Ανακαλύπτοντας τους πολιτιστικούς θησαυρούς της πλατείας Βικτωρίας

Για πολλούς θεωρείται μια από τις υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας, ωστόσο μία βόλτα στη γειτονιά της πλατείας Βικτωρίας θα σας οδηγήσει σε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες θεατρικές σκηνές, σε γκαλερί, ωδεία σε άλλους χώρους που μοιάζουν
με πολιτιστικούς θησαυρούς. Αυτό έκαναν χτες το πρωί -στις 26 Ιανουαρίου- η ομάδα «Culture» των Ατενίστας με σκοπό -μέσα από τον περίπατ-  να ξεδιπλωθεί το μακρύ κουβάρι της ιστορίας της και ν’ αποκαλυφθεί η αγάπη που οι άνθρωποι του θεάτρου, των γραμμάτων και των τεχνών, έτρεφαν και τρέφουν ακόμα για αυτήν.

Θεατρικός πυρήνας
Η πλατεία Βικτωρίας, άλλοτε πλατεία Κυριακού, πήρε το όνομά της προς τιμήν της βασίλισσας της Μεγάλης Βρετανίας, Βικτωρίας, χάρη στην οποία το 1864 παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Αγγλία, τα Επτάνησα, ως δώρο για την ανάδειξη στον ελληνικό θρόνο του ανιψιού της πρίγκιπα της Δανίας, Γουλιέλμου Γεωργίου.

Στους γύρω δρόμους από την πλατεία βρίσκονται σήμερα μερικά από τα «διαμάντια» της θεατρικής Αθήνας. «Πρόκειται για μια περιοχή που πάντα ήταν πολιτιστικός και θεατρικός πυρήνας. Παλαιότερα, στην πλατεία μαζεύονταν οι ηθοποιοί, έτρωγαν παγωτό και συζητούσαν τα παραλειπόμενα των παραστάσεων», θυμάται η ηθοποιός, Μαίη Σεβαστοπούλου, που ζει τα τελευταία 31 χρόνια στην περιοχή.

Ένα από τα θέατρα που λειτουργούν σήμερα στην περιοχή είναι το Θέατρο «Πορεία» στο στενό της Τρικόρφων, η ιστορία του οποίου ξεκινά το 1960, όταν ο θεατράνθρωπος και κινηματογραφικός σκηνοθέτης Αλέξης Δαμιανός, αγόρασε το κτίριο και το μετέτρεψε σε θέατρο. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει ένα νέο, ρηξικέλευθο θέατρο που θα καταπιανόταν κυρίως με τη νεοελληνική δραματουργία. «Τότε η Ελλάδα είχε μεγάλη ανάγκη από μια πολιτιστική ανάκαμψη, γιατί δεν υπήρχαν τόσα θέατρα. Υπήρξε μια από τις πιο πρωτοποριακές και καινοτόμες σκηνές των Αθηνών», εξηγεί ο σημερινός ιδιοκτήτης του θεάτρου, σκηνοθέτης και ηθοποιός, Δημήτρης Τάρλοου.

Η μητέρα του Δημήτρη Τάρλοου, Μαρίνα Καραγάτση (κόρη του σπουδαίου λογοτέχνη Μ. Καραγάτση) έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής της στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου, στην πλατεία Βικτωρίας. «Απέναντι από το σπίτι μας ήταν το "Θέατρο της κυρίας Κατερίνας"» θυμάται. «Τότε ήταν μια γειτονιά μεσοαστική» προσθέτει.

Το θέατρο άνοιξε τις πόρτες του για πρώτη φορά στις 20 Ιανουαρίου του 1961 με το έργο του Ιωάννη Παπαβασιλείου «Το άλλο κύμα». Η μεγαλύτερη όμως καλλιτεχνική και εισπρακτική του επιτυχία ήταν η παράσταση «Κόκκινα Φανάρια» του Αλέκου Γαλανού, με πρωταγωνίστρια τη Μαίρη Χρονοπούλου, που παίχτηκε τις θεατρικές σεζόν 1962-1963 και 1963-1964.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 το θέατρο νοικιάστηκε στον θιασάρχη Γιώργο Λεμπέση, ενώ την περίοδο 1988-1990 στέγασε το θεατρικό οργανισμό «Εποχή» του Βασίλη Παπαβασιλείου. Από το 1994 και για έξι χρόνια λειτούργησε ως κινηματογράφος («Στούντιο»).

Το 2000 το κτίριο αγόρασε ο Δημήτρης Τάρλοου. «Ο χώρος αυτός έχει μια ιδιαιτερότητα», επισημαίνει ο ίδιος, και συμπληρώνει: «Είναι ένα από τα λίγα θέατρα που χτίστηκε ως τέτοιο. Οι πιο γνωστοί θεατράνθρωποι άφησαν την ενέργειά τους και το αποτύπωμά τους στο χώρο».

Με πολύ ενδιαφέρουσες θεατρικές προτάσεις κάθε σεζόν (φέτος ανεβάζει μεταξύ άλλων την παράσταση «Παραλλαγές θανάτου» του Γιον Φόσε, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Χουβαρδά), το θέατρο «Πορεία» σήμερα δεν μπορεί να μένει ανεπηρέαστο από τις δύσκολες συνθήκες που ζούμε. «Ωστόσο το μεγάλο μας πρόβλημα δεν είναι η οικονομική κρίση, αλλά ο πόλεμος που μαίνεται ανάμεσα σε έναν ιδιότυπο συντηρητισμό και λαϊκισμό και στους ανθρώπους που θέλουν να συνεχίσουν το διάλογο με την Ευρώπη», εξηγεί ο κ. Τάρλοου.

Μερικά στενά πιο κάτω, στη γωνία των οδών Φωκαίας και Αριστοτέλους βρίσκεται το θέατρο «Πόλις» του ηθοποιού Δάνη Κατρανίδη. «Την πλατεία Βικτωρίας τη θυμάμαι πάντα ως θεατρικό στέκι» λέει ο Δάνης Κατρανίδης. «Το 2007 όταν πρωτοανέβασα εδώ μια παράσταση με είχαν τρομοκρατήσει τι πάω να κάνω στην πλατεία Βικτωρίας. Ωστόσο δεν αντιμετώπισα κανένα πρόβλημα», προσθέτει.

Ο χώρος ξεκίνησε να λειτουργεί ως ταβέρνα μέχρι τη δεκαετία του ’80, οπότε ο ηθοποιός Σπύρος Καλογήρου μαζί με τη γυναίκα του Ευαγγελία Σαμιωτάκη το μετέτρεψαν σε θέατρο. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 λειτούργησε το θέατρο «Μέλι» του Γιώργου Χριστοδούλου. «Όταν έκλεισε, το χώρο ζητούσαν για σούπερ μάρκετ, πάρκινγκ, εκκλησία και πολυκατοικία. Ωστόσο οι ιδιοκτήτες του ήθελαν να συνεχίσουν την παράδοση του θεάτρου. Αυτό με συγκίνησε και πήρα την πρωτοβουλία να το νοικιάσω για θεατρική χρήση». Το θέατρο «Πόλις», με τη νέα σύγχρονη μορφή του, άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό στις 30 Νοεμβρίου του 2012, ενώ σήμερα στους δύο χώρους του, τη «Μεγάλη Πόλη» και τη «Μικρή Πόλη» λειτουργεί κεντρική και νεανική σκηνή (μεταξύ άλλων ανεβάζει την παράσταση του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη «Αέρας», σε σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου, με τη Ράνια Οικονομίδου και τη Ρένη Πιττακή).

Στην οδό Μαγνησίας λειτουργεί το θέατρο «Βικτώρια», το οποίο πρωτο-ιδρύθηκε το 1995 από τον σκηνοθέτη και ιδρυτή της Δραματικής Σχολής Αθηνών, Γιώργο Θεοδοσιάδη. Μετά το θάνατο του Γιώργου Θεοδοσιάδη, το 2006, την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου ανέλαβε ο Δημήτρης Κομνηνός, ο οποίος ανεβάζει στις δύο σκηνές του θεάτρου θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. «Η γεωγραφία της περιοχής έχει αλλάξει. Οι γύρω δρόμοι ήταν αστικοί, ενώ τώρα άλλαξε ο πληθυσμός. Ωστόσο, είναι μια περιοχή που δεν φοβάσαι να περπατήσεις το βράδυ. Οι κυρίες με τις γούνες και τους κότσους στα μαλλιά δεν αντιμετώπισαν κινδύνους», λέει ο κ. Κομνηνός. «Οι μετανάστες δεν μας δημιουργούν πρόβλημα. Ήρθαν στην Ελλάδα για να ζήσουν μια καλύτερη ζωή και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους», σπεύδει να προσθέσει. Παραδέχεται ότι το θέατρο αντιμετωπίζει δυσκολίες, λόγω της οικονομικής συγκυρίας, και ζητάει την υποστήριξη του κοινού για να αντέξει. Σήμερα, στο θέατρο «Βικτώρια» ανεβαίνει η κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης», σε σκηνοθεσία Ρέππα- Παπαθανασίου.

Άλλοι πολιτιστικοί θησαυροί
Την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της περιοχής γύρω από την πλατεία Βικτώριας συμπληρώνουν και άλλοι πολιτιστικοί χώροι, όπως η γκαλερί «Ηώς» στην οδό Χέυδεν, το Απολλώνιο Ωδείο στο υπέροχο νεοκλασικό κτίριο των αρχών του 20ού αιώνα στην Αριστοτέλους 69, η κινηματογραφική σχολή Σταυράκου στην Πατησίων, το κινηματοθέατρο Τριανόν στην Κοδριγκτώνος και το πρώην θέατρο «Άρτι» (Ηπείρου και Αχαρνών) που σήμερα στεγάζει το Κέντρο Ημέρας της Πανελλαδικής Ένωσης για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και την Επαγγελματική Επανένταξη και τα εργαστήριά του (κινηματογράφου, θεάτρου, κηπουρικής, πλεκτικής και άλλων δραστηριοτήτων).

Πηγή: Αθηναϊκο Πρακτορείο