονα πεισματάρης, ευρηματικός και χαρισματικός, γρήγορα επένδυσε στις σπουδές και στην απόκτηση ολοένα και περισσότερων εφοδίων για να προχωρήσει μπροστά στη ζωή.

Οσοι τον γνώριζαν μιλούσαν για έναν άνθρωπο που άφησε το στίγμα του στην ελληνική αγορά τροφίμων, που με το πέρασμά του οδήγησε τον κλάδο των σούπερ μάρκετ σε καινοτομία και που με τον θάνατό του ήλθε να σηματοδοτήσει το τέλος της εποχής της… αθωότητας για την αγορά. Εξάλλου μετά το «αντίο» στους Γεράσιμο Βασιλόπουλο, Σπύρο Σκλαβενίτη, Κώστα και Αλέκο Βερόπουλο, στο «πάνθεον» των πρωτοπόρων της αγοράς τοποθετήθηκε πλέον και ο πρόεδρος του «Γαλαξία». Επρόκειτο για μια σκληροτράχηλη γενιά, την οποία ατσάλωσε ο πόλεμος και οι στερήσεις, και που βοήθησε τα μέγιστα στο πέρασμα του μέσου Ελληνα στην εποχή της ευρείας κατανάλωσης και της ευημερίας.

Τα πρώτα χρόνια

Τα πρώτα του χρόνια ο Βασίλης Χειμωνίδης τα έζησε στο χωριό Κάτω Θεοδωράκι στο Κιλκίς. Σε μια περιοχή που μετά το 1922 φιλοξένησε το ποντιακό στοιχείο, ο μετέπειτα επιτυχημένος επιχειρηματίας έμαθε γράμματα, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε εξαιτίας του πολέμου και των εμφυλιακών συνθηκών. Ο ίδιος υπήρξε άριστος μαθητής και μάλιστα σε πρόσφατο ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού σταθμού STAR Κεντρικής Ελλάδος του οποίου υπήρξε ιδιοκτήτης, δεν ήταν λίγοι οι συμμαθητές του οι οποίοι μίλησαν για τον προοδευτικό και φιλομαθή του χαρακτήρα.

Σε μια περίοδο την οποία χαρακτήριζε ως δύσκολη μεν, αλλά όμορφη, κατάφερε να συντηρήσει το όνειρό του και να κατορθώσει τελικά να σπουδάσει. Παρά το γεγονός πως πήρε το απολυτήριο του με διαγωγή «κοσμία», διότι βοηθούσε στα μαθήματα τις πιο αδύναμες συμμαθήτριές του, ο άριστος μαθητής αποφοίτησε από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη Σουηδία και την Αγγλία, με γνωστικό επίπεδο τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και το Marketing. Επρόκειτο για σπάνια γνωστικά αντικείμενα για τα μέχρι τότε δεδομένα της χώρας, η οποία συνήθως παρήγαγε γιατρούς, δικηγόρους ή πολιτικούς μηχανικούς οι οποίοι οδηγούσαν στην αστική ανάπτυξη των δύο μεγάλων πόλεων της χώρας.

Είναι η περίοδος πριν από τη δικτατορία, η οποία χαρακτηρίστηκε για τον Βασίλη Χειμωνίδη από την προσπάθεια απόκτησης κατάλληλων γνώσεων ώστε να αντεπεξέλθει στον αγώνα της ζωής. Είναι όμως και μια φάση προσωπικής συνειδητοποίησης, καθώς σύντομα έρχεται κοντά στα νέα ευρωπαϊκά αγοραστικά ήθη και στον μαγικό χώρο των μαζικών αλυσίδων και αγορών.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, και ειδικότερα από το 1965 ως το 1967, διετέλεσε υπάλληλος της ΠΑΣΕΓΕΣ και εν συνεχεία υπήρξε πρόεδρος και διευθυντής στην εταιρεία «Καταναλωτή» επί τετραετία. Είναι μια συγκυρία στην οποία ο Βασίλης Χειμωνίδης κατανοεί τις πραγματικές ανάγκες του καταναλωτή και στην οποία καταλήγει πως ο προσωπικός του χώρος είναι η επιχειρηματικότητα.

Από το 1971 ως το 1982 διετέλεσε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας που δημιούργησε με άλλους τέσσερις ακόμα φίλους του, της «Πέντε ΕΠΕ», ενώ από το 1982 έως τον θάνατό του διετέλεσε πρόεδρος της «Πέντε Α.Ε.» (σούπερ μάρκετ «Γαλαξίας»). Κάτω από τις οδηγίες του και την αδιαμφισβήτητη προεδρία του, έχτισε το επιχειρηματικό του τέκνο, την αλυσίδα σούπερ μάρκετ «Γαλαξία» με 123 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.

