Εκκλησιαστικοί θησαυροί στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Το Βυζαντινό Μουσείο και Χριστιανικό Μουσείο γιορτάζει τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυσή του και στο πλαίσιο των επιστημονικών δράσεων με μουσεία και ιδρύματα του εξωτερικού, συνεργάζεται με το Μουσείο Cluny στο Παρίσι. Τα δύο μουσεία ξεκινούν έναν κύκλο εκθέσεων με τον γενικό τίτλο «Βυζάντιο και Δυτικός Μεσαίωνας», με την πρώτη «Εκτός ναού... Θησαυρός του 11ου αιώνα από το Μουσείο του Cluny» να εγκαινιάζεται σήμερα, Δευτέρα 28 Απριλίου. 

Στη συγκεκριμένη έκθεση, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία 2014», κεντρικό πολύτιμο έκθεμα αποτελεί μια λίθινη φορητή Αγία Τράπεζα δυτικής τέχνης που χρονολογείται στις αρχές του 11ου αιώνα και προέρχεται από το Μουσείο του Cluny.  Η αμφιπρόσωπη πλάκα από ξύλο και πορφυρίτη περιέχει στο εσωτερικό της λείψανα τεσσάρων αγίων και έχει αργυρή επένδυση, κατά τόπους επιχρυσωμένη. Η επένδυση φέρει εγχάρακτο διάκοσμο που επικεντρώνεται στην ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας, ενώ στην εικονογραφία της εντοπίζονται βυζαντινές επιρροές.

Την έκθεση συμπληρώνουν αντίστοιχα αντικείμενα από τη χριστιανική Ανατολή, υφασμάτινα αντιμήνσια και λειτουργικά σκεύη (άγιο ποτήριο, δίσκος, λόγχη, κοχλιάριο κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας και προέρχονται από τις συλλογές του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Η χρήση φορητών Αγίων Τραπεζών και αντιμηνσίων ήταν επιβεβλημένη σε περιπτώσεις που έπρεπε να τελεστεί η Θεία Λειτουργία σε χώρους εκτός του ναού, κατά τη διάρκεια εκστρατειών ή πολέμων, όταν ηγεμόνες με την αυλή τους ή ιεραπόστολοι ταξίδευαν σε περιοχές χωρίς εκκλησίες. Στη Δύση, οι φορητές Αγίες Τράπεζες (petrae sacrae) είναι κατά κανόνα κατασκευασμένες από λίθο, ενώ τα αντιμήνσια στην Ανατολή είναι από ύφασμα ή ξύλο και φέρουν συμβολικές παραστάσεις και επιγραφές. Και οι δύο τύποι περιέχουν λείψανα αγίων.

Την έκθεση συμπληρώνουν αντίστοιχα αντικείμενα από τη χριστιανική Ανατολή: υφασμάτινα αντιμήνσια και λειτουργικά σκεύη (Άγιο Ποτήριο, Δίσκος , λόγχη, κοχλιάριο) που χρησιμοποιούνται για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας και προέρχονται από τις συλλογές του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Πληροφορίες
Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (ανακαινισμένο Μέγαρο της Δούκισσας της Πλακεντίας): Βασ. Σοφίας 22 - Αθήνα (στάση Μετρό: Ευαγγελισμός). Διάρκεια έκθεσης: 28 Απριλίου έως 3 Αυγούστου. Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Κυριακή: 8:00 - 20:00.