«Το κάστρο της μοναξιάς» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Μία σημαντική έκθεση, την παρουσίαση του έργου του διαλεκτού Αμερικανού καλλιτέχνη Μάικ Κέλι (Mike Kelley), έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν οι φιλότεχνοι της Αθήνας. Η έκθεση εγκαινιάσθηκε στο Μέγαρο Σταθάτου του Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, με την πρωτοβουλία του Οργανισμού ΝΕΟΝ.

Ο Kelley, που έφυγε από τη ζωή το 2012, αποτελεί ένα μοναδικό και μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης, καθώς συμπορεύθηκε και επεξεργάσθηκε τεχνικά κι εκφραστικά σχεδόν όλα τα κινήματα του καιρού του, δημιουργώντας ένα έργο πολυποίκιλο, «υπονομευτικό» και παράλληλα εμβληματικό για την πλευρά της τέχνης που αγκαλιάζει την αντι-κουλτούρα και το πνεύμα που κινείται αντίθετα με τις κρατούσες έννοιες για την καλλιτεχνική δημιουργία και τα προϊόντα της.

Μέσα στις ενότητες, χρονικές και θεματικές, που οργανώνουν την έκθεση, ο επιμελητής της Ντάγκλας Φογκ, παρουσιάζει τις βασικές και σταθερές θεματικές ανησυχίες του Kelley, αναδεικνύοντας τα συστατικά του έργου του, που το έχουν καταστήσει τόσο ελκυστικό στην υποδοχή του και τόσο βαθύ στην ανάγνωσή του.

Μολονότι η έκθεση παρουσιάζει σχεδόν όλη την πορεία του Kelley και συγκορμίζει όλες τις τεχνικές του αναζητήσεις, από τα εννοιολογικά έργα μέχρι τη φωτογραφία, τη ζωγραφική, το animation και τις εγκαταστάσεις, το στήσιμό της οργανώνεται θεματικά με βάση τις σταθερές ανησυχίες, που απασχόλησαν τη δημιουργική του έρευνα: τη νοσταλγία για μία χαμένη παιδικότητα, την απομάκρυνση από μία «ευτυχισμένη εποχή», τις συμβατικές ιεραρχήσεις που διέπουν κάθε κοινωνική και διαπροσωπική σχέση, την υποκειμενικότητα (και ίσως ψευτιά) των κατεστημένων αξιών, του Υψηλού (Sublime).

Κύριοι άξονες, η σχεδόν εμμονική αντίληψή του για την ανακλητική και συνάμα οντολογικά υπαινικτική εικόνα που προβάλλουν τα ready-made λούτρινα κουκλάκια και η pop φιγούρα του Σούπερμαν.

Μέσα από τη διερώτηση, πόσο συναισθηματικά δύνανται να φορτίσουν την περαιτέρω ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου οι παιδικές αναμνήσεις για τη στενή σχέση ανάμεσα στην άσκηση της φαντασίας και στην εκπαίδευση στην πραγματικότητα, μέσα από τη διαμεσολάβηση των νοητικών εικόνων που δημιουργεί η επαφή με τα λούτρινα παιχνίδια, ή καλλιεργεί η ανάγνωση των παιδικών αυτών αφηγημάτων, ο Kelley στοιχειοθετεί μια οντολογία της μνήμης και της νοσταλγίας της περασμένης νιότης, μέσα από τις εγκαταστάσεις και τις φωτογραφήσεις του με τα λούτρινα ζωάκια και το μεγαλόπνοο project του για την αλληγορία της διατήρησης της μνήμης της χαμένης γενέτειρας, όπως εκφράζεται με τον κώδωνα που περικλείει την πόλη Cantor του Σούπερμαν.

Αλλά και η ειρωνική ματιά του Kelley προς την εύκολη και κοινότοπη εικόνα και ιεράρχηση των αξιών της αμερικάνικής και κατ’ επέκτασην της μικρο-μεσοαστικής κουλτούρας φαίνεται στην ανατρεπτική ζωγραφική του των Ασώματων Οργάνων, ένας σπινοζικός υπαινιγμός του «ποτέ δεν γνωρίζει κανείς τι μπορεί να κάνει το σώμα», που υπονομεύει τις κρατούσες απόψεις για το ποιες αξίες συνοδεύουν και πώς θα πρέπει να ρυθμίζεται η σωματική σύλληψη του ατομικού κόσμου και των εγκόσμιων σχέσεων. Όπως και η υποβλητική σειρά φωτογραφιών του για το Υψηλό (Sublime), που τονίζει ακριβώς τη σύγχρονη εκδοχή και μεταστροφή της έννοιάς του την οποία υπογράμμιζε στον ορισμό του για τη Μεταμοντέρνα Εποχή της κατανάλωσης ο Ζαν-Φρανσουά Λυοτάρ –και η οποία συγχωνεύει μέσα στην κοινότοπη στιλπνότητα και μέγεθός της την κακέκτυπη εικόνα των δύο καντιανών εκδοχών του Υψηλού, το Δυναμικό και το Μαθηματικό.

Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 25 Φεβρουαρίου, είναι μία τρανή απόδειξη της λυρικής μεγαλοφυΐας ενός καλλιτέχνη που ακόμη και μετά θάνατον εξακολουθεί να συναρπάζει και να συγκινεί.

 
Mike Kelley, Fortress of Solitude
Μέγαρο Σταθάτου, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
17.11.2017-25.02.2018
Ωράρια λειτουργίας
Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο 10:00-17:00
Πέμπτη, 10:00-20:00, Κυριακή, 11:00-20:00
Τρίτη κλειστά

πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