Από το 1974 ως το τέλος του 2001 διετέλεσε πρόεδρος του «Γαλαξία Συν. Π.Ε.» Τα καταστήματα του ομίλου του σύντομα ήλθαν κοντά στον Ελληνα, με αμεσότητα και κουβαλώντας τη δική τους αλήθεια. Ηταν μικρά, μα εύκολα προσβάσιμα και κυρίως εξυπηρετούσαν τα πιο λαϊκά κοινωνικά στρώματα. Γρήγορα η «Πέντε Α.Ε.» πέρασε και στα καταστήματα Cash & Carry αποτελώντας μια εναλλακτική λύση στον εγχώριο ανταγωνισμό.

Οι τηλεοπτικές business

Ανθρωπος με ενδιαφέρον για τον αγροτικό κόσμο της χώρας και την περιφέρεια, αλλά και για την πολιτική, σύντομα προσανατολίστηκε και σε ένα άλλο πεδίο δράσης. Οταν η ελεύθερη ραδιοφωνία οδήγησε σταδιακά στο άνοιγμα και των υπόλοιπων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ο επιχειρηματίας αποφάσισε να αποκτήσει τη δική του εναλλακτική μορφή έκφρασης. Ετσι από το 1995 έως τον θάνατό του διετέλεσε πρόεδρος του Ραδιοτηλεοπτικού Οργανισμού Κεντρικής Ελλάδος STAR Α.Ε..

Ενα κανάλι που έχει πλέον γίνει θεσμός στην περιοχή δράσης του και το οποίο συχνά τροφοδοτεί με πλάνα ακόμα και τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα της χώρας. Είναι ο τηλεοπτικός σταθμός που έχει αναδείξει τους δικούς του «Στερεοελλαδίτες» τηλε-αστέρες και που ήλθε με τις εγκαταστάσεις του να αναβαθμίσει αυτό που λέγεται περιφερειακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως οι εγκαταστάσεις του σταθμού επάνω στην εθνική οδό Αθηνών - Λαμίας είναι από τις πλέον σύγχρονες στη χώρα, με εξοπλισμό αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. Βέβαια ως άνθρωπος χαμηλού προφίλ ο Βασίλης Χειμωνίδης σπάνια φαινόταν on camera, εκτός από ένα μικρό αφιέρωμα το οποίο είχε ζητήσει να γίνει για τον γενέθλιο τόπο του, λίγους μήνες πριν πεθάνει.

Μόνο τότε μίλησε για τη ζωή και το όραμά του και δέχτηκε να φανεί μπροστά στο φως της δημοσιότητας. Πάντως πολλοί είναι αυτοί που έχουν μιλήσει για έναν άνθρωπο που άφησε πίσω του πλούσιο φιλανθρωπικό έργο σε όλη την Ελλάδα και στήριξε τους Πόντιους σε κάθε τους βήμα.

Ο «πλανητάρχης» από το Κιλκίς 

Ολιγαρκής στη ζωή του δεν επεδίωξε ποτέ να χτίσει…παλάτια, όπως λένε οι στενοί του συνεργάτες, κι ας τον φώναζαν οι φίλοι του «πλανητάρχη» λόγω της επιτυχίας του και του ονόματος «Γαλαξίας» που έφεραν τα καταστήματά του. Το πατρικό του σπίτι ήταν το δικό του… πλανητάριο, στο οποίο πήγαινε κάθε Πάσχα, σε μια απαράβατη για τον ίδιο και τη σύζυγό του Νίκη συνήθεια. Στην πλαγιά του λόφου, στο ψηλότερο σημείο του χωριού, ο πρόεδρος καθόταν με τις ώρες και ατένιζε μακριά.

Ηθελε να περνάει πολλές μέρες στο χωριό του, με τους συγχωριανούς του και τους συγγενείς του, παίζοντας τάβλι και συνήθως χάνοντας. Πρακτικός και προσγειωμένος άνθρωπος ο Βασίλης Χειμωνίδης δεν ήθελε ούτε στολίδια ούτε δεξιώσεις ούτε πλούσια ζωή. Ηταν παράδειγμα για όλους γύρω του για την απλότητα και την αγνότητα της ζωής του.

Στο club των μεγάλων

Η «Πέντε Α.Ε.», η οποία λειτουργεί με τον διακριτικό τίτλο «Γαλαξίας», έχει έδρα την Αθήνα, παρά την αγάπη του Βασίλη Χειμωνίδη για τη Βόρεια Ελλάδα. Αντικείμενό της είναι η εμπορία τροφίμων και γενικά καταναλωτικών αγαθών. Πρόσφατα δε, με την τροποποίηση του καταστατικού, η εταιρεία γίνεται και τεχνική, με αντικείμενο την ανέγερση και εκμετάλλευση οικοδομών. Παρά τη συνολικά αθόρυβη παρουσία της, αργά μα σταθερά η εταιρεία οδηγήθηκε στο κλειστό κλαμπ των έξι μεγαλύτερων σε πωλήσεις εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας και στην πρώτη δεκάδα από απόψεως κερδών.

