Θανάσης Τσεκούρας

Εκτός όμως από ενδιαφέρον, το εγχείρημα προβλέπεται δύσκολο από πολλές απόψεις, επώδυνο και σίγουρα μακράς διαρκείας.

Για πολλούς λόγους, εκ των οποίων κυρίαρχος κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι η ίδια η ιστορικότητα του κόμματος. Τι σημαίνει αυτό; Μία έκτακτη πολιτική συγκυρία εθνικής κρίσης (η χρεοκοπία της χώρας και τα μνημόνια) έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Με τρομακτικό έλλειμμα ιδεολογικής, πολιτικής και τεχνικής προετοιμασίας. Συνοπτικά, οι ίδιες αιτίες έφεραν και την εκλογική ήττα: οι ιδεοληψίες, η πολιτική ανωριμότητα και η διαχειριστική ανικανότητα.

Με μοιραίο τρόπο οι ενδημικές παθογένειες του ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύουν σήμερα το εγχείρημα της αλλαγής του.

Η πλειονότητα των στελεχών του παραμένουν «παιδιά» μιας Αριστεράς η οποία ουδέποτε κατάφερε να συντονιστεί με τις εξελίξεις και τον ρυθμό της ελληνικής κοινωνίας. Γι’ αυτό και παρέμεινε μια σεβαστή αλλά περιφερειακή πολιτική δύναμη στις τέσσερεις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης.

Παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο αν κατάλαβε κάτι από τον εκδημοκρατισμό του Κωνσταντίνου Καραμανλή, την κυριαρχία του Ανδρέα Παπανδρέου, τον εκσυγχρονισμό του Κώστα Σημίτη. Ακόμη όμως και αν κατάλαβε κάτι, το βέβαιο είναι ότι δεν κατάφερε ποτέ να πρωταγωνιστήσει. Μέχρι την εθνική κρίση που προκάλεσε η χρεοκοπία.

Πώς λοιπόν αυτή η παρωχημένη γενιά της Αριστεράς να υιοθετήσει το αίτημα της αλλαγής και να διατυπώσει τις συντεταγμένες του νέου ΣΥΡΙΖΑ; Πράγμα που προϋποθέτει μια νέα γλώσσα, σύγχρονη πολιτική ατζέντα, μοντέρνα προσέγγιση του κράτους, της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας, αυθεντικό ευρωπαϊσμό σε μια δύσκολη εποχή για την Ευρώπη και πολλά άλλα ακόμη;

Προς το παρόν τα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ξορκίζουν δαίμονες και κυνηγούν φαντάσματα. Αλλος φοβήται το φάντασμα του «εκπασοκισμού». Αλλος καταριέται το «Κέντρο» και την «Κεντροαριστερά». Ολοι μαζί, όμως, ομνύουν σε μια «αριστεροσύνη» που μόνο οι ίδιοι καταλαβαίνουν. Και είναι εξαιρετικά αβέβαιο αν την πιστεύουν ή πρόκειται απλώς για μια αταβιστική καθήλωση στο παρελθόν.

Φοβάμαι ότι το εγχείρημα της αλλαγής του ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει ένα προσωπικό, κυρίως όμως μοναχικό εγχείρημα για τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα. Πρώτον, γιατί φαίνεται ο ίδιος να το θέλει πολύ περισσότερο από τους παλιούς «συνοδοιπόρους» του. Δεύτερον, γιατί μόνο ο ίδιος μπορεί να το καταφέρει.

Θα το τολμήσει, θα καταφέρει να το ολοκληρώσει; Αγνωστο.

Πάντως, σε περίπτωση που το ξεκινήσει είναι βέβαιο ότι σε κάποιο, όχι και τόσο μακρινό, σημείο της διαδρομής θα κληθεί να διαβεί τον Ρουβίκωνα: να διέλθει από το προσωπικό του «Μπαντ Γκόντεσμπεργκ». Σε πιο αριστερή διάλεκτο από τη δική του «Svolta di Salerno» του Παλμίρο Τολιάτι. Ασε που ο καλύτερος σύμβουλός του στη διαδρομή μπορεί να μην είναι κάποιο τσιτάτο του Μαρξ, αλλά ο αιώνιος νόμος της πολιτικής όπως τον κατέγραψε ο παμπόνηρος Φλωρεντίνος: «Εκείνοι που δεν είναι σε επαφή με τους καιρούς δυστυχούν και αποτυγχάνουν στις επιδιώξεις τους».