Νίκος Φελέκης

Ενδεχομένως, ούτε 100 ημέρες να μην απομένουν μέχρι να στηθούν οι κάλπες. Αυτή είναι η γνώμη του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος εμφανίζεται να μην έχει πλέον καμία αμφιβολία ότι ο πρωθυπουργός αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο θα προκηρύξει εκλογές. Στην Κουμουνδούρου έχουν κυκλώσει τέσσερις πιθανές ημερομηνίες στο ημερολόγιο. Τρεις του Σεπτεμβρίου (11, 18 και 25) και μία του Οκτωβρίου, την πρώτη, 2 του μηνός.

Ο τέως πρωθυπουργός θεωρεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα προσφύγει στη λαϊκή ετυμηγορία επειδή οι μήνες του φθινοπώρου και του χειμώνα θα είναι φωτιά και λαύρα για την κυβέρνηση, αφού νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στους φουσκωμένους λογαριασμούς, στις αυξήσεις σε προϊόντα, μεταφορές, ενοίκια και στη γενικότερη μείωση της αγοραστικής δύναμης.

Επιπροσθέτως, η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, η απειλή του στασιμοπληθωρισμού και η πιθανότητα εκ νέου έξαρσης της πανδημίας από τον Οκώβριο, σύμφωνα με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δημιουργούν ασφυκτικό περιβάλλον, το οποίο η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να το ξεπεράσει χωρίς να ματώσει.
Αν μάλιστα σε αυτά προσθέσουμε και την όξυνση στα Ελληνοτουρκικά, τότε, σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα, η πιθανότητα πρόωρων εκλογών μοιάζει με μονόδρομο. Στις συζητήσεις του Αλέξη με τους στενούς του συνεργάτες έχουν ειπωθεί τρεις ακόμη λόγοι που συνηγορούν υπέρ της εσπευσμένης προσφυγής στις κάλπες. Ο πρώτος σχετίζεται με τη νεολαία. Ο Μητσοτάκης, λένε, φοβάται το «μαύρισμα» από τους νέους ηλικίας 17-34 ετών, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται καταφανώς.

Τον συμφέρει να στήσει κάλπες όταν οι νέοι είναι ακόμη στις παραλίες, παρά τον Μάρτιο, που μπορεί οι μεγάλης ηλικίας ψηφοφόροι, όπου προηγείται η Ν.Δ., να μην προσέλθουν, για διάφορους λόγους, στις κάλπες. Ο δεύτερος αφορά τα αυξημένα έξοδα των οικογενειών λόγω της έναρξης της σχολικής περιόδου. Και ο τρίτος επειδή δεν θέλει στις αρχές Οκτωβρίου να καταθέσει το προσχέδιο Προϋπολογισμού, το οποίο, κατά την εκτίμηση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, θα δείξει ότι τα πράγματα το 2023 δεν θα είναι τόσο ρόδινα όσο θέλει να τα παρουσιάζει η κυβέρνηση.

Οι τουρκικές εκλογές

Κάποιοι συνομιλητές του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρουν έναν ακόμη λόγο. Οι εκλογές στη χώρα μας θα πρέπει, λένε, να έχουν προηγηθεί των τουρκικών εκλογών, που είναι προγραμματισμένες για την άνοιξη του 2023. Αν συμπέσουν και λόγω απλής αναλογικής έχουμε υπηρεσιακή κυβέρνηση, υπάρχει ο κίνδυνος ο Ερντογάν να προχωρήσει σε επιθετική κίνηση, την οποία θα είναι δύσκολο να διαχειριστεί μια κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Ελεγκτικού Σνεδρίου Ιωάννη Σαρμά. Θυμίζουμε ότι τα Ιμια έγιναν την περίοδο που ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε παραιτηθεί, λόγω ασθένειας, από πρωθυπουργός και στη θέση του η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ τοποθέτησε μετά από ψηφοφορία τον Κώστα Σημίτη.

Το κενό εξουσίας είναι όντως κάτι που ίσως θελήσει να εκμεταλλευτεί ο Ερντογάν τότε και όχι τώρα που οι ΗΠΑ, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν επικεντρωθεί στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με Σουηδία και Φινλανδία και είναι λογικό να μη θέλουν νέα μέτωπα και ιδιαίτερα αναταραχή στο εσωτερικό της ατλαντικής συμμαχίας. Βεβαίως, το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση που οι εκλογές γίνουν τον Σεπτέμβρη και λόγω αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης το κενό εξουσίας θα διαρκέσει τουλάχιστον έως και τον Οκτώβριο. Ισως το δίμηνο Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου να είναι περισσότερο πιθανό για κάποιο «θερμό επεισόδιο» από αυτό του Μαρτίου - Απριλίου, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να διατηρηθούν για μήνες οι εμπρηστικές δηλώσεις και οι απειλές Ερντογάν κατά Μητσοτάκη και Ελλάδας.

Οσο κρίσιμος είναι λοιπόν ο Απρίλιος, εξίσου κρίσιμος είναι και ο Σεπτέμβριος. Ενδεχομένως, λένε οι συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα, κάποιοι θερμοκέφαλοι κυβερνητικοί παράγοντες να μην είναι αντίθετοι με την όξυνση των Ελληνοτουρκικών, αφού από ένα περιορισμένης έκτασης «επεισόδιο», θεωρούν, όπως είχε γίνει και με τον Εβρο, θα ενισχυθεί η δημοτικότητα της κυβέρνησης. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί «επικίνδυνα» τέτοια παιχνίδια όχι μόνο επειδή χαρακτηρίζει «ανίκανη» την κυβέρνηση να τα διαχειριστεί επ’ ωφελεία των εθνικών συμφερόντων, αλλά και γιατί μπορεί να βλάψουν σοβαρά τη χώρα.

Εκ παραλλήλου, δεν θέλει να αφήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη «να εκμεταλλεύεται τα πατριωτικά αισθήματα των πολιτών με βασική επιδίωξη την εκλογική ωφέλεια της Ν.Δ. και της δεξιάς παράταξης» ή όπως μας λέει διακεκριμένο κυβερνητικό στέλεχος: «Ο Τσίπρας θα ανεβάζει τους τόνους στα Ελληνοτουρκικά προκειμένου να μην εισπράξει όλο το χαρτί η Ν.Δ., αλλά και για να ισορροπήσει την άρνησή του για τους εξοπλισμούς με τα επιπλέον Ραφάλ, τις γαλλικές φρεγάτες και την πιθανή αγορά των F35».

Διπλό μέτωπο

Ανεξαρτήτως προθέσεων, το γεγονός είναι ότι ο Αλέξης τις τελευταίες ημέρες ανεβάζει συνεχώς τους τόνους της κριτικής στα Ελληνοτουρκικά, αφενός επιτιθέμενος στον αναθεωρητισμό του Ερντογάν και καλώντας τις δυνάμεις της τουρκικής αντιπολίτευσης να αναλάβουν πρωτοβουλίες συνεννόησης για ειρήνη και καλή γειτονία. Και αφετέρου κατηγορώντας την κυβέρνηση για «παλινωδίες που εκθέτουν καθημερινά τη χώρα». Και θα συνεχίσει, λένε οι πληροφορίες, να το κάνει.

Οι συνεργάτες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρούν σοβαρό πρόβλημα το γεγονός ότι δεν υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας όχι μόνο ανάμεσα στον Ελληνα πρωθυπουργό και τον Τούρκο πρόεδρο, αλλά και τους υπόλοιπους αξιωματούχους ένθεν κακείθεν.

Σημειώνουν ότι επί των ημερών τους, αλλά και διαχρονικά, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές τα κανάλια επικοινωνίας δεν είχαν διακοπεί και ποτέ οι σχέσεις των επικεφαλής των δύο χωρών δεν ήταν τόσο κακές όσο σήμερα, όπως φαίνεται από τους απαξιωτικούς άμα και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιεί ο Ταγίπ Ερντογάν για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Η ανυπαρξία διαύλων επικοινωνίας εγκυμονεί, όπως λένε, σοβαρούς κινδύνους, αφού ένα επεισόδιο, αν δεν αντιμετωπιστεί με διάλογο και διπλωματικό τρόπο τις δυο-τρεις πρώτες ώρες, μπορεί, εάν γίνει γνωστό στην κοινή γνώμη, να οδηγήσει, ακόμη και για λόγους γοήτρου, στη διατύπωση κατηγοριών που με τη σειρά τους μπορεί να πυροδοτήσουν ανάφλεξη και σύγκρουση.

Το επεισόδιο μπορεί να αφορά μεταναστευτικές ροές, υπερπτήσεις, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πετρελαϊκές έρευνες, στρατιωτικές ασκήσεις, υβριδικό πόλεμο και μπορεί να είναι στο Αιγαίο, στον Εβρο, στην Κύπρο.

Η ισχυρή πιθανότητα να στηθούν κάλπες τον Σεπτέμβριο δικαιολογούν, εκ των πραγμάτων, την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να θέσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε εκλογικό συναγερμό. Οπως λέει στους συνεργάτες του, προέχει το επόμενο διάστημα και οπωσδήποτε πριν από τον Αύγουστο να συγκροτηθούν τα ψηφοδέλτια. Πρόθεση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι σε αυτά να περιλαμβάνονται πρόσωπα ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής. Οι υποψήφιοι βουλευτές θα πρέπει να φέρνουν ψήφους στο κόμμα και όχι η κομματική ιδιότητα να αποτελεί προϋπόθεση για να είναι κάποιος υποψήφιος.

Ψηφοδέλτιο Επικρατείας

Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αλέξης δεν πρόκειται να έχει κάποιο κομματικό στέλεχος, πρώην υπουργό, βουλευτή ή πολιτευτή στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.

Σε αυτό θα συμμετέχουν προσωπικότητες που δεν μπορούν να εκλεγούν με σταυρό και τα οποία χρειάζεται να τα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Η γνώμη του τέως πρωθυπουργού είναι ότι «δεν ψηφίζει κάποιος το ψηφοδέλτιο Επικρατείας, αλλά το πρόγραμμα του κόμματος και τα πολιτικά στελέχη με βάση τις δραστηριότητές τους στους κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους. Το ψηφοδέλτιο Επικρατείας είναι η εικόνα του κόμματος και για να είναι η εικόνα καλή, θα πρέπει να περιλαμβάνει πρόσωπα που διακρίνονται για τις επαγγελματικές τους δεξιότητες, την επιστημονική τους επάρκεια, τις τεχνοκρατικές τους ικανότητες και την κοινωνική τους καταξίωση και συνεισφορά. Τις ψήφους θα τις φέρουν οι υποψήφιοι».

Και γι’ αυτό πρόθεση του Αλέξη είναι στις 59 εκλογικές περιφέρειες να βάλει στα ψηφοδέλτια εκείνα τα πρόσωπα που θα του φέρουν όσο το δυνατόν περισσότερες ψήφους και όχι αυτούς που στα βιογραφικά τους έχουν κομματικά ένσημα. Οι εκλεκτοί του θα είναι αυτοί που μπορούν να πάρουν ψήφους από τη Ν.Δ., το ΚΙΝ.ΑΛ., το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25, αλλά και να επαναπατρίσουν, αν όχι όλο, το μεγαλύτερο ποσοστό από το αριστερόστροφο 7% των ψηφοφόρων του το 2019, που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πλέον κρατάνε αποστάσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Τσίπρας δεν πρόκειται στο όνομα παλαιών δεσμών ή φιλικών σχέσεων να χαριστεί σε κανέναν. «Ο Αλέξης τούς έκανε υπουργούς, βουλευτές, τους έδωσε αξιώματα, δεν χρωστάει πλέον σε κανέναν», μας λέει άνθρωπος από το περιβάλλον του. Και προσθέτει: «Τώρα πρέπει να τρέξουν οι ίδιοι για να εκλεγούν και να διεκδικήσουν, έστω κάποιοι εξ αυτών, να ξαναβρεθούν σε κυβερνητικά έδρανα». Και είναι λογικό η συγκρότηση των ψηφοδελτίων να εξυπηρετεί πρωτίστως τον στόχο να ηττηθεί ο Μητσοτάκης και να υπάρξει προοδευτική κυβερνητική πλειοψηφία και όχι την -όποια ακόμη και θεμιτή- ιδιοτέλεια των κομματικών στελεχών.

Εκτός από τα ψηφοδέλτια, το άλλο «καθήκον της περιόδου», σύμφωνα με όσα έχει πει ο Τσίπρας στους συνεργάτες του, είναι η εκπόνηση ρεαλιστικού εναλλακτικού κυβερνητικού προγράμματος.

Το πρόγραμμα

Οι τομεάρχες, πρώην υπουργοί και τα 30 πρόσωπα που τον Νοέμβριο του 2021 έλαβαν τον τίτλο του think tank του προέδρου θα πρέπει μέχρι να προκηρυχθούν οι εκλογές να έχουν ετοιμάσει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόγραμμα το οποίο να δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ν.Δ. εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς κόσμους. Κάτι που φάνηκε καθαρά -και πρόβαλε πρωτοσέλιδα η «Αυγή»- από τις τοποθετήσεις των Κυριάκου Μητσοτάκη και Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο για την Υγεία και την Ασφάλιση, που διοργάνωσε προ ημερών το «Πρώτο Θέμα» στο Ιδρυμα Νιάρχος.

Βεβαίως, το μεγάλο βάρος θα δοθεί στο ζήτημα της Οικονομίας. Και ειδικότερα στις προτάσεις για την αντιμετώπιση της ακρίβειας -και μάλιστα στις πρώτες 100 μέρες, εφόσον αναλάβουν τη διακυβέρνηση-, τη φορολογία, τους πόρους για την ανασυγκρότηση του ΕΣΥ, τις τράπεζες, το Ταμείο Ανάκαμψης. Στους τομείς δηλαδή που καίνε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και στους οποίους θα κριθούν οι εκλογές. Μάλιστα, στον τομέα αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει πλειάδα στελεχών, που έχουν και την έξωθεν καλή μαρτυρία. Ο Χουλιαράκης, ο Λιάκος, ο Κουτεντάκης μαζί με τον Χαρίτση, την Αχτσιόγλου και τον Τσακαλώτο αποτελούν μια εξαιρετική ομάδα που, εκτός από την πολιτική σκέψη και εμπειρία, διακρίνονται και για τον επαγγελματισμό και τη μετριοπάθειά τους.

Εσωκομματικός πόλεμος

Τα καλά ψηφοδέλτια και το κυβερνητικό πρόγραμμα σίγουρα θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ, ενδέχεται όμως να αποδειχθούν λίγα αν δεν υπάρξει, έστω μέχρι τις εκλογές, μορατόριουμ στον εσωκομματικό πόλεμο.

Ο Τσίπρας μπορεί να μην καταφέρει να διαλύσει, όπως επιθυμεί, τις κομματικές ομάδες. Οχι μόνο επειδή ο χρόνος μέχρι τις εκλογές είναι λίγος, αλλά και γιατί τα στελέχη της Κίνησης Μελών και της «Ομπρέλας» θέλουν να διατηρήσουν τα «μαγαζιά» τους, αφενός για να εκλέξουν όσο το δυνατόν περισσότερους βουλευτές και αφετέρου για να έχουν δύναμη στη διαχείριση της «επόμενης μέρας», σε περίπτωση που ο εκλογικός στόχος για πρωτιά και σχηματισμό προοδευτικής διακυβέρνησης δεν ευοδωθεί. Πάντως, τα ηγετικά στελέχη και των δύο κομματικών ομάδων δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να δημιουργήσουν κανένα πρόβλημα στον Τσίπρα, παρότι βλέπουν με σκεπτικισμό, ιδίως οι... ομπρελοποιοί, ότι οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να μην είναι ευνοϊκές για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ανησυχία τους δεν αφορά μόνο τα «κολλημένα» ποσοστά του κόμματος, αλλά και τα ποιοτικά στοιχεία που δείχνουν ότι, παρά το συνέδριο και την πλήρη επικράτηση του Τσίπρα στην Κεντρική Επιτροπή, την Πολιτική και Εκτελεστική Γραμματεία, η αμφισβήτηση των πολιτών για τη διαχειριστική επάρκεια των κομμάτων δεν περιορίζεται στο κυβερνών κόμμα, αλλά συνεχίζει να περιλαμβάνει και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η μεταβλητότητα του εκλογικού ακροατηρίου στις εκλογές με την απλή αναλογική δεν θα βάλει δύσκολα μόνο στον Μητσοτάκη -του οποίου τα ποσοστά, λόγω των προβλημάτων και των πολιτικών που ασκούνται, είναι λογικό να μειώνονται- αλλά και στον Τσίπρα, τα ποσοστά του οποίου δεν αυξάνονται με τρόπο που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να υπάρξει πολιτική αλλαγή και εκλογική ανατροπή.

Ενδεχομένως, η «πορεία στον λαό» να αποδώσει καρπούς στην αξιωματική αντιπολίτευση. Οχι όμως όσο είναι αποκλειστικά υπόθεση του Τσίπρα, που προχθές πήγε στη Ρόδο, χθες στο Καπανδρίτι, τις επόμενες ημέρες στη βόρεια Εύβοια και πάει λέγοντας. Θα πρέπει το σύνολο των στελεχών και βουλευτών να (επι)στρατευτεί. Και το κυριότερο: Να την αναλάβουν τα 150.000 νέα μέλη.

Μόνον εάν αυτοί μπορέσουν και γίνουν οι «σταυροφόροι» του ΣΥΡΙΖΑ στις πόλεις, στα χωριά, στους δήμους, στα συνδικάτα, στις κοινωνικές, πολιτιστικές και επιστημονικές κοινότητες, μπορεί ο Τσίπρας να ελπίζει ότι θα κερδίσει τον Μητσοτάκη. Διαφορετικά, θα μελετά τα ευρήματα της Kapa Research, της MRB, της Prorata και της Pulse για να αναφερθούμε μόνο στις τρεις τελευταίες που είδαν το φως της δημοσιότητας την εβδομάδα που πέρασε- και μαζί με τον Κώστα Πουλάκη και τον Ηλία Νικολακόπουλο θα σπάνε το κεφάλι τους για να βρουν τι διαφορετικό πρέπει να κάνουν για να αλλάξουν υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ τα ευρήματα των δημοσκόπων...