Η εταιρεία συστήθηκε το 1971 ως «Πέντε ΕΠΕ»,  επωνυμία που οφείλεται στους πέντε αρχικούς μετόχους, με πρώτο κεφάλαιο 300.000 δραχμές ισόποσα κατανεμημένο στους αρχικούς εταίρους. Ομως η προσωπικότητα του Βασίλη Χειμωνίδη γρήγορα έλαμψε. Η εμπορία απορρυπαντικών και καλλυντικών ευρείας κατανάλωσης ήταν η αρχική οικονομική δραστηριότητά της, με πρώτο κατάστημα λιανικής πώλησης στα Κάτω Πατήσια και με επιφάνεια μόλις 60 τ.μ. Ακολούθησε η ίδρυση και λειτουργία και άλλων μικρών καταστημάτων, η ίδρυση και λειτουργία των πρώτων σούπερ μάρκετ και η μετατροπή της εταιρείας σε ανώνυμη, το 1982.

Φυσικό επακόλουθο της ανάπτυξης της εταιρείας ήταν και η αύξηση του κεφαλαίου, με την είσοδο και άλλων εταίρων, κυρίως εργαζομένων, με την εκ παραλλήλου κεφαλαιοποίηση του μεγαλύτερου ποσοστού κερδών που επιτύγχανε.

Επειτα από τα πρώτα καταστήματα σούπερ μάρκετ που ίδρυσε και λειτούργησε στην ευρύτερη περιοχή Αθηνών - Πειραιώς, ακολούθησε και η λειτουργία καταστημάτων σε επαρχιακές πόλεις. Με σωστή διαχείριση η «Γαλαξίας» κατόρθωσε να επιτυγχάνει τα μεγαλύτερα ποσοστά κερδών επί του κύκλου εργασιών της στον κλάδο του εμπορίου και στο μεγαλύτερο ποσοστό τα κέρδη αυτά να τα κεφαλαιοποιεί. Η «Πέντε Α.Ε.» λειτουργεί παράλληλα και τη θυγατρική εταιρεία «ΑΡΓΩ Μάρκετ ΑΕΕ», στην οποία η μητρική συμμετέχει κατά ποσοστό 99,83% και λειτουργεί 13 καταστήματα μισθωμένα, με εξίσου ικανοποιητικά οικονομικά αποτελέσματα. Το σύνολο των καταστημάτων του ομίλου «Πέντε Α.Ε.» (110) και «Αργώ ΑΕΕ» (13) ανέρχεται σε εκατόν είκοσι τρία.

Νέος πρόεδρος ο Χρήστος Μαυρόπουλος

Νέος πρόεδρος της εταιρείας εδώ και λίγο καιρό ανέλαβε ο στενός επί σειρά ετών συνεργάτης του Βασίλη Χειμωνίδη και συμμέτοχος κ. Χρήστος Μαυρόπουλος (φωτογραφία). Οπως τονίζει και ο ίδιος, η εταιρεία συνεχίζει σταθερά την ανάπτυξή της. Μπορεί μάλιστα ο εγχώριος και ειδικότερα ο ξενόφερτος ανταγωνισμός στον κλάδο των σούπερ μάρκετ να συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, όμως ο «Γαλαξίας» δεν φαίνεται να επηρεάζεται. «Είμαστε μια απολύτως νοικοκυρεμένη και συνεπής στις υποχρεώσεις της εταιρεία. Θα πρέπει να επισημάνω πως μπορεί όλοι να αναφέρονταν κατά το παρελθόν στις συνέπειες που θα είχε η έλευση των μεγάλων πολυεθνικών στον κλάδο, όμως εγώ θεωρώ πως δεν έχουμε κάτι να φοβηθούμε. Αντιθέτως, οι πολυεθνικές μας ανάγκασαν να εκσυγχρονιστούμε και τελικά να γίνουμε καλύτεροι», τονίζει ο κ. Μαυρόπουλος.

Κύριο μέλημα της διοίκησης της εταιρείας είναι οι τιμές των προϊόντων να είναι κατά το δυνατό χαμηλές και ανταγωνιστικές. Προς την κατεύθυνση αυτή η εταιρεία διαθέτει 900 και πλέον κωδικούς προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Σήμερα οι εταιρείες «Πέντε Α.Ε.» και «Αργώ ΑΕΕ» απασχολούν συνολικά 3.500 υπαλλήλους, ενώ για τους υπαλλήλους που επιδεικνύουν ζήλο και εργατικότητα έχουν καθιερωθεί βραβεία και ετήσιες εκδρομές στο εξωτερικό. Πέραν δε τούτου, στους υπαλλήλους που διακρίνονται προσφέρεται η δυνατότητα να γίνουν μέτοχοι της εταιρείας.

Η πλειοψηφία σε αριθμό των μετόχων της εταιρείας είναι υπάλληλοι, με επακόλουθο να συμμετέχουν στα διοικητικά συμβούλια, στις γενικές συνελεύσεις και στα κέρδη της εταιρείας. Οπως μας είπε ο κ. Μαυρόπουλος, στα άμεσα σχέδια της εταιρείας είναι να ανοίξει περίπου 6 έως 10 νέα καταστήματα στην Μακεδονία αλλά και στην Πελοπόννησο όπου η εταιρεία δεν διαθέτει ισχυρή παρουσία. Βέβαια στον σχεδιασμό εντάσσεται και η Αττική.