Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Τελείως αυτοδημιούργητος, μορφωμένος, άνθρωπος που πονάει τη χώρα και χτύπαγε το καμπανάκι για τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες αρκετά χρόνια πριν εκδηλωθεί η κρίση, είχε... εκδράμει στας εξοχάς για το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας. Είδε, λοιπόν, όπως μου αφηγήθηκε, το αδιαχώρητο σε όλους τους χειμερινούς προορισμούς και μια αμεριμνησία που θύμιζε άλλες εποχές, σε μια περίοδο που υποτίθεται ότι μόλις αρχίζουμε να βγαίνουμε από την κρίση και ενώ το γεωπολιτικό ηφαίστειο της γειτονιάς μας δονείται, έτοιμο να εκραγεί.

Αναπόφευκτες είναι οι συγκρίσεις και οι παραλληλισμοί. Μια αναδρομή στα -οσονούπω οκτώ- χρόνια μνημονίων και τη δεκαετία της κρίσης. Πολλές οι ενδείξεις ότι είμαστε όλοι έτοιμοι να επαναλάβουμε, αν όχι όλα, τουλάχιστον πολλά από τα λάθη που μας οδήγησαν στην κατάρρευση. Αποσπασματικά ορισμένα στοιχεία, αλλά πάντως ενδεικτικά: Οι πωλήσεις αυτοκινήτων αυξάνονται τα τελευταία τέσσερα χρόνια και τους τελευταίους μήνες η τάση επιταχύνεται.

Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Οι πωλήσεις των αυτοκινήτων πολυτελείας μεγάλου κυβισμού αυξάνονται με ρυθμούς μεγαλύτερους από όλες τις άλλες κατηγορίες.

Ασφαλώς, καταρχάς πρόκειται για έναν θετικό δείκτη, στον βαθμό που δείχνει την επιστροφή της ζήτησης. Τα εισοδήματα ενισχύονται. Ο φόβος αρχίζει και υποχωρεί. 
Η κατανάλωση, λοιπόν, επανέρχεται. Πού είναι όμως η παραγωγή; Για την ακρίβεια, πού είναι η παραγωγή διεθνώς ανταγωνιστικών προϊόντων, με τα οποία «θα πληρώνουμε» τα πολυτελή αυτοκίνητα που εισάγουμε;

Εάν δούμε την εικόνα εισαγωγών-εξαγωγών, είναι ξεκάθαρη όσο και απογοητευτική. Οι εξαγωγές αγαθών πέρσι αυξήθηκαν κατά 2,8%, ενώ οι εισαγωγές κατά 9,2%. Τα στοιχεία διαρκώς επιβεβαιώνουν την ίδια απογοητευτική πραγματικότητα: μόλις το κλίμα βελτιώνεται, αυξάνονται οι εισαγωγές, πολύ γρηγορότερα από τις εξαγωγές, διότι ακόμα και οι τελευταίες εξαρτώνται από εισαγόμενες πρώτες ύλες. Η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί αισθητά, παρά τα αλλεπάλληλα μνημόνια και τις υποτιθέμενες μεταρρυθμίσεις.  Οι τελευταίες, όπως αποδεικνύεται, δεν είχαν άλλο στόχο παρά μόνο να μαζέψουν τα δημόσια οικονομικά, έτσι ώστε να πληρώνονται τα χρέη προς τους δανειστές. Αλλά και στο δημοσιονομικό πεδίο το πρόβλημα παραμένει. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η υπερφορολόγηση συνεχίζεται, αλλά τα έσοδα έχουν πιάσει ένα ταβάνι το οποίο αδυνατούν να ξεπεράσουν. Φόροι επιβάλλονται αλλά δεν εισπράττονται, αφού τα συνήθη υποζύγια, ήτοι οι φορολογούμενοι που δεν μπορούν να κρύψουν εισοδήματα, έχουν ξεπεράσει τα όριά τους.

Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι άλλοι που φοροδιαφεύγουν συστηματικά και, όπως φαίνεται, στηρίζουν και την πολυτελή κατανάλωση, η οποία ανακάμπτει πανηγυρικά, ή βρίσκονται πίσω από τις κάθε λογής μίζες, οι οποίες, όπως αποκαλύπτεται τελευταία, κυκλοφορούσαν και κυκλοφορούν κατά κόρον και στον ιδιωτικό τομέα.  Αυτή, άλλωστε, είναι και η μεγάλη ευθύνη όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα, ότι δεν έφεραν τα πάνω κάτω, αλλάζοντας ριζικά τις δομές της οικονομίας για να ενισχύσουν την παραγωγή και να μαζέψουν τη φοροδιαφυγή.

Η οικονομική πραγματικότητα δεν αλλάζει με εξαγγελίες και όλα, δυστυχώς, δείχνουν ότι ύστερα από μια δεκαετία κρίσης και οκτώ χρόνια μνημονίων οι μεγάλες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας παραμένουν ανεπίλυτες.