«Λεξικό χωρίς γραβάτα»: Αναλύοντας τη διπλή γλώσσα του ΣΥΡΙΖΑ

Το γεγονός ότι η πρώτη έκδοση του βιβλίου έχει σχεδόν εξαντληθεί, είναι δείγμα της ευστοχίας του Γιάννη Βλαστάρη. Ο πρώην διευθυντής της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας συνέλαβε την ιδέα και συνέγραψε το πλέον πρωτότυπο -και πλέον χρήσιμο- λεξικό για το σήμερα. Στις σελίδες του μοναδικού «Λεξικού Χωρίς Γραβάτα» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός) δεν έχουν καταχωριστεί μόνο οι όροι που εισήγαγε η διγλωσσία του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβερνώσας πλειοψηφίας. Στο «Λεξικό» του Βλαστάρη καταγράφεται, εμμέσως αλλά με ενάργεια, η χαοτική, αντιφατική και εν τέλει αποπροσανατολιστική αργκό που επιβλήθηκε στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας άμα τη αναλήψει της εξουσίας από τον Αλέξη Τσίπρα και τους συν αυτώ. Με δυο λόγια το «Λεξικό Χωρίς Γραβάτα» είναι μια τολμηρή έρευνα για τη γλώσσα της δημαγωγίας και την αλήθεια που κρύβεται πίσω από 350 λέξεις-παγίδες. Πρόκειται για όρους που πολιορκούν τον δημόσιο λόγο, αλλά και τη σκέψη του απλού πολίτη.

Το «Λεξικό Χωρίς Γραβάτα» του Γιάννη Βλαστάρη καταπιάνεται με το φαινόμενο της «Διπλής Γλώσσας». Μιας γλώσσας την οποία άλλοτε αποκαλούσαμε «ξύλινη», αλλά που σήμερα ο συγγραφέας την χαρακτηρίζει «γλώσσα από πλαστελίνη». Παραπλανητικά εύπλαστη και επικίνδυνη γιατί «κολλάει στο μυαλό και ακινητοποιεί τα κριτήριά μας».
Όπως αναφέρει ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με το βιβλίο, οι «Θεσμοί» αντικατέστησαν την Τρόικα, οι χθεσινοί «τοκογλύφοι» αποκαλούνται, πια, «Τεχνικά κλιμάκια», ο αυτόματος κόφτης αποδοχών ονομάζεται «Ρυθμιστής Αυξημένων Εγγυήσεων» και η μείωση μισθών-συντάξεων βαφτίστηκε «Ασφαλιστική Αναπλαισίωση».



Το εξώφυλλο του «Λεξικού Χωρίς Γραβάτα» του Γιάννη Βλαστάρη

Στους καιρούς της κρίσης ο δημόσιος λόγος κατακλύζεται ήδη από νεολογισμούς και νεόκοπες διατυπώσεις με σκοπό να εξωραΐσουν άλλες, οι οποίες είχαν δαιμονοποιηθεί στο παρελθόν. Η αλλαγή πολιτικής επιβάλλει και αλλαγή ρητορικής. Το αποτέλεσμα, όμως, είναι η δημιουργία μιας επικοινωνιακής Βαβέλ και μίας πρωτόγνωρης σύγχυσης στη σκέψη του μέσου πολίτη, καθώς λέξεις και σημασίες χάνουν τον ρόλο τους και μετατρέπονται σε πολτό που τελικά οδηγεί στα... ομόλογα Σώρρα.

Ο παλιός διευθυντής της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας και του περιοδικού ΕΨΙΛΟΝ συγκέντρωσε 350 λήμματα που έχουν εισβάλλει στη ζωή μας και τα σχολιάζει σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει το νόημά τους, αλλά και να υπαινιχθεί τις σκοπιμότητες της διαστροφής τους. Πότε με δεικτικότητα και πότε με χιούμορ, περιγράφει την τρέλα που επικρατεί στην πολιτική αρένα, σε πολλά Μ.Μ.Ε, αλλά και στις καθημερινές μας συζητήσεις.

Οι νέες λέξεις της εποχής συνοδεύονται από φωτογραφίες των εισηγητών τους, τεκμηριώνοντας έτσι τη στιγμή της διατύπωσής τους, αλλά και προσφέροντας το γενικότερο επικοινωνιακό περιβάλλον τους. Σε συγκεκριμένες σελίδες «Σημειώσεων», μάλιστα, υπάρχει χώρος ώστε ο αναγνώστης να συμπληρώνει εκεί τα δικά του λήμματα -όρους ή εκφράσεις που ο ίδιος πρόσεξε και που διέφυγαν της έρευνας του συγγραφέα.

Το «Λεξικό Χωρίς Γραβάτα» είναι μία πρωτότυπη, ευκολοδιάβαστη έκδοση, σε ειδικό σχήμα και με σύγχρονη αισθητική. Μία δημοσιογραφική δουλειά που με κατανοητό και διασκεδαστικό τρόπο προσεγγίζει ένα πολύ σοβαρό θέμα. Αξίζει να διαβαστεί από όλους όσοι θέλουν να ξεχωρίζουν την αλήθεια από το ψέμα, εντοπίζοντας τις παγίδες που μπορεί να κρύβει μία αθώα λεξούλα. 

Η παρουσίαση του «Λεξικού Χωρίς Γραβάτα» έχει προγραμματιστεί για την Τρίτη 28 Φεβρουαρίου, στις 19:00 μ.μ, στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5). Στην εκδήλωση θα μιλήσουν οι κ.κ. Νίκος Μαρατζίδης (καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης), Βασίλης Παπαβασιλείου (σκηνοθέτης) και Πέτρος Τατσόπουλος (συγγραφέας, πρώην βουλευτής).



Η πρόσκληση για την παρουσίαση του «Λεξικού Χωρίς Γραβάτα»