Γρ. Νικολόπουλος

Και αυτό διότι περιγράφει τη ζωή στην Ελλάδα όπως διαμορφώνεται χάρη στο κλίμα της. Το τραγούδι λέει «summertime and the living is easy, fish are jumping and the cotton is high, your daddy is rich and your mama is good looking, so hush, little baby, don’t you cry».

Δηλαδή περιέχει πολλές ελληνικές πραγματικότητες, ότι η ζωή είναι εύκολη το καλοκαίρι, το βαμβάκι είναι ψηλό (παλιότερα) και τα ψάρια πηδούν (παλιότερα), οι Ελληνίδες είναι όμορφες (συνήθως), οι μπαμπάδες βέβαια δεν είναι πλούσιοι, αλλά εν πάση περιπτώσει τα πράγματα λόγω κλίματος κάνουν τη ζωή πολύ ευκολότερη, συνεπώς δίκιο έχει ο ποιητής όταν λέει να μην γκρινιάζουμε και να μην κλαίμε.

Η αλήθεια του τραγουδιού αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι έχουμε Δεκέμβριο και ακόμη δεν είναι ανάγκη να ανάψουμε το καλοριφέρ σε μια χρονιά που το κόστος θέρμανσης είναι το βασικό πρόβλημα των ευρωπαϊκών νοικοκυριών. Κάποια στιγμή βέβαια θα παγώσουμε κι εμείς, αλλά για λίγο, οπότε ήδη έχουμε γλιτώσει ένα γερό ποσό από την παρατεινόμενη καλοκαιρία.

Το κλίμα

Το κλίμα είναι αυτό που όχι μόνο μας βοηθάει, αλλά μας καθορίζει τη ζωή σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο συνειδητοποιούμε.

Για παράδειγμα, ας σκεφτούμε πόσο αξίζει ο ελεύθερος χρόνος (εκτός εργασίας δηλαδή) και πόσο στη Γερμανία, η οποία για πολλούς λόγους είναι με κάποιον τρόπο ο εθνικός μας αντίποδας. Εδώ ο ελεύθερος χρόνος έχει τεράστια αξία λόγω του κλίματος, διότι μπορείς να πας μια βόλτα, να ξαπλώσεις στην ύπαιθρο, να λιάζεσαι (όπως οι μετανάστες της κυρα-Τασίας), να πας για μπάνιο ή να πίνεις καφέδες όλη μέρα στα πεζοδρόμια και τις πλατείες.

Στη Γερμανία, αντίθετα, ο ελεύθερος χρόνος έχει κόστος και ελάχιστη αξία. Διότι, αφού δεν μπορείς να κάτσεις έξω, αναγκαστικά είσαι κάπου μέσα και χρεώνεσαι, είτε καίγοντας το καλοριφέρ για να ζεσταθείς στο σπίτι σου, είτε πληρώνοντας μπίρες στις μπιραρίες.

Το κρύο κλίμα μειώνει την αξία του ελεύθερου χρόνου, συνεπώς αυξάνει την αξία της εργασίας. Το κλίμα, πρωτίστως, και ο προτεσταντισμός, δευτερευόντως, έκαναν τους Γερμανούς εργασιομανείς.

Αντίθετα, το ελληνικό κλίμα και η συγχωρητική για όλα Ορθοδοξία έκαναν τους Ελληνες λιγότερο εργασιομανείς από τους Γερμανούς.

Επίσης, οι Ελληνες προτιμούσαν πάντα τις πιο ελεύθερες δουλειές, οι περισσότεροι ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες, προκειμένου να συνδυάζουν εισόδημα και ελεύθερο χρόνο. Ετσι φτιάχτηκαν και όλα τα μικρά μαγαζάκια αντί για τις μεγάλες αλυσίδες και οι μικρές επιχειρήσεις αντί για τους κολοσσούς.

Και τώρα που όλη η Ευρώπη αντιμετωπίζει πρόβλημα στις βιομηχανίες της λόγω της ενεργειακής κρίσης και παράλληλα πρόβλημα εύρεσης εργαζομένων λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων που αλλάζουν τα εργασιακά πρότυπα, στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι περιορισμένο. Ούτως ή άλλως, δεν έχουμε μεγάλες βιομηχανίες, οι Ελληνες προτιμούσαν τις ευκαιριακές δουλειές για να έχουν ελεύθερο χρόνο, η αυτοαπασχόληση είναι το εθνικό μας σπορ. Συνεπώς, το πρόβλημα που έχουν στις βιομηχανικές και αναπτυγμένες δυτικές χώρες με την έλλειψη εργαζομένων εδώ είναι ηπιότερο. Η μετεξέλιξη χιλιάδων υπαλλήλων κάθε κλάδου σε κούριερ και ντελιβεράδες, λόγω της online οικονομίας στην Ελλάδα, δεν είναι πρόβλημα.

Ενας νέος σήμερα προτιμά να δουλέψει ως ντελιβεράς με ελεύθερο ωράριο, διότι έτσι εισπράττει τα ίδια που θα έπαιρνε ως εργαζόμενος σε ένα γραφείο ή σε μια βιομηχανία, και μάλιστα περισσότερα διότι έχει και τα φιλοδωρήματα. Και έχει επίσης ελεύθερο χρόνο, ο οποίος, όπως προαναφέραμε, έχει μεγάλη αξία. Κι αν ακριβύνει το κόστος ζωής, αυξάνει λίγο τον χρόνο εργασίας και τα βγάζει πέρα κουτσά στραβά.

Οι επιχειρηματίες λοιπόν που αναρωτιούνται γιατί δεν βρίσκουν προσωπικό, ας δουν τους ντελιβεράδες στους δρόμους μέρα νύχτα, τα χιλιάδες γεμάτα καφέ, τα μαγαζάκια μανικιούρ - πεντικιούρ, τους personal trainers και τους γιόγκι, τους djs και τους mixologists και θα καταλάβουν γιατί δεν βρίσκουν εργαζομένους. Γι’ αυτούς τους λόγους που σχετίζονται κυρίως με το κλίμα, το οποίο δημιούργησε αυτή τη δομή της ελαφράς οικονομίας, της οικονομίας των υπηρεσιών και των καφέ, της οικονομίας των ελεύθερων επαγγελματιών, η Ελλάδα δεν έχει αυτή τη στιγμή τεράστιο πρόβλημα λόγω της ενεργειακής κρίσης, όπως έχουν οι άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες.

Διέξοδοι

Δεν θα τη βγάλουμε, βέβαια, άνετα, ούτε πλούσια, αλλά δεν θα καταρρεύσουμε όπως καταρρέει ήδη η γερμανική βιομηχανία. Υπάρχουν πολλές διέξοδοι και η δομή της ελληνικής οικονομίας με τις μικροεπιχειρήσεις είναι ανθεκτική σε τέτοιες μεγάλες παγκόσμιες κρίσεις. Φανταστείτε τη γερμανική οικονομία που στηρίζεται στη βαριά βιομηχανία σαν ένα δάσος από βελανιδιές και την ελληνική οικονομία που στηρίζεται στα μικρομάγαζα σαν ένα χορταριασμένο χωράφι. Οταν έρθει μια πυρκαγιά, καίγονται όλα, και τα χόρτα και οι βελανιδιές. Ομως με την πρώτη βροχή τα χόρτα ξαναφυτρώνουν, ενώ οι βελανιδιές θέλουν δεκαετίες.

Αν κλείσει εδώ ένα καφέ, ένα νυχάδικο ή μια μπουτίκ, θα ανοίξουν σύντομα άλλα. Αν κλείσουν οι βαριές βιομηχανίες, δεν θα ξανανοίξουν εύκολα. Και με το κλίμα που έχουμε, το καλοκαίρι θα γεμίσουμε τουρίστες. Κι αν δεν έχουν οι Γερμανοί λεφτά να έρθουν διακοπές, θα έρθουν οι Αμερικανοί ή άλλοι.

Το οικόπεδο «Ελλάδα», λοιπόν, είναι μαγικό και η γκρίνια περιττεύει, όπως λέει και το τραγούδι «Summertime